Voorpublicatie + winactie: Dit is Gomorrah

Deze week verschijnt er weer een veelbelovend nieuw boek in de winkel, in de vorm van Dit is Gomorrah van schrijver Tom Chatfield. Een ijzingwekkende thriller over online ideologieën, macht en samenzweringen in het digitale tijdperk. Als je het boek Ik ben Pelgrim van Terry Hayes (aanrader!) vet vindt, dan ga je dit boek waarschijnlijk ook wel waarderen. Wij geven drie exemplaren weg en delen een voorpublicatie om je in de stemming te brengen.

Het verhaal gaat over Azi Bello, die vanachter zijn computer in zijn tuintje in Londen probeert om neo-nazi’s uit de tent te lokken. Totdat er opeens een paar geheim agenten langskomen die hem alles afnemen wat hij lief heeft. Azi rest niet anders dan op de vlucht te slaan. Het duurt echter niet lang voor ze hem een voorstel doen, alleen wel tegen een prijs die hij nooit zou verwachten.

Voorpublicatie Dit is Gomorrah

Tip van een prof: begin in het leven, net als bij software, altijd met de veelgestelde vragen. Dan kom je later niet over als een idioot.

Dit zijn dé drie vragen om Azi Bello te leren kennen: Wie is hij, verdomme? Wat is een darknet? Wat is er mis met de moderne wereld?

We zullen ze in omgekeerde volgorde beantwoorden.

Er is weinig inherent mis met deze planeet in het jaar onzes Heren tweeduizendveertien dat een middeleeuwse boer, gezien zijn ervaring met honger, verkrachting en plundering, niet zou herkennen. Dankzij enkele eeuwen ongeëvenaarde menselijke vin­dingrijkheid kan iedereen nu de tijd verdrijven met wat vroeger slechts een enkeling deed: lezen, schrijven, handelen, klagen over beroemdheden. De echte nieuwigheid zit hem echter in het feit dat alles, van kinderporno en drugs tot dodelijke wapens en zelfs nog dodelijker ideologieën, op aanvraag beschikbaar is via miljarden bureaus en broekzakken.

Daar draaien darknets om. Je kunt er alles krijgen wat de maat­schappij niet wil dat je krijgt. Ze zijn de middernachtzones van het internet, verborgen in het volle zicht, te bereiken via hulpmiddelen die – als je het goed doet – heel handig je identiteit en je locatie verhullen, net als die van degenen met wie je alt-rechts hardcore nazi-islamistische desinformatieporno deelt. Slechte mensen, goe­de tijden.

De populairste software om dat allemaal te doen is natuurlijk ontwikkeld door de Amerikaanse marine. Zoals sommige hackers graag mopperen, vindt de regering van de Verenigde Staten niets zo leuk als kloten met wereldwijde concurrenten van hun industri­ële militaire-bewakingscomplex. Wat hebben Chinese dissidenten, Iraanse vrijheidsliefhebbers, Nieuw-Zeelandse nerds die softdrugs de oceanen over brengen en de afdeling Discretionaire Verwerving van de regering van Noord-Korea met elkaar gemeen? Ze gebrui­ken allemaal The Onion Router, beter bekend als Tor: een eenvou­dig te downloaden softwarepakketje dat elke muisklik verbergt door die langs tientallen anonieme proxyservers te leiden. Het is net een ui, als uien wereldomvattende netwerken zouden zijn: laag na laag van geheimhouding. Je gaat er soms ook van huilen.

Anonimiteit is de theorie. In de praktijk zou een gebruiker – tenzij hij echt weet waar hij mee bezig is – net zo goed een website kunnen lanceren met zijn volledige naam, adres en een flitsende gif met Hier ben ik, nsa ! Anonimiteit maakt je nog niet veilig. Op internet weet niemand dat je een hond bent, maar het spoor van hondenkoekjes dat naar je voordeur leidt, maakt wel een gefun­deerde gissing mogelijk.

Vraag maar aan Azi. Hoewel hij lid is van de broederschap van hackers (erg weinig vrouwen, ongeremd en ranzig trollen naar geslacht, wc-brillen constant omhoog), gebruikt hij een variant op zijn eigen naam. az. De mensen denken dat het een pseudoniem is, omdat geen enkele beveiligingsbewuste specialist die bij zijn volle verstand is online ook maar ooit – óóit – iets zou gebruiken wat gelinkt is aan welk aspect dan ook van zijn werkelijke iden­titeit, maar het is in feite maar twee derde van de naam die hij vierendertig jaar geleden ten zuiden van het zuiden van Londen, in het architectonische equivalent van een aars, East Croydon, heeft gekregen.

