Verkeersongelukken onder jongeren stijgen: dit zijn de harde feiten

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek is het volgende gebleken: vorig jaar zijn er 108 jongeren verongelukt in het verkeer. In 2023 lag dat aantal op 94. En ook dat aantal is natuurlijk al veel te hoog. Want rijden onder invloed van alcohol of drugs? Dat zou eigenlijk niet meer van deze tijd mogen zijn. Maar groepsdruk en stoerdoenerij kunnen jongeren behoorlijk beïnvloeden.

Waarom deze cijfers nog extra schokkend zijn? Het totale aantal verkeersdoden is juist afgenomen. Dat aantal daalde met 9 doden naar 675. En dat voor een klein landje als Nederland.

Als we kijken naar jongeren in het verkeer, wordt er meestal met de vinger gewezen naar de fatbike. Maar er is een ander vervoersmiddel dat er negatief uitspringt: de motor. Het aantal jonge motorrijders dat om het leven kwam bij een verkeersongeluk is verdubbeld, van 6 naar 12. „We hoorden al een paar jaar dat motorrijden onder jongeren steeds populairder wordt. Daar wilden we in gaan duiken”, vertelt Saar Hadders aan het AD. Zij doet bij TeamAlert onderzoek naar jongeren in het verkeer. „Met deze cijfers wordt het nog belangrijker om jongeren daar naar te vragen.”

De meeste verkeersslachtoffers onder jongeren vallen in de auto. Auto-ongelukken zijn goed voor de helft van de gevallen. Dat is aan de ene kant ook logisch, want de meeste mensen rijden nu eenmaal in een auto. Vaak gaat het om eenzijdige ongelukken. „Ze verliezen de macht over het stuur in een bocht en knallen tegen een boom. Dat is zo’n beetje het klassieke voorbeeld van een dodelijk auto-ongeluk onder jongeren”, zegt Saskia de Craen bij het AD, van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid.

In dat voorbeeld komen twee belangrijke oorzaken samen: jongeren zijn achter het stuur roekelozer dan ervaren bestuurders en ze hebben simpelweg minder rijervaring. Saar Hadders legt uit: „Jongeren nemen meer risico. Omdat hun hersenen nog niet zijn uitgegroeid, kunnen ze de consequenties niet goed inschatten. Ze laten zich ook eerder afleiden en zijn gevoeliger voor groepsdruk."

Je rijdt nou eenmaal anders als je maten naast je zitten dan wanneer je ouders meerijden. Met je ouders rijd je waarschijnlijk gewoon 80 op een 80-weg. Met je vrienden wil je misschien stoer doen of je rijskills laten zien, en race je met honderd kilometer per uur over diezelfde weg. Voeg daar nog keiharde muziek bij die door de boxen galmt, en je hoofd is er helemaal niet meer bij. Dit verhoogt de kans op verkeersongelukken.

Dan heb je ook nog het gebruik van alcohol in het verkeer. Het aantal verkeersongelukken waarbij alcohol een rol speelde is de afgelopen jaren flink toegenomen. Saskia de Craen wijst hierbij ook naar de politie. Er wordt steeds minder gecontroleerd, want zo zegt de politie via social media is meteen bekend waar de alcoholcontroles zijn. „Dat is eeuwig zonde. Want met zo’n controle geef je ook een signaal af.” En dan is er nog het drugsgebruik. