Nieuw onderzoek kaart het probleem van vapende jongeren nog maar eens goed aan

Nederlandse artsen onderzochten 978 middelbare scholieren op vijf scholen en kwamen tot conclusies die weinig ruimte laten voor optimisme. Roken en vapen blijken niet alleen populair, maar ook veel schadelijker voor jongeren dan vaak wordt gedacht.

Van alle leerlingen gaven 396 aan dat ze het afgelopen jaar rookten of vapeten, waarvan 183 zelfs dagelijks. De gevolgen blijven niet uit want maar liefst 61 procent van deze groep ervaart gezondheidsklachten. Het gaat onder meer om hoesten, concentratieproblemen, hoofdpijn en merkbaar slechtere conditie.

Vooral één bevinding sprong eruit: iets meer dan 35 procent van de rokende tieners wordt ’s nachts wakker omdat ze nicotine nodig hebben. Volgens de artsen is dat “een onverwacht hoog percentage” en een duidelijk teken van stevige verslaving, die bovendien mentale stress kan veroorzaken.

Opvallend is dat ouders en verzorgers vaak géén idee hebben dat hun kind rookt of vapet. En als ze wél op de hoogte zijn? Dan blijkt stoppen vaak makkelijker, zeggen de artsen; simpelweg omdat er thuis meer steun en openheid is.

Het onderzoek onderstreept opnieuw de rol van e-sigaretten als opstapje naar traditioneel roken. Slechts een klein aantal leerlingen rookte sigaretten zonder eerst te hebben gevapet. “Dat suggereert dat sigaretten roken zelden op zichzelf voorkomt,” schrijven de artsen.

Sinds 1 januari 2024 zijn smaakjes in vapevloeistoffen verboden, maar in de praktijk blijkt het effect beperkt. Jongeren omzeilen het verbod eenvoudig: zelf vloeistof mengen, een tripje naar België of Duitsland, of aankloppen bij illegale handelaren.

Zelf vloeistoffen maken brengt wel risico’s met zich mee. Een verkeerde samenstelling kan zelfs levensgevaarlijk zijn, waarschuwen longartsen en gezondheidsorganisaties; die natuurlijk liever zien dat niemand vapet of rookt.

Ondertussen is het gewenste resultaat nog ver weg: 18- tot 25-jarigen vapeten nog altijd veel, en onder minderjarigen is het gebruik zelfs toegenomen sinds de invoering van de nieuwe regels. Een steeds groter wordend probleem, waar maar moeilijk grip op te krijgen is dus.