Een spoedcursus over het turbulente leven van de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden
Daar sta je dan: op je 77e (bijna 78!) als nieuwe president van ‘the land of the free’. Joe Biden flikte het en wordt daarmee de oudste president van de VS tot nu toe. We kenden ‘m natuurlijk al een beetje als de rechterhand van Barack Obama, maar nu is het aan hem de taak om het stokje dus echt over te nemen. Daar heeft z’n sympathieke oud-collega wel vertrouwen in: “Biden wordt president van alle Amerikanen,” zei Obama al.
Natuurlijk is 77 jaar een flink aantal jaren om door te pluizen, maar we gaan je toch even een samenvatting geven van deze oude knakker. Mocht er ooit in een pubquiz de vraag voorkomen: ‘Hoe heette het kind van Joe Biden dat omkwam vanwege hersenkanker?’, dan hebben wij je even geholpen.
Joe Biden’s tijdlijn
Dan bedoelen we trouwens niet z’n Twittertijdlijn. Daar hebben we met Trump al we genoeg van gezien.
20 november 1942: Joe Biden werd geboren als Joseph Robinette Biden jr. We snappen nu ineens dat hij als Joe Biden rondloopt tegenwoordig. Z’n geboorteplaats is trouwens Scranton, Pennsylvania. Fun fact: dat is dus waar de Amerikaanse versie van The Office plaatsvindt.
1953: De familie verhuist naar Delaware, een Amerikaanse staat aan de oostkust ongeveer zo groot als de Nederlandse Randstad.
1965: Biden rondt zijn studie aan de Universiteit van Delaware af, met een bachelor in geschiedenis en politieke wetenschap.
1966: Trouwt met Neilia Hunter, waar hij later 3 kinderen mee krijgt: Beau, Robert en Naomi.
1968: Nog een keer afgestudeerd! Vlag uit, hoedje in de lucht en door. Hij studeerde rechten aan Syracusse University College.
1972: Op 30-jarige leeftijd is hij gekozen in het Amerikaanse senaat. Dat is de jongste leeftijd waarop je officieel op dit niveau de politiek in kunt stappen in de VS, lekker gedaan dus. Hij is de op zes na jongste senator in de geschiedenis van de VS. In hetzelfde jaar komen zijn vrouw Neilia en dochter Naomi om in een auto-ongeluk. Zijn zoons Beau en Hunter overleven het ongeluk wel, maar zijn zwaargewond.
1977: Trouwt met Jill Jacobs, waar hij later nog één kind mee krijgt: Ashley Biden. De twee love birds zijn nog steeds samen, wat betekent dat onze Joe al jaren samen is met zijn First Lady!
1987: Als één van de personen die de meeste wetten maakte, besloot Biden een gooi te doen naar het presidentschap. Hij stopte echter met de voorverkiezingen nadat berichten aan het licht kwamen dat hij een deel van een toespraak had geplagieerd. Foei, Joe. Niet doen.
1988: Joe heeft twee keer een bijna fataal hersenaneurysma (een vernauwing in aderen). Hij zegt dat deze ervaring ‘m de man heeft gemaakt die hij vandaag is. Komen we nog op terug. Beloven we. Lang verhaal.
1994: De Violent Crime Control and Law Enforcemet Act *ademt in* wordt ondertekent. Het idee kwam van Bill Clinton, maar Joe Biden pakte het op in het senaat en heeft er veel in geïnvesteerd qua tijd en geld.
2008: Joe Biden doet een gooi naar presidentschap, maar het komt niet echt van de grond. In plaats daarvan kiest Obama hem als running mate voor zijn campagne.
2015: Biden’s zoon Beau overlijdt aan hersenkanker. Het zet de rem op een eventuele campagne.
2017: Obama geeft Joe de Presidential Medal of Freedom, de hoogste medaille die een burger kan krijgen in tijden van vrede.
2019: Joe Biden stelt zichzelf weer verkiesbaar voor het presidentschap.
2020: Feest! Joe Biden is verkozen tot 46e president van de Verenigde Staten
Het leven van een jonge Joe
We zoomen even in op z’n tijdlijn en gaan naar z’n jongere jaren. Hij groeide in eerste instantie dus op in Scranton in het noordoosten van Pennsylvania. Volgens Joe zelf leerde hij van z’n ouders dat hij hard moest werken, doorzettingsvermogen moest kweken en vooral volhardend moest zijn. Z’n vader maakte ovens en gasstellen schoon en verkocht gebruikte auto’s door. Biden sr zei altijd: “Champ, de waarde van een man wordt niet bepaald door hoe vaak hij wordt neergeslagen, maar door hoe snel hij weer opstaat.”
En neergeslagen, dat werd hij blijkbaar ook. Zijn moeder, met de prachtige naam Catherine Eugenia Finnegan (spot je de Ierse roots?) had daar ook wel goed advies voor. Als de tengere Joe weer eens onder de blauwe plekken thuis kwam omdat één van de grotere kinderen van de buurt ‘m te grazen had genomen, zei zij altijd: “Geef ze een bloedneus zodat je gewoon over straat kunt, de volgende dag!”
