Wetenschappers hebben een baanbrekende methode ontwikkeld waarmee menselijke eicellen kunnen worden gemaakt uit huidcellen. Dit opent de deur naar een toekomst waarin DNA van een man in een eicel kan worden geplaatst en vervolgens bevrucht kan worden door een andere man, waardoor twee mannen in theorie samen een kind kunnen krijgen, zonder dat er DNA van een vrouw aan te pas komt. Oftewel, een vaders-only baby.
De ontdekking kan ook uitkomst bieden voor vrouwen die problemen hebben met hun eigen eicellen. Tot nu toe kon IVF een optie zijn, maar als de eicellen zelf niet functioneren, is dat ook vaak een lastig verhaal. De nieuwe techniek laat zien dat genetisch materiaal uit huidcellen kan worden omgezet in een eicelachtige cel met het juiste aantal chromosomen om bevrucht te worden en zich te ontwikkelen tot een vroeg embryo. Bizar!
Hoe werkt het?
Het proces, ontwikkeld door een team van
onderzoekers, gebruikt een methode die zij ‘mitomeiose’ noemen. Deze techniek bootst natuurlijke celdeling na en zorgt ervoor dat één set chromosomen wordt verwijderd, waardoor een functionele eicel ontstaat. Tijdens tests konden de onderzoekers 82 functionele eicellen produceren, die vervolgens in het laboratorium werden bevrucht. Ongeveer negen procent ontwikkelde zich tot het zo gehete blastocyststadium, het punt waarop embryo’s normaal gesproken in de baarmoeder worden geplaatst bij IVF. Het is dus nog geen kant-en-klare baby, maar hé, alles begint met een eerste stap.
Wat zijn de beperkingen?
Hoewel het onderzoek veelbelovend is, zijn er nog belangrijke haken en ogen. Het merendeel van de eicellen (91 procent) kwam niet verder dan bevruchting. Bovendien bleek dat enkele blastocysten chromosomale afwijkingen hadden. Experts waarschuwen dat er nog veel onderzoek nodig is voordat deze methode veilig kan worden toegepast bij mensen.
Professor Richard Anderson van de University of Edinburgh, die niet bij de studie betrokken was, noemt het onderzoek desalniettemin een “grote stap vooruit”. Hij legt uit: “Veel vrouwen kunnen geen gezin stichten omdat ze hun eicellen zijn verloren, bijvoorbeeld na kankerbehandelingen. Het vermogen om nieuwe eicellen te genereren zou een belangrijke doorbraak zijn.”
Hoewel de techniek nog in de experimentele fase zit, kan deze in de toekomst voor veel stellen een uitkomst bieden. Niet alleen vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen zouden er baat bij kunnen hebben, ook homokoppels zouden op termijn de mogelijkheid krijgen genetisch eigen kinderen te krijgen. Een echt unicum dus.