Afhankelijk van de stemming waarin je Azi/az treft, is het ge­bruik van bijna zijn echte naam ofwel een zeldzaam doortrapte dubbele bluf, een kenmerk van trots, een teken van stommiteit of een beetje van alle drie. Een hoog-functionerende prutser, zo beschrijft Azi zichzelf meestal. Goed met grote ideeën, slecht met kleine.

Vandaag is een goede dag, want Azi zit aan zijn bureau het aller­lekkerste te eten wat Nando’s in huis heeft – een halve kip met frietjes, dusdanig overgoten met Azi’s eigen hete srirachasaus dat hij zijn gezicht niet eens meer voelt – koude koffie te drinken en te doen alsof hij een neonazi is.

Hij zit met name te chatten in een besloten groep op social media, waar hij zich voordoet als een vrij nieuw maar bijzonder actief lid van een wereldwijde politieke beweging die Defiance heet. De groep verbindt zich ertoe de westerse manier van leven te beschermen tegen de groeiende dreiging van de islam, terwijl ze misschien – heel misschien – mensen van niet-blanke overtuiging in elkaar slaan en problemen in de maatschappij toeschrijven aan de Internationale Samenzwering van Vervolgde Minderheden. Het lijmen van Defiance is een nevenproject waar Azi al een hele tijd aan werkt. Als je erop aandrong zou hij het een obsessie noemen, maar anders doet hij alsof het een hobby is. Nazi’s zijn over het algemeen goedgeklede klootzakken. Pientere neonazi’s met am­bities voor de lange termijn (zoals bijvoorbeeld de stembus) en een charismatische Duitse stroman die bekendstaat als Tomi zijn narigheden van een bijzondere orde.

Een politiek figuur die zelfs door zijn vijanden met een sym­pathieke afkorting beschreven wordt is het waard om te vrezen, veronderstelt Azi, en deze is nog erger dan een bekakte Brit. Er bestaat een serieuze kans dat Tomi een rol gaat spelen in de vol­gende Duitse regering. Tenzij iemand de komende twee maanden anoniem gedetailleerde en ongelooflijk compromitterende infor­matie over hem zou verspreiden. Zou dat niet zonde zijn?

Azi zou de eerste zijn om toe te geven dat zijn hoofdkwartier niet het typische hol van een genie is. Vanbuiten ziet het eruit als een gewoon tuinschuurtje. Vanbinnen ziet het eruit als een sjofel, volgepropt tuinschuurtje waar iemand lang geleden een boven­maats ikea-bureau en een paar klapstoeltjes in heeft gezet, gevolgd door de inventaris van diverse tweedehands computerwinkels – want dat is precies wat Azi heeft gedaan. Van Halen klinkt uit een paar verborgen luidsprekers. Half gesloopte laptops, pc’s en externe harde schijven staan rond drie grote beeldschermen, be­hangen met kabels. De enige concessie aan comfort is koffie. Op een piepklein hoektafeltje staat een Hario v60 Dripper een pot Union’s Revelation Blend te brouwen, die met zijn geurige aroma Azi’s tegengif vormt voor de stof-en-ozonmufheid van constant draaiende hardware.

Azi zelf draagt een oversized hoody, gympen, een – eerder door de tijd dan omdat de designer het zo bedoeld heeft – gescheurde spijkerbroek en stoppels van minstens drie dagen. Hij zou er tien jaar jonger en bijna knap kunnen uitzien als hij zich schoor en zijn haar wat kunstiger in de war maakte. Maar dat gaat voor­lopig niet gebeuren. Wat hem betreft berust de materiële wereld op een grotendeels spijtige reeks van toevalligheden. Wat op zijn beeldscherm staat... dát doet ertoe. Bewijsstuk a in de filosofie van deze levenswijze is de staande lamp die Azi heel vakkundig al meer dan vijftien jaar negeert en waarvan het versleten chintz slap boven zijn koffiezetapparaat hangt. Bewijsstuk b is het feit dat twee van de mensen met wie hij zich het nauwst verbonden voelt – medehackers met de aliassen Milhon en Sigma – mannelijk of vrouwelijk, cynische tieners of verveelde Generatie x’ers kunnen zijn en overal op aarde kunnen zitten waar je internet en Engels sprekende mensen hebt. Hij vermoedt dat ze allebei vrouwelijk zijn, en vermoedt bovendien dat Sigma een zwak heeft voor de raadselachtige az, maar hij is snugger genoeg om te beseffen dat dat meer over hém zegt dan over de realiteit.

Over het algemeen is het leven goed, ook al blijft zijn vermeen­de carrière in het testen van firewalls steeds verder achter bij het lokken van neonazi’s. Azi’s professionele ProtonMail-inbox be­vat drieduizend ongelezen e-mails, met daartussen een hele reeks van ongeduld getuigende onderwerpregels van zijn voornaamste opdrachtgever. Azi bekijkt die inmiddels met abstracte interesse – alsof ze een natuurlijk fenomeen zijn waarvan het zonde zou zijn de aanwas te verstoren.

Omdat dit 2014 is en fanatiekelingen van allerlei pluimage al ge­bruikmaakten van internet voordat browsers bestonden, is het vreselijk moeilijk om de leden van een groep als Defiance zover te krijgen dat ze toegeven dat ze graag zouden zien dat alle bruine, zwarte en – ach, waarom ook niet – joodse mensen zonder enig voorbehoud werden gerepatrieerd en dat eenieder die het daar niet mee eens is kan oprotten. In plaats daarvan zijn ze voortdurend be­zig elkaar eraan te herinneren dat ze redelijk moeten overkomen, dat ze in felle bewoordingen moeten blijven verkondigen dat de elite de gerechtvaardigde economische angsten van gewone nette mensen uit het oog verloren is, en dat ze geweld moeten vermijden tenzij ze zeker weten dat het zowel discreet als afdoende zal zijn.

Azi is dus al maanden bezig vriendschap te sluiten met een paar nuttige idioten die hem lijken te gaan vertellen wat er speelt en hem zullen introduceren bij hogere niveaus binnen hun hiërarchie, zolang hij zelf ook overkomt als het type oprechte ideoloog die het onder vrienden niet kan laten zijn hart te luchten. En hij heeft een extra douceurtje – een garantie dat hij het echte werk levert. Wapens, drugs en darknet-contacten. Of beter gezegd, de vakkun­dig aangehouden belofte van al het bovengenoemde, want er zijn grenzen waar je beter niet overheen kunt gaan, laat staan dat je ze tot een winstgevende bijbaan maakt.

Tussen de happen heerlijke kip door laat Azi een overvloed aan verboden waar zien aan een van de meer evangelische types onder zijn online bekenden, een recente Britse rekruut uit Blackpool die Gareth heet. Gareth beweert in een bookmakerskantoor te werken en de hele dag te moeten aanzien hoe zionistische mantelorgani­saties allerlei gebouwen aan zijn hoofdstraat opkopen en weer verkopen. Gareth heeft het ook over internationale pedofielennet­werken die computers van kinderen overnemen en hun webcams gebruiken om hen thuis in de gaten te houden... maar omdat Azi van ten minste één voorval weet waarbij dat echt is gebeurd, heeft hij die zorg weggestopt in een deel van zijn brein dat hij ‘vreselijke shit waar ik me later wel zorgen over zal maken’ heeft genoemd. Het is een deel van zijn brein dat de laatste maanden verontrustend vol is geraakt.

Voor zover Gareth in Blackpool weet is Azi niet Azi, maar een blanke, vreselijk aantrekkelijke man die Jim heet. En het verhaal over het ontstaan van Jim illustreert twee van de belangrijkste overwegingen binnen Azi’s hackersfilosofie. Ten eerste moet je je tegenstanders zóveel stappen vóór zijn dat je feitelijk al gewonnen hebt voordat zij zelfs maar doorhebben dat jullie een wedstrijd zijn aangegaan. Ten tweede: wat voor aannames of verwachtingen ze ook hebben, het is jouw taak die teniet te doen... door te liegen, vals te spelen, te smeken, lenen, afleiden en bedriegen.

Dat is het hackersethos: dingen uit elkaar halen en ze dan op jouw manier weer in elkaar zetten. Je doet het voor de lol, uit pure nieuwsgierigheid, de kans om andere mensen voor dom te verslij­ten en jezelf het gevoel te geven dat je geniaal bent. Bovendien: een stelletje neonazi’s dat de wereld er nog slechter op maakt dan die al is, verdient de moeder van alle hacks. Een dermate veelomvattende en compromitterende dosis gerechtvaardigde waarheid dat zelfs hun moeders hen zullen verstoten.

Dit is Gomorrah van Tom Chatfield ligt vanaf 12 september in de winkel

Win dit boek!

Retespannend of wat? Je kunt ‘m natuurlijk in de bookshop op de kop tikken, óf je wint 'm gewoon bij je favoriete magazine. Wij geven 3 exemplaren weg. Winnen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief van FHM en geef in de comments op Facebook aan waarom jij dit boek graag wilt hebben. De drie leukste/beste/origineelste reacties winnen het boek.