Misschien ben je ooit weleens op vakantie in Italië geweest en heb je door de geplaveide straten van Pompeï gelopen, bijna twee millennia nadat de stad abrupt werd begraven onder de as van de Vesuvius. Tussen de ruïnes zie je muren, pilaren en vloeren die nog steeds overeind staan. Hoe kan dat eigenlijk? Dankzij een bijzondere vondst weten we nu een beetje meer over het Romeinse talent voor bouwen, en het is bijna alsof die oude bouwvakkers een geheim recept voor supermateriaal hadden ontdekt.
Archeologen in Pompeï
Archeologen hebben een onafgewerkte bouwplaats blootgelegd in
Pompeï, net zoals de vulkaan de stad in 79 na Christus bedolf. Wat dit plekje zo bijzonder maakt? De muren stonden letterlijk in aanbouw toen de as viel, met stapels bouwmaterialen, gereedschap en onvoltooide wanden overal om je heen. Het lijkt alsof de Romeinse bouwers een pauzeknop hadden ingedrukt, en die pauze biedt ons een unieke kijk in hun technieken.
Zelfherstellend betonmengsel
Wat onderzoekers nu hebben ontdekt is dat de Romeinen een bijzonder betonmengsel gebruikten dat niet alleen sterk was, maar ook bijna zelfherstellend. In plaats van simpelweg kalk en water te mengen (zoals een Romeinse architect Vitruvius ooit beschreef), blijkt dat ze eerst droge ingrediënten, waaronder kalksteen, vulkanische as (pozzolana) en andere materialen combineren en pas later water toevoegen. Daardoor ontstond een chemische reactie die warmte genereert: vandaar de naam “hot mixing”.
Die warmte en het speciale mengsel zorgden ervoor dat kleine stukjes kalk in het beton achterbleven. Wanneer later scheurtjes verschenen en water erin sijpelde, loste die kalk op en vulde de barstjes weer op, als een soort zelfherstellend materiaal. Dit verklaart waarom muren en structuren van bijna 2.000 jaar oud nog steeds relatief stevig zijn, zelfs op plaatsen waar moderne betonconstructies na een halve eeuw al in verval raken.
Alle wegen leiden naar Rome
Deze ontdekking heeft niet alleen historische waarde, maar kan ook moderne ingenieurs inspireren. Misschien kunnen we ooit nieuwe betonmengsels ontwerpen die net zo duurzaam zijn als die van de
Romeinen, of in ieder geval een stukje daarvan. En wie weet herontdekken we oude wijsheid juist op het moment dat we nieuwe uitdagingen in de bouw aanpakken.
Pompeï blijft verrassen, niet alleen met fresco’s en jarenlang verborgen huizen, maar nu ook met een kijkje in de slimme manier waarop de Romeinen bouwden. Het is alsof de stad, bevroren in de tijd, ons nog steeds iets wil vertellen over het verleden… én de toekomst.