Ken je dat moment? Je bent een briljant verhaal aan het vertellen, misschien over die ene keer dat je bijna gratis businessclass vloog of hoe je per ongeluk op een exclusief feestje belandde en opeens zie je het gebeuren. De persoon tegenover je knikt afwezig, staart naar zijn telefoon, of gooit er een ongeïnteresseerde "uh-huh" uit. Ongemakkelijk.
Niets is zo frustrerend als praten tegen iemand die niet écht luistert. Soms is het overduidelijk: ogen vastgeplakt aan een scherm terwijl jij je ziel en zaligheid deelt. Andere keren sluipt het erin: een telefoongesprek vol lege instemmingen, een gesprekspartner die ineens over iets totaal anders begint. Luisteren is respect, maar in een wereld vol afleiding wordt dat steeds zeldzamer. Ping! Een melding. Buzz! Een nieuwe DM. Onze aandacht wordt continu gekaapt. Dus hoe zorg je ervoor dat je gesprekspartner weer op jouw golflengte komt? Hier zijn een paar manieren om dat te doen.
Nee, je hoeft niet letterlijk weg te lopen (al is dat soms best verleidelijk). Maar neem mentaal een stap terug. Harvard-professor Ronald Heifetz noemt dit van de dansvloer naar het balkon gaan oftewel, even uit de situatie stappen om met een helikopterview te kijken wat er gebeurt. Waarom luistert diegene niet? Zijn ze afgeleid of ben jij al tien minuten non-stop aan het praten? Even pauzeren, ademhalen of een slokje water nemen en je gedachten verzamelen. Dat moment pakken kan het verschil maken tussen een gesprek dat doodloopt en eentje waarin je de aandacht weer terugwint.
Het is makkelijk om het persoonlijk op te vatten wanneer iemand niet luistert, maar het is belangrijk om ervan uit te gaan dat de ander geen slechte bedoelingen heeft. Misschien ben jij wel degene die te lang aan het praten is, of er spelen andere dingen in hun leven. Geef ze het voordeel van de twijfel voordat je conclusies trekt.
Wil je iemands aandacht terug? Stel een directe vraag. Liefst eentje waar ze niet met “ja” of “nee” vanaf komen. Iets als: “Wat vind jij hiervan?” of “Hoe zou jij dit aanpakken?” Gebruik hun naam erbij, dan weten ze dat je écht een antwoord verwacht. En als ze alsnog afdwalen? Gooi er een follow-up vraag achteraan: “Vertel, hoe bedoel je dat?”
Heb je écht het idee dat ze totaal niet met hun hoofd bij het gesprek zijn? Vraag het gewoon: “Hé, gaat het wel goed? Je lijkt een beetje afgeleid.” Zo geef je ze de kans om eerlijk te zeggen wat er speelt.
Als het gesprek niet goed loopt, kun je proberen het ritme te veranderen. Stop bijvoorbeeld even met praten en laat de stilte de aandacht terugbrengen. Of verander van houding: als je zit, sta dan op; als je staat, stel voor om te gaan zitten. Dit kan helpen om de aandacht van je gesprekspartner opnieuw te trekken.
Goede gesprekken zijn een wisselwerking, geen eenrichtingsverkeer. Soms is het even zoeken naar de juiste dynamiek, maar met deze simpele trucs zorg jij dat je gesprekspartner erbij blijft. Want laten we eerlijk zijn: als jij de moeite neemt om te praten, mag de ander op z’n minst de moeite nemen om te luisteren. Toch?