De 10 mooiste treinreizen van Europa verdienen een plek op jouw bucketlist

In zijn boek staan 35 schitterende treinreizen die je langs de mooiste plekjes van ons continent leidt. Wij delen een selectie.

Elke avond vertrekt in Milaan de Intercity Notte naar Palermo. Het is met 1500 kilometer een van de langste treinreizen van Europa, van het uiterste noorden naar Villa San Giovanni op de punt van de Italiaanse laars. Dat is niet het eindpunt, want daar rijdt de gehele trein de veerboot op, voor de overtocht naar Sicilië. Sinds 2020 is dit de laatste spoorpont van Europa. Het is een nachttrein, maar het grootste deel van de reis langs de Tyrreense-Zeekust wordt overdag afgelegd.

De spoorlijn van Bar naar Belgrado is 476 kilometer lang en loopt dwars door de Zwarte Bergen van Montenegro: van de Adriatische Zee over het Meer van Shkodër, via hoofdstad Podgorica, dwars door de Moracakloof en over Europa’s hoogste spoorbrug. Tot Kolasin is het te doen als dagtocht: ’s ochtends heen en ’s avonds terug, met tijd voor een bezoek aan nationaal park Biogradska Gora, een van Europa’s laatste drie oerbossen, waar de bomen vijf eeuwen oud zijn en waar wolven en beren wonen.

Voor haar tiende detectiveroman putte Agatha Christie inspiratie uit Le Train Bleu , een luxetrein die destijds zo beroemd was als de Oriënt Express en elke nacht van Parijs naar de Rivièra reed – tot 2003. In 2021 werd de treinverbinding hersteld, ditmaal als Intercités de nuit van Parijs naar Nice. Stap ’s avonds in en arriveer de volgende ochtend uitgerust aan de Côte d’Azur, waar het leven nog net zo luxueus is als in de hoogtijdagen van de Blauwe Trein.

Glinsterende meren, donkere bossen, zompige moerassen, krioelende rivieren, een woeste wildernis op de hoogvlakte, middeleeuwse kastelen en eindeloze vergezichten: de West Highland Line is de mooiste spoorlijn van Schotland. De enkelsporige lijn loopt van Glasgow door de meest afgelegen uithoek van het land en het nationale park Loch Lomond and the Trossachs via duizend-en-een bochten naar de Atlantische fjordenkust en stopt in gehuchten die vaak alleen per trein bereikbaar zijn. De lijn is 264 kilometer lang en de reis duurt ruim vijf uur.

De varende variant is bekender, maar minstens zo mooi is een reisje langs de Rijn per trein. De Bovenloop van het Midden-Rijndal is vermeld op de Werelderfgoedlijst en het fraaiste deel, tussen Koblenz en Bingen, heet ook wel de ‘Romantische Rijn’; het landschap van hoge bergen, glooiende wijngaarden, rustieke dorpjes, grillige rotsen, middeleeuwse burchten en sprookjeskastelen inspireerde schrijvers en dichters als Lord Byron, Victor Hugo, Clemens Brentano en Heinrich Heine. Wel blijven opletten; voor je het weet ben je de Loreley voorbij.

Een Poolse nachttrein was in 1959 het decor voor Pociag (‘Trein’), een hitchcockiaanse filmklassieker in artistiek zwart-wit. Ruim zestig jaar later rijdt diezelfde slaaptrein nog altijd. Stap in Krakau in, maak een tussenstop in filmstad Lodz en arriveer 700 kilometer verderop op in Hel. Ondanks de naam is dat schiereiland toch echt een zomerparadijs, met een 25 kilometer lang zandstrand, visrestaurants in houten vissershuizen, bossen en duinen plus alle dagen zonneschijn. Hier vieren de Polen zelf graag vakantie – welkom in Hel.

De Südbahn loopt van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen naar Triëst, dat nu in Italië ligt, maar vroeger de glorieuze havenstad van het Habsburgse rijk was. De spoorlijn werd geopend in 1844, maar bijna een eeuw lang gingen er geen doorgaande treinen. Onlangs werd de 179 jaar oude verbinding hersteld; er rijdt nu weer dagelijks een EuroCity in negen uur tijd van Wenen via Graz en Ljubljana naar Triëst. Onderdeel van de Südbahn is de Semmeringbahn, de oudste grote bergspoorlijn ter wereld, genoteerd op de Werelderfgoedlijst.

De zes uur durende treinreis van hoofdstad Zagreb naar badplaats Split heeft geen zeezicht, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door het uitzicht op de regio Lika in de Dinarische Alpen, met karstvlaktes, slingerende riviervalleien en afgelegen dorpjes met vervallen stationnetjes. Plons na aankomst in Split in het kristalheldere water van de Adriatische Zee of stap op een veerboot naar een Dalmatisch eiland. Zoals Hvar, met zijn Venetiaanse oude stad, lavendelvelden, olijfbomen en wijngaarden, of Vis, het meest afgelegen bewoonde eiland dat tot 1989 militair spergebied was en daardoor nu nog altijd ongerept is.

Op de Bergensbanen doet de trein zeven uur over een reis door 182 tunnels en vier seizoenen: van de zomer aan de Oslofjord via de herfst in de bergen en de winter op de hoogvlakte naar de lente aan de Noorse Zee. Vanuit Oslo slingert de trein in sneltreinvaart door een lieflijke riviervallei, vervolgens steil omhoog naar Europa’s hoogste bergplateau met een winterwonderland van witte sparren, ijzige gletsjers en ingesneeuwde huizen, en dan weer 1222 meter naar beneden om te arriveren in beeldschoon Bergen.

De Bernina Express is de beroemdste trein van Europa – en terecht. Na vertrek uit Chur is het uitzicht al prachtig, maar voorbij Thusis wordt het een achtbaan: in twee uur tijd wordt een hoogteverschil van tweeduizend meter overbrugd middels halsbrekende capriolen. Via een desolaat berglandschap boven de boomgrens bereikt de trein het hoogtepunt op 2253 meter, waarna naar het eindpunt weer 1800 meter wordt afgedaald via een spoorspaghetti van bochten, boogbruggen, spiraaltunnels, keerlussen en kurkentrekkers.

Sander Groen (1971) is reisjournalist voor de Volkskrant , National Geographic Traveler , Knack Weekend , De Morgen en andere Nederlandse en Belgische kranten en tijdschriften. Zijn eerste boek verscheen bij uitgeverij Spectrum en staat vol meeslepende reisverhalen over epische treinreizen plus praktische tips voor het plannen van je eigen treinvakantie. Tussen de rails: De 35 mooiste treinreizen van Europa ligt vanaf 10 oktober in de winkel. Je kan het boek alvast reserveren via tussenderails.eu . Aanrader!