Het is bijna kerst, dus het verhaal van Jezus’ geboorte gaan we weer vaak horen. Maar toch willen we graag even je geheugen opfrissen: volgens Evangelie van Mattheüs verscheen er bij de geboorte van Jezus een ster in het oosten, en leidde die een groep ‘wijze mannen’ naar Bethlehem. Maar was het een echte ster? Of eerder een metafoor, een komeet, of een zeldzame planetaire dans aan de hemel? Wetenschappers buigen zich al eeuwen over die vraag.
Nieuwe wind: een komeet uit China
Het meest recente nieuws komt van NASA-onderzoeker
Mark Matney. Hij dook in oude Chinese astronomische verslagen, en stuitte op een opvallende komeet die in 5 voor Christus meer dan 70 dagen zichtbaar was. Volgens zijn berekeningen kan die komeet best de “ster” geweest zijn die de 3 wijzen zagen.
Matney stelt dat de komeet door zijn baan dicht bij de Aarde spectaculair helder moet zijn geweest, en dat de baan zó liep dat de komeet op bepaalde tijden ogenschijnlijk ‘stilstond’ boven Bethlehem (of op zijn minst: precies boven de route die de wijzen namen). Een fenomeen dat satelliet engineers tegenwoordig “temporary geosynchronous motion” noemen, een soort kosmische pauze midden in de hemel.
Oude ideeën blijven meespelen
Maar deze theorie staat niet op zichzelf. Al langer bestaan er andere hypothesen. Sommigen denken dat het geen komeet was, maar een indrukwekkende samenstand van planeten, bijvoorbeeld een conjunctie van Jupiter en Saturnus, zoals berekend door de 17e-eeuwse astronoom Johannes Kepler.
Anderen weerhouden zich ervan uitspraken te doen: wellicht blijft de “ster” een symbool of mythe, een teken met theologische of spirituele betekenis, eerder dan een natuurverschijnsel.
Wetenschap of verwondering?
Dat wetenschappers, van amateurs tot gerenommeerde onderzoekers, zich keer op keer buigen over een verhaal van meer dan tweeduizend jaar oud is fascinerend. Of de “ster” nu een komeet was, een samenstand van planeten, of iets anders: de zoektocht laat ons nadenken over de kruising van geschiedenis, geloof en astronomie. En dat is op zich al wonderlijk. Perfect passend bij de wintermaanden en de
feestdagen.