Waarschijnlijk heb je al meegekregen dat Joe zo nu en dan niet goed uit z’n woorden komt, iets dat de schreeuwende oranje sinaasappel maar al te graag gebruikte. Er gingen woorden rond dat Joe dement was en ziek. Kijk: op je 77e ben je natuurlijk wat kwetsbaarder (gelukkig neemt Kamala Harris dan ‘t stokje over), maar in dit geval gaat het om een probleem die hij al van kinds af heeft. Als kind stotterde Joe namelijk behoorlijk. Zo erg dus dat kinderen ‘m ‘Dash’ noemden en ‘Joe Impedimenta’. Hoe hij daar overheen kwam? Vrij simpel, alhoewel het wel even wat daadkracht nodig had. Hij leerde complete passages uit poëzieboeken uit z’n hoofd en begon ze voor te lezen in de spiegel. Eigenlijk dus zoals je Sims bepaalde dingen leren.
Biden stapt de politiek in
Qua politieke carrière kun je eigenlijk al een boek schrijven over z’n leven. Hij is de langstzittende senator van Delaware en is al vanaf de jaren ’60 betrokken in de politiek. Toch was hij niet gelijk zo’n politiek-nerd. De jonge Joe was namelijk meer van de meiden, feesten en football (de Amerikaanse variant, natuurlijk). Z’n coach herinnerde ‘m als een mager jochie, maar zegt er wel bij dat Joe één van de beste spelers was die hij in z’n 16 jaar als trainer had gezien. Wie weet dus een gemiste kans, alhoewel Joe ongetwijfeld prima heeft geboerd in z’n carrière.
Maar goed: politiek. Die vonk sloeg al een beetje over toen John F. Kennedy in 1961 officieel president werd, maar de liefde duwde ‘m nog wat verder die richting in. Op een studietripje naar de Bahama’s kwam Joe namelijk zijn eerste grote liefde tegen: Neilia Hunter. Vanwege deze schone dame besloot hij zich toch wat beter in te zetten op school. Een droomstudent was Joe nog steeds niet bepaald. Hij was op z’n hoogst een gemiddelde rechtenstudent en faalde zelfs een klas omdat hij een verwijzing naar een wetsartikel vergat te noemen. Joe zegt zelf dat het een ongelukje was, maar dit incident heeft ‘m dus nog jaren achtervolgd.
En dan komt het: de familietragedie
Alles ging eigenlijk best goed met Biden. Op het gebied van politiek was de jonge Joe op een perfecte koers richting de hoogste posities in de Amerikaanse politiek. Maar dan: een weekje voor kerst in 1972 krijgt z’n gezin een auto-ongeluk bij het ophalen van een kerstboom. Zijn leven stortte letterlijk in en ineens waren dingen als zelfmoord geen ver van z’n bed show meer. Hij zei: “Ik begon te begrijpen wat wanhoop met mensen deed en dat dingen als zelfmoord ineens een rationale optie begonnen te worden. Ook voelde het alsof God een vreselijke truc had uitgehaald.”
Op aandringen van z’n familie besloot hij toch door te gaan met het vertegenwoordigen van de mensen van Deleware in het senaat. Hij sloeg wel even de hele ceremonie voor de nieuwe senators over die in Washington gehouden wordt. In plaats daarvan deed hij de ambtseed aan de kant van het ziekenhuisbed. Zo kon hij bij z’n zwaargewonde zoons blijven. Ook bleef hij gewoon in Wilmington wonen bij z’n gezin en nam hij dus elke dag de Amtrak (de NS van Amerika) naar Washington DC. Dat is trouwens een gewoonte die een hele lange tijd is blijven hangen.
Een klein beetje over Joe als senator
Kijk, we willen je niet vervelen met pagina’s aan informatie over wat Joe voor dingen heeft gedaan in de politiek. Toch zijn er enkele belangrijke elementen die zeker van pas komen als het over de nieuwe president gaat. Je zou het niet zeggen als je kijkt naar de afgelopen vier jaar, maar als president wordt er meer van je verwacht dan golfen en vliegen in een privéjet. Je moet ook zo nu en dan wat politieke dingetjes doen.
Van 1972 tot 2008 was Joe dus senator (effectief 1973 tot begin 2009, vanwege de ‘overlap’ periode). Hij werd vooral gerespecteerd door z’n kennis van internationale politiek, zo was hij onder andere voorzitter van de commissie buitenlandse betrekkingen. Een paar standpunten van hem waren het limiteren van wapens voor de Sovjet Unie, het promoten van vrede in de Balkan en het betrekken van voormalige Sovjetlanden in NATO. Ook was hij niet helemaal te spreken over de manier hoe George W. Bush omging met de oorlog in Irak en wilde hij een eind aan de genocide in Darfur.
Daarnaast was hij dus iemand die striktere wetten wilde als het ging om misdaad. Hij was dus één van de mensen die de Violent Crime Control and Law Enforcement Act op de benen kreeg, waardoor er 100.000 agenten bijkwamen en langere straffen voor veel soorten criminaliteit.
