Spotlight op de Joint Strike Fighter, het meest omstreden gevechtsvliegtuig van Nederland

Een flink staaltje brute technologie. Zo valt de Joint Strike Fighter (JSF) wel te omschrijven. Na jarenlange Tweede Kamer debatten, zweetdruppels en ettelijke miljoenen euro’s mag dan eindelijk de vlag uit. Het eerste operationele exemplaar van de straaljager , ook wel de F-35 genoemd, rolt vanavond uit de fabriek.

De bouw van het toestel duurt zo’n 20 maanden en is een hels precies karwei. De JSF bestaat uit zo’n 33.000 verschillende onderdelen. Dat is wel wat anders dan de puzzels van vroeger, dit is het echte werk. Dat het om precisiewerk gaat bewijst zich nog maar eens als we kijken naar de verf die op de machine gaat. De verf moet er namelijk voor zorgen dat de F-35 niet zichtbaar is op de radar. Maar, te veel verf maakt het toestel te zwaar en te weinig maakt het toestel zichtbaar. Het is bijna net zo precies als de woorden die je uit moet kiezen als je vriendin haar maandelijkse feestje houdt.

Vijf jaar geleden mochten we van onze Amerikaanse vrienden twee toestellen lenen. Gewoon, om te kijken of we het speelgoed wel leuk vonden. Niet veel later resulteerde dat in een van de meest omstreden aankopen van Nederland. Mooi speelgoed dus. Maar wat kan zo’n F-35 nou eigenlijk?

Specs van de Joint Strike Fighter

De JSF is niet persé beter dan de F16 als je kijkt naar snelheid of verbruik. Zo ga je met ons oude toestel een rustige 2.000 kilometer per uur, terwijl je het met onze laatste aankoop moet doen met een kleine 1.960. Het geduld van de piloten wordt dus wel op de proef gesteld. Ook kan je met de JSF minder ver vliegen op een volle tank. Na zo’n 2.200 kilometer begint de straaljager toch weer aardig dorstig te worden. Bij de F16 is dit pas na 2.700 kilometer. Ach, met beide toestellen sta je met een goed uur in Zuid-Spanje. Er kan alleen geen caravan achter.

Foto: Eerste Nederlandse vlucht F-35 AN-1

Technologie

De reden om een nieuw type gevechtsvliegtuig aan te schaffen is dan ook niet te vinden in het verbruik of de snelheid. Nee, het gaat het om de technologie. Zo heeft het toestel dus die speciale verf, waardoor het niet te detecteren is, op de radar van de vijand. Daarnaast beschikt hij over verbeterde sensoren. Hij zendt radiosignalen uit waardoor hij nóg lastiger te vinden is en hij heeft een beter waarschuwingssysteem om de piloot te waarschuwen voor raketten. Kortom, je bent niet vindbaar en als je op magische wijze wel gevonden wordt dan kan je alle raketten ontwijken. Zo veilig, daar zet je je schoonmoeder nog in. Of toch liever in de F16?

Kosten

Eén van de redenen dat de komst van het toestel zo omstreden was, is de prijs. Gierig als wij kaaskoppen zijn, wilden we niet te veel betalen voor lijpe gevechtsvliegtuigen. Ergens kunnen we het ook wel begrijpen als we de prijs per toestel zien. Voor één JSF moet je zo'n 85 miljoen dollar pinnen. Maar we willen er niet eentje, we willen er 37! Dat loopt dus in de miljarden. 3,1 miljard om exact te zijn. We hadden er ook een paar ziekenhuizen van kunnen redden, maar ach, gun die jongens van de luchtmacht ook wat. Dat het een vet vliegtuig is kan niemand ontkennen. Onze straaljagerpiloten zullen ongetwijfeld handenwrijvend op de ontvangst van de Joint Strike Fighter zitten te wachten. Geef ze eens ongelijk.