Vandaag 130 jaar geleden: hoe de familie Lumière de bioscoop introduceerden

Het verhaal van de Lumières begon met een zwarte bladzijde: de Frans-Duitse Oorlog van 1870. Om het geweld te ontvluchten, verhuisde het gezin naar Lyon. Vader Antoine, een portretschilder met een scherp oog voor zaken, opende daar een fotostudio in het centrum. Terwijl hij pasfoto’s verkocht aan het gewone volk en grote portretten aan de rijken, werden zijn zonen Auguste en Louis klaargestoomd op de technische school.

Louis bleek een wonderkind; op zestienjarige leeftijd experimenteerde hij al met chemicaliën om beweging vast te leggen op een foto. Zijn proeven met rook van een houtvuur en een springende broer markeerden de geboorte van de 'momentopname', waarmee beweging voor het eerst echt werd gevangen.

De experimenten van de broers bleven niet onopgemerkt. Binnen tien jaar stampten de Lumières de grootste fotofabriek van Europa uit de grond in de wijk Monplaisir. Hun grote succes? De étiquettes bleues; speciale fotografische platen die als warme broodjes over de toonbank gingen. De verkoop legde de familie geen windeieren en bood de broers de kans om nieuwe innovaties uit te werken. Het succes veranderde alles: de oude studio maakte plaats voor ‘Château Lumière’, een moderne villa, en de familie werd onderdeel van de plaatselijke elite. Maar waar vader Antoine het geld uitgaf aan luxe huizen, bleven zijn zonen filantropisch ingesteld en geloofden zij heilig in technische vooruitgang.

Terwijl de filmindustrie aan populariteit won, had Louis Lumière opnieuw een primeur: hij vond de cinematograaf uit. Dit houten kistje met een objectief en een zwengel kon niet alleen beelden opnemen, maar ze ook projecteren. Hun eerste film was simpel maar historisch: La Sortie de l’usine Lumière à Lyon, waarin hun eigen werknemers aan het einde van de dag de fabriek verlieten. Na drie verschillende versies van deze film te hebben gemaakt, was het op die gedenkwaardige 28 december 1895 eindelijk tijd voor de eerste openbare voorstelling in de Salon indien du Grand Café in Parijs. Het publiek was verbijsterd; de bioscoop was officieel geboren.

De broers lieten het niet bij die ene voorstelling en gaven opdracht om de camera’s op grote schaal te produceren. Ze leidden jonge technici op en stuurden ze als agenten naar alle uithoeken van de wereld. Terwijl Charles Moisson in Rusland de kroning van de tsaar filmde, legde Alexandre Promio scènes van de Spaanse koninklijke wacht vast. Door deze zorgvuldige planning vanuit de kantoren in Lyon wisten zij een ongekende mondialisering van de filmindustrie teweeg te brengen en daardoor kennen wij de bioscoop, zoals we hem vandaag de dag kennen.