Wat betreft die twee punten kan het nog wel eens een interessant presidentschap worden voor Joe…
Biden’s levensgevaarlijke aneurysma
In 1987 deed hij dus een eerste poging om president te worden. Tijdens zijn campagne merkte hij dat hij steeds ergere pijn in z’n hoofd kreeg, waardoor hij altijd al Tylenol bij zich had. In zijn boek Promises to Keep beschreef hij een specifieke nacht in een hotelkamer in Rochester in 1988. Hij had eerder nog een speech gegeven en voelde zich eigenlijk wel ok. Toen, uit het niets, leek het alsof er een krachtige elektrische schok door z’n hoofd ging. Daarna volgde er pijn die hij nog nooit zo erg had meegemaakt. Joe raakte buiten bewustzijn voor maar liefst vijf uur. Toen hij wakker werd ging hij eerst gewoon naar huis, waar hij toen dus toch maar naar de huisarts ging. De dokters ontdekten een vernauwing in zijn bloedvaten op twee plekken in zijn brein. Hij moest nog een tweede keer geopereerd worden, omdat een gedeelte van deze proppen naar z’n longen was gegaan. Als je het over pech hebt…
Maar goed: dit veranderde wel zijn leven. Ondanks dat hij z’n prioriteiten al meer op z’n gezin had sinds het dodelijke ongeluk in de jaren ’70, was dit voor hem pas de échte eye-opener. Hij moest gedwongen zeven maanden rusten en had dus echt de tijd om na te denken over van alles. Dat werd duidelijk toen hij voor het eerst weer het podium op stapte in z’n eigen Delaware. Hij zei dat hij een tweede kans had gekregen in het leven, en dat hij één grote les had geleerd. “De enige dingen die écht belangrijk zijn, zijn het leven en de dood,” schrijft hij in z’n boek. “Ik was niet ineens minder gepassioneerd of vastberaden, maar ik had niet meer het gevoel dat ik elk moment moest winnen om succesvol te zijn.”
Kankeronderzoek
Je zou denken dat hij al genoeg hooi op z’n vork heeft, maar er kwam nog wat bij wat zou leiden tot het Biden Cancer Iniative. Op 30 mei 2015 overleed Biden’s zoon Beau op 46-jarige leeftijd na een lange strijd tegen hersenkanker. “Beau Biden was, heel simpel, de beste man die wij ooit hebben gekend,” schreef Joe in een statement. Hij dacht er nog een tijd over na ondanks deze tragedie een poging te doen tot presidentschap. Dat lag wel in de lijn der verwachting, als het gaat om de manier hoe deze gozer elke keer opkrabbelt. Toch besloot hij in oktober 2015 aan te geven dat hij niet een poging zou doen.
Je zou dus denken dat ‘ie gas terug deed, maar hij zei al vrij snel: “Hoewel ik geen kandidaat zal zijn, zal ik niet zwijgen. Ik ben van plan om duidelijk en krachtig te spreken, om zoveel mogelijk te beïnvloeden waar we staan als partij en waar we als land heen moeten.”
Uit deze tragedie volgde dus het Biden Cancer Iniative, dat intussen behoorlijk wat samenwerkingen heeft gevormd tussen onderzoekers en artsen door het hele land. Eén van de dokters die betrokken is bij het initiatief zegt: “Het doel is niet dat er gelobbyd wordt, geld geïnvesteerd of iets dergelijks. We raken geen privé informatie aan en geven geen beurzen. Wat we wel doen, is zoeken naar dingen die efficiënter kunnen en culturele problemen die onderzoek vertragen.”
Dit bericht bekijken op Instagram
En nu dus… president
Op 25 april 2019 kwam het verwachte nieuws dat hij weer een gooi zou doen naar het presidentschap. Hij zei in een videoaankondiging dat Amerika een bedreiging had zoals hij nog nooit eerder in zijn leven had gezien.
Het ging niet geheel zonder slag of stoot, maar Joe Biden liet in de vele debatten zien dat zijn kennis over internationale affaires zeker goed voor elkaar is. Toch was het aannemen van Kamala Harris als zijn running mate misschien wel de slimste optie. Joe zei over haar: “Toen Kamala procureur-generaal was, werkte ze nauw samen met Beau. Ik keek toe terwijl ze het opnamen tegen grote banken, werkende mensen kracht gaven en vrouwen en kinderen beschermden tegen misbruik. Ik was toen trots, en nu ben ik er trots op dat ik haar als mijn partner in deze campagne heb.”
De eerste plannen heeft Joe al voor ‘zijn’ Amerika. Zo gaat hij op z’n eerste dag in het Witte Huis weer het klimaatakkoord tekenen (fijn) en wil hij hard werken om het land weer op de rit te krijgen. “Amerika, ik ben trots dat jullie mij gekozen hebben om ons geweldige land te leiden,” tweette hij al, “Het werk dat voor ons ligt is moeilijk, maar ik beloof jullie dit: ik ga een president voor alle Amerikanen zijn – of je nu op me hebt gestemd of niet.”
Enne, is deze samenvatting toch nog wat te beknopt? Dan kun je altijd nog meer vinden in het boek Joe Biden van Evan Osnos.
Tekst: Gilles Tijmes
