Dít is misschien wel de gevaarlijkste plek op aarde

De “Elephant’s Foot” is de bijnaam voor een grote klomp corium: een mengsel van gesmolten splijtstof, beton, staal, zand en andere reactor­onderdelen. Toen de kern smolt tijdens de ramp, stroomde dit vreemde, lava-achtige materiaal door de onderkant van de installatie heen en stolde uiteindelijk in een onderhoudsgang. Zijn naam dankt het aan het feit dat het eruitziet als een grote, gerimpelde olifantenpoot.

Extreem gevaarlijk. In z’n begindagen was de radioactiviteit van de Elephant’s Foot astronomisch. Metingen wezen op zo’n 8.000 tot 10.000 roentgen per uur, wat betekende dat slechts een paar minuten in de buurt al dodelijk waren. Tegenwoordig is de stralingsintensiteit wel afgenomen, maar het blijft een gevaarlijk object.

Omdat niemand langdurig in de buurt kon blijven, werden er slimme trucs gebruikt. Zo hebben wetenschappers spiegeltrucs ingezet om er via hoeken toch foto’s van te maken. In 1996 heeft de Oekraïense wetenschapper Artur Korneyev, in beschermende kleding natuurlijk, met behulp van automatische camera’s een glimp opgevangen van het fenomeen.

De Elephant’s Foot is niet meer de gloeiend hete “lava” van weleer, maar een verouderende, brokkelende massa. In sommige stukken is het oppervlak al gaan scheuren en brokkelt het langzaam af. Toch blijft het onder streng toezicht binnen het New Safe Confinement, het enorme koepelachtige schild dat sinds 2016 over de reactor staat, veilig verzegeld.

Als we de balans opmaken is het niet een plekje waar we snel zouden gaan chillen: een object dat ooit dodelijke doses radioactiviteit gaf binnen minuten, en dat nu nog steeds “levensgevaarlijk” is. Ondanks dat, is het een fascinerend symbool van Tsjernobyl: een soort post-apocalyptische olifantenpoot die herinnert aan het gevaar van de nucleaire technologie.