Expert legt uit waarom snus geen goed alternatief is voor roken

Allereerst onderzocht Rees met collega’s hoe mensen snus eigenlijk zien. In de studie “Application of the Smokeless Tobacco Expectancies Questionnaire to Snus” vulden deelnemers een vragenlijst in. Daaruit bleek dat mensen twee soorten verwachtingen hebben: positieve beloningen (bijv. “ik krijg een kick”) en negatieve gezondheidsgevolgen. Zoals je al zou verwachten, zijn mensen die uitgingen van negatieve gezondheidsgevolgen minder geneigd snus te kopen. Dit suggereert dat onderschatting van risico’s mee bepaalt of en hoeveel snus mensen gebruiken.

Dan is er ook het ontwerp van snus-producten. Rees heeft gekeken naar hoe verschillen in samenstelling, zoals pH-waarde en nicotine-vorm, de verslavingskracht kunnen beïnvloeden. Zo bevatten Zweedse snusproducten bijvoorbeeld veel vrije (unionized) nicotine, die makkelijk door het slijmvlies wordt opgenomen, wat de beloningservaring, en mogelijk de verslaving, vergroot. Door zulke ontwerpkeuzes loop je dus meer kans op afhankelijke snus-gewoonten, zeker als je snus combineert met roken.

En dat laat meteen een derde risico zien, waar Rees zich zorgen over maakt: dual use. Als snus niet genoeg nicotine afgeeft of te “mild” is, dan gebruiken mensen mogelijk niet alleen snus, maar ook sigaretten. Dat ondermijnt het idee dat snus minder schadelijk, en dus een veilig alternatief, is.

Volgens Vaughan Rees is snus zeker geen vrijbrief voor gezondheidsonachtzaamheid. De gevaren zitten niet alleen in wat snus met je lichaam kan doen, maar ook in hoe mensen snus waarnemen, hoe het is ontworpen, en hoe het gecombineerd wordt met andere tabaksproducten. Het is dus wel een sluipende valkuil, en dat maakt snus een aandachtspunt voor volksgezondheid.

In Nederland werden deze risico’s al eerder gezien, en is snus dus verboden. Met name kinderen nemen weleens een ‘’snabba’’, waardoor een verbod nodig werd geacht. De groei van snusgebruik in Nederland toont ook weer aan dat de tabaksindustrie allerlei nieuwe manier vindt om kinderen aan het roken, of tenminste nicotine, te krijgen.