Saturnus pakt de kroon: 128 nieuwe manen ontdekt

Kunnen we nu stellen dat Saturnus de absolute maankoning is onder de planeten? Ja, als het aan ons ligt wel. Zo'n twee jaar geleden pakte Saturnus deze titel al, toen bleek dat de planeet meer manen had dan Jupiter. Destijds werden er maar liefst 62 nieuwe manen ontdekt bij Saturnus, en toen gingen er al geruchten dat er nog meer manen rondzweefden. Dat bleek te kloppen, maar 128 nieuwe manen? Dat hadden we echt niet verwacht. Zeker niet, aangezien onze eigen planeet het met slechts één maan moet doen.

Hoeveel manen heeft Saturnus nu in totaal? Schrik niet: op dit moment staat de teller op 274 manen. Dat is bijna twee keer zoveel als alle andere planeten samen. Gaat Jupiter dit ooit nog inhalen? Dat is maar de vraag, want dan moeten ze flink aan de bak. Jupiter komt nog het dichtst in de buurt met 96 manen, gevolgd door Uranus met 28 en Neptunus met 16.

Wat voor manen zijn het eigenlijk? De nieuwe manen zijn allemaal kleine, onregelmatige maantjes. Ze zijn aardappelvormige brokstukken met een doorsnede van enkele kilometers. Ter vergelijking: onze eigen maan heeft een diameter van bijna 3500 kilometer.

De 128 nieuwe manen bewegen zich in schuine banen ten opzichte van de evenaar van Saturnus, op een afstand van 10 tot 28 miljoen kilometer van de planeet. Dat is een stuk verder dan de grootste manen van Saturnus, die zich op slechts drie miljoen kilometer bevinden.

De aardappelvormige maantjes zijn gegroepeerd in clusters en lijken op andere brokstukken in ons zonnestelsel. Wetenschappers vermoeden dat ze afkomstig zijn van grotere manen die door botsingen met andere manen of passerende kometen uit elkaar zijn gespat.

Een van die clusters, genaamd Mundilfari, omvat 47 van de nieuwe manen. Onderzoekers denken dat deze zijn ontstaan door een grote botsing binnen de baan van Saturnus, zo’n 100 miljoen jaar geleden. Dat zou betekenen dat ons zonnestelsel een stuk chaotischer was dan we dachten. Tot nu toe werd aangenomen dat er de afgelopen 100 miljoen jaar juist minder kosmisch geknal was.

En hoe zit het met de namen? Dat is nog niet bekend. Op dit moment worden de manen aangeduid met letters en cijfers, maar traditiegetrouw worden de namen gebaseerd op Noorse, Gallische en Inuit-goden. Aangezien de meeste nieuwe manen in het Noorse cluster vallen, zal daar flink wat inspiratie vandaan moeten komen. Maar misschien moeten de astronomen de criteria een beetje versoepelen, anders blijven deze manen nog eeuwenlang naamloos rond Saturnus cirkelen