Waarom je die ‘goedbedoelde’ kerstcadeaus beter kunt laten

Uit een studie van Florida International University blijkt namelijk dat dit soort cadeaus vaak voelt als een persoonlijke tik op de vingers in plaats van een warme blijk van waardering.

Voor het onderzoek kregen 1.340 deelnemers cadeaus zoals een ‘afslank’-thee in plaats van gewoon normale thee en een kalender voor communicatieskills in plaats van een normale. En zoals je had kunnen verwachten reageerden de ontvangers minder enthousiast op de zelfverbeteringsversie als op de normale versie.

Sterker nog ze waardeerden het cadeau lager, spraken er negatiever over óf klikten sneller een slechte review aan. Maar wanneer mensen dezelfde producten voor zichzelf kochten, was dat ongemakkelijke gevoel dan weer compleet verdwenen.

“Cadeaus horen liefde en generositeit uit te stralen,” legt onderzoeker Dr. Linnéa Chapman uit. “Maar een zelfverbeteringscadeau kan iemand het gevoel geven dat ze niet goed genoeg zijn zoals ze zijn.”

De onderzoekers sommen een hele reeks “risicocadeaus” op die rond de feestdagen extra populair zijn zoals: Sportschoolcadeaubonnen, Fitbits of andere trackers, afslankproducten en maaltijdpakketten of zelfs botox- of huidbehandelingsvouchers. En dat gebeurt massaal: twee derde van de deelnemers had wel eens zo’n cadeau gekregen.

Zoals Chapman het mooi samenvat: “Een yogamat in januari zegt: ‘Ik ben gemotiveerd.’ Een yogamat onder de kerstboom zegt: ‘Jij moet wat doen.’”

Negatieve reviews? Grote kans dat ze voortkomen uit gekrenkte gevoelens, zeggen de onderzoekers. “De intentie is positief, maar zulke cadeaus kunnen impliceren dat iemand moet veranderen – en dat kan pijnlijk zijn.”

Daarom waarschuwen de onderzoekers zelfs ook bedrijven. Push die self-improvement items liever in januari, wanneer mensen zelf met goede voornemens bezig zijn. In november en december werkt het simpelweg averechts én krijgt het bedrijf misschien zelfs slechte reviews als gevolg.

In plaats dat je overal ziet wat je wél moet kopen, weet je nu ook eindelijk wat je beter níet kunt kopen.