Q&A met Ewout Genemans: “Soms gaat het maken van een programma boven mijn eigen veiligheid”

Haha, ja zeker. Daarnaast is op Videoland ook nog eens een nieuwe serie De Jeugdkliniek: Als Niets Meer Werkt begonnen. Dus dat is alleen maar hartstikke leuk.

Dat zou je denken, maar dat komt nu gewoon zo uit. Dat ligt trouwens ook aan de zender. De programma’s zitten allemaal een beetje in hetzelfde genre. Het kan ook zo werken dat mensen die een programma leuk of interessant vinden, dan ook eerder naar de andere programma’s gaan kijken.

Een van je nieuwe programma’s is ‘Ewout’. Wat voor gekke dingen ga je nu weer doen?
In elke aflevering staat een ander onderwerp centraal. Voor de eerste aflevering ben ik naar Turkije geweest. Jonge meisjes gaan daar naartoe om schoonheidsoperaties te ondergaan. In Turkije zijn er bepaalde dokters die dubieuze manieren gebruiken om die operaties uit te voeren. Er is zelfs wel eens iemand overleden. We volgen jonge meisjes die kiezen voor een BBL, ook wel bekend als een Brazilian Butt Lift. Waarom kiezen jonge meisjes ervoor om duizenden euro’s te sparen voor zo’n operatie? Hoe werkt het daar in Turkije en is het wel echt zo onveilig?

Mij is opgevallen dat het niet zo zwart-wit is als het lijkt. Als je de dingen in de krant leest dan zou je zeggen dat je daar ver vandaan moet blijven. De dokters in Turkije zoeken zeker de grens op, maar bij de mensen die ernaartoe gaan lijkt het soms ook wel alsof ze iets van de menukaart in de snackbar bestellen. Je moet ook eerlijk zijn en beseffen dat zo’n operatie niet niks is.

We gaan behoorlijk van links naar rechts, maar een ander onderwerp dat aan bod komt is CSI Rotterdam. De stad waar volgens de cijfers de meeste moorden worden gepleegd. Wij laten zien wie de mensen van het forensisch onderzoeksteam zijn en waarom hun werk zo belangrijk is. Ik ben twee jaar bezig geweest om daar binnen te komen en nu ga je het resultaat zien.

Het is best ingewikkeld, want de plekken waar zij hun werk doen liggen heel gevoelig. Je kan niet zomaar een crime scene oplopen en alles filmen. Je moet heel goed opletten wat er wel en niet vastgelegd kan worden, in verband met een lopend onderzoek. Wat ik ook niet wist is dat een heel groot deel van forensische opsporing bestaat uit zelfdodingen. Soms lijkt iets heel duidelijk zelfmoord, maar toch moet dit altijd voor 100% uitgesloten worden. Dat lees je niet in de krant, maar voor de mensen die dit werk doen kan het heel pittig zijn om mee geconfronteerd te worden.

Zo’n serie is totaal anders dan hoe het er in de werkelijkheid aan toegaat. In CSI zijn ze sporen aan het onderzoeken en in hun hoofd al helemaal bezig wie het heeft gedaan en hoe. Dat gaan ze met die sporen extra benadrukken. In de praktijk zijn ze niet bezig met wat er is gebeurd, maar welke sporen er te vinden zijn. We waren bijvoorbeeld aanwezig op een plaats delict waarbij iemand om het leven was gekomen bij een treinongeluk. Er was niet meer te zien wie de persoon was. Dat moeten ze dan zien vast te stellen. Op gegeven moment zie ik een rijbewijs liggen. Ik voelde me heel stoer, want ik had het rijbewijs gevonden en nu wisten we wie het slachtoffer was. Maar de mensen van het forensisch team waren helemaal niet zo enthousiast. Het kon immers ook het rijbewijs van iemand anders zijn. Zij zoeken naar een gebit of een vingerafdruk. Iets waardoor ze voor 100% een identiteit kunnen vaststellen. Hun werk heeft veel indruk op mij gemaakt. Ik vond tien dagen meelopen al heftig, zij zien die beelden elke dag. Dat is niet niks.

Dat was in de aflevering in jeugdgevangenis De Hartelborgt in Spijkenisse. Daar hebben we een week mee mogen draaien. Ik heb met eigen ogen gezien hoe jong sommige mensen op het criminele pad belanden. Sommige jongens van veertien hebben al een levensdelict op hun naam staan. Wat me ook verbaast, is dat jongeren ervoor uitkomen dat ze het criminele leven een mooi leven vinden. In de jeugdinrichting wordt alles gedaan om ze op andere gedachten te brengen, maar sommige jongens zeggen zelf: ‘Ik kan wel gaan werken, maar in het criminele milieu kan ik tien keer zoveel verdienen.’ Hoe gemotiveerd de medewerkers van de jeugdinrichting ook zijn en hoe hard ze ook werken, daar valt soms niet tegenop te boksen. Heel treurig is ook dat die jongens geen thuissituatie hebben waarin ze gestimuleerd worden iets van hun leven te maken.

Met programma’s als Beruchte Gevangenissen en Beruchte Sloppenwijken houd je ervan om het gevaar op te zoeken. Ben jij een thrillseeker?
Ja, dat moet je ook wel een beetje zijn om dit soort programma’s te maken. Ik doe dit in eerste instantie om iets aan de kijkers te laten zien. Maar als presentator moet je ook plezier hebben in de dingen die je maakt. Het is niet zomaar dat ik dit soort spannende onderwerpen kies. In mijn privéleven ben ik helemaal geen thrillseeker. Bungeejumpen, parachutespringen en dat soort dingen vind ik verschrikkelijk. Ik doe ook geen extreme sporten of gekke vakantieactiviteiten, maar in mijn werk vind ik het onwijs leuk om spanning op te zoeken.

Muizen. Dat klinkt heel kinderachtig voor iemand die in de gevaarlijkste gevangenissen heeft gestaan, maar ik vind het doodeng als ik in mijn eigen huis een muis zie. Toen dat gebeurde hebben we meteen een kat genomen, dus daar hebben we nu gelukkig geen last meer van.

Daar heb ik nooit bewust zo over nagedacht. Het helpt denk ik wel dat ik niet twee meter lang en heel breed ben. Als mensen mij zien denken ze waarschijnlijk dat ze niet zo veel te vrezen hebben. Mensen in gevangenissen voelen zich dan sneller op hun gemak, waardoor je eerder een vertrouwensband kan ontwikkelen. Het is niet dat er een macho-achtige verhouding tussen mij en de gasten ontstaat.

Dat was in een Braziliaanse gevangenis. Twee maanden voordat we daar kwamen, was er een opstand geweest. Mensen waren onthoofd en in brand gestoken. De helft van de gevangenis was onbruikbaar geworden, waardoor iedereen in de andere helft was geplaatst. Er was een grote overbevolkte gevangenis ontstaan. Het was zo erg dat bewaarders niet eens meer naar binnen gingen, maar met hun geweren buiten bleven staan. Op de tweede dag zijn we toch naar binnen gegaan. We zaten in een drukke cel, om ons heen werd drugs gebruikt en stonden mensen met schroevendraaiers in hun hand. Op gegeven moment werd het zeer onrustig achter ons. Op dat moment waren de cameraploeg en ik wel bang, want er was niemand die ons kon helpen. Een paar gevangenen hebben ons er uiteindelijk doorheen geduwd. Dat was een beklemmend momentje.

Ik ben een keer bijna in mijn voet geschoten. Dat was toen we door een sloppenwijk in Buenos Aires liepen. De gast met wie we op stap waren had net drugs gebruikt en was zijn pistool aan het herladen. Er ging iets mis, waardoor zijn pistool per ongeluk afging. De kogel belandde een metertje naast mijn voet. Dat was wel een moment dat ik dacht: ‘We zijn nu op pad met een drugsdealer die high is en een vuurwapen op zak heeft. Wat we nu aan het doen zijn, is niet per se heel slim.’ Straks doet zo’n persoon uit paniek stomme dingen.

De kijker wil weten hoe het daar binnen in die gevangenis is. Als ik op vakantie was, dan zou ik daar zeker niet naar binnen zijn gegaan. Maar we zijn daar helemaal naartoe gevlogen voor dit programma, dan vind ik ook dat je ervoor moet gaan. Dat wordt dan uitgebreid besproken met de cameraploeg en samen neem je zo’n beslissing. Eenmaal thuis denk je misschien aan de risico’s, maar op dat moment zet ik het maken van het programma boven mijn veiligheid. Vanuit je ervaring leer je ook wel, want soms zijn we gewoon dom te werk gegaan. Hoe we daar door die wijken liepen met mensen die drugs hebben gebruikt en vuurwapens op zak hebben, dat zijn in de basis hele slechte ideeën. Daar leer je van en doordat die dingen gebeuren, denk je daar een volgende keer wel twee keer over na.

Dit is het vervolg op Bureau Burgwallen en Bureau 040 . In navolging van Amsterdam en Eindhoven heb ik nu een halfjaar meegelopen met de politie in Den Haag. Voor mij extra bijzonder, want ik ben geboren en opgegroeid in deze stad. Daardoor zie je de stad op een hele andere manier. Met het Binnenhof, de Schilderswijk en het strand in Scheveningen gebeurt er daar ontzettend veel.

Wat heb je zoal meegemaakt?
In de eerste aflevering krijgen we een melding van een vrouw die van vier hoog naar beneden is gevallen. Als we aankomen blijkt ze al te zijn overleden. Naast haar lag het hek van haar balkon. Uiteindelijk bleek het een noodlottig ongeval, waarbij het hekje lam was en ze naar beneden is gevallen. Dan besef je wel even hoe het leven in een paar seconden kan ophouden.

Haha nee, ik wilde altijd al tv-maker worden. Maar bij de politie werken was een hele goede tweede optie. Ik heb het altijd interessant gevonden. Zeker de recherche en het onderzoekswerk. Het ideale aan wat ik nu doe is dat ik op alle interessante momenten kan meekijken.

Zeker. Niet dat ik degene moet zijn die moet zeggen hoe geweldig de politie is, want er gaat echt wel eens wat mis en dat mag ook benoemd worden. We zijn allemaal mensen. Heel weinig mensen realiseren hoeveel de politie doet. Ze moeten ieder moment van hun dienst klaarstaan en er wordt altijd van ze verwacht dat ze handelen. Dat kan alleen als je het werk met 200% inzet doet. Voor ons als programmamaker is het heel leuk om met mensen te werken die zoveel passie hebben voor hun werk.

Hoe komen deze formats tot stand?
Deze programma’s produceren we met onze eigen productiemaatschappij. Daarnaast werk ik als presentator bij RTL en Videoland. Die wisselwerking werkt goed met dit soort programma’s, want ze zijn zeer intensief, met een lang voor- en na traject. In mijn telefoon houd ik altijd een lijstje bij met onderwerpen die ik interessant vind. Soms is het dan opeens het juiste moment, maar soms gaan we heel gericht nadenken wat een goed programma of onderwerp zou zijn. De ene keer is dat omdat er iets speelt in de maatschappij, de andere keer vanuit eigen interesse. De laatste tijd komt er veel vanuit mijn eigen interesse. Ik denk dat het altijd het beste werkt als je iets doet wat dichtbij je staat. Het leukste is als iemand met passie over kan vertellen. Voor Miljuschka Witzenhausen is dat een kookprogramma, voor Matthijs van Nieuwkerk zijn dat Franse chansons en voor mij zijn dat dit soort onderwerpen.

Wat staat er hoog op je lijstje om nog te maken?
Dat zijn de dingen die nu lopen. Meelopen bij een forensisch onderzoeksteam was bijvoorbeeld zo’n ding. Daar ben ik niet voor niks twee jaar mee bezig geweest. Als ik nu mijn ideeën zou delen, dan maakt het de kans dat ik binnenkom een stuk kleiner. Bij de politieprogramma’s lijkt het me sowieso leuk om een nieuwe stad te doen. Dat kan een grote stad zijn als Utrecht en Rotterdam, of juist iets in het zuiden. De AIVD zou ook een goed onderwerp kunnen zijn. We weten allemaal wat het is, een beetje wat ze doen, maar eigenlijk toch niet echt.

Hoe belangrijk zijn de kijkcijfers voor jou?
Als programmamaker is het altijd leuk als er mensen naar je programma kijken. Maar tegenwoordig draait het niet meer alleen om de ochtend erna. Dat geldt zeker voor dit soort programma’s die je niet per se op het moment zelf hoeft te kijken, maar ook prima terug kunt kijken. Na afloop van een serie wordt door RTL ook steeds meer naar het totaalbereik en de impact van een programma gekeken. Uiteraard vind ik het leuk als we hoge kijkcijfers scoren, maar als het iets minder goed scoort vind ik het ook niet erg. Vroeger was ik veel competitiever ingesteld. De onderwerpen die ik kies hebben zo’n lange voorbereidingstijd nodig, de competitie zit ‘m voor mij veel meer in het feit dat ik voor elkaar krijg dat we ergens mogen filmen, dan in het aantal kijkers. Ik heb vooral heel veel plezier in het maken van deze programma’s, dat is voor mij belangrijk.

Tekst: Chris Riemens Beeld: RTL