Snowden: de super spannende film over onze privacy hero

We waren uitgenodigd voor de première van de film Snowden in het Tuschinski Theater in Amsterdam. Daar zeggen wij natuurlijk geen nee tegen. Helemaal niet als we horen dat we na de film, een live Q&A meemaken met Edward Snowden himself.

Vol verwachting stappen we de bioscoop binnen om plaats te nemen in de prachtige zaal 1. De zaal raakt al aardig vol, her en der zie je nog iemand in volle concentratie over een verdwaalde tas stappen. Er mag natuurlijk geen popcorn verspild worden. Als iedereen zo langzamerhand zit, kan de film eindelijk beginnen. Ondanks dat het best een complex onderwerp is, heb je geen moment het gevoel dat je iets niet begrijpt. De technologie kun je natuurlijk soms niet helemaal volgen, maar dat maakt voor het grote geheel niet zoveel uit. Iemand die niet kan koken, kan immers ook genieten van een goed kookprogramma.

In het begin is Edward Snowden nog een rechts georiënteerde man. Hij houdt van Amerika en wil er alles aan doen om het te beschermen. Vandaar ook zijn beroepskeuzes. Maar onder invloed van zijn vriendin schuift hij steeds meer op naar links en krijgt hij sympathie voor Barack Obama. Snowden gelooft dat hij echt iets kan veranderen in het land.

Maar hoe dieper Snowden in de mass surveillance duikt, hoe moeilijker hij het krijgt. Het wordt een principekwestie en hij wil de rechten van de mens beschermen. Daarom kiest hij er uiteindelijk voor om alles naar buiten te gooien.

Ondanks dat we het verhaal al grotendeels kennen, zit je op het puntje van de stoel bij deze film. Dan moeten we zeggen dat het ook wel heel erg slim in elkaar zit. Telkens als het echt spannend wordt, gaan ze weer terug naar de hotelkamer waar Snowden alles opbiecht aan een paar journalisten. Tijdens de film ontwikkelt zich een sympathie voor Edward Snowden. Je ziet dat hij goede bedoelingen heeft en het steeds moeilijker krijgt met zijn werk.

Daarom is het ook heel tof om hem na afloop van de film te zien en te horen spreken. Via een live verbinding met Moskou interviewt Roderick Veelo hem, ook aan de hand van wat vragen via Twitter.

Gelukkig wordt een, voor ons prangende vraag, vrij snel gesteld. Of de epische scène waarin hij de data uit het kantoor van de NSA weet te loodsen, ook echt zo gebeurd is als in de film. Hij verstopt zijn SD-kaart namelijk in een Rubik’s Cube en weet die op geniale wijze langs de security te krijgen. Snowden zegt dat hij daar niet teveel over kan zeggen omdat er nog steeds een onderzoek naar hem loopt van de FBI. Maar hij houdt het erop dat er destijds veel van die kubussen op kantoor waren.

Natuurlijk gaat het ook even over Donald Trump, de nieuw gekozen president van de Verenigde Staten. “We moeten onze hoop of angst niet op één persoon richten, want uiteindelijk is het ook alleen maar de president van Amerika”, stelt Snowden. Feit blijft wel dat de mass surveillance nog steeds een enorm issue is. “Dat zal de politiek niet veranderen, zij voeren de wens uit van de mensen. Als we hier echt iets aan willen veranderen, dan moeten we dat met zijn allen doen.”

Volgens Snowden moeten we dit niet onderschatten. ‘Ik heb toch niks te verbergen’ is een opmerking die je vaak terug hoort als je zegt dat we worden afgeluisterd of bekeken. Onderhand lijkt dit bijna ingestudeerd. “We moeten ons bewust worden dat het doodnormale telefoongesprek dat jij met je moeder hebt, door iedereen bekeken, beluisterd en gelezen kan worden. We moeten de mensenrechten niet steunen, maar we moeten ze veiligstellen en garanderen.”

Moeten we dan alles wantrouwen dat uit de Verenigde Staten komt? “Niet per se. Wie zegt me dat Nederlandse bedrijven niet precies hetzelfde doen? Bewijzen zij voldoende dat je een vertrouwelijke relatie met dat bedrijf hebt, beschik je over genoeg informatie om daarover te oordelen?” Mass surveillance wordt dus op grote schaal misbruikt en Snowden steekt daar een stokje voor. “Het ging nooit om terrorisme, alleen om macht en controle. Terrorisme is er altijd gewees en dat bestrijden we op de ouderwetse manieren, niet op deze manier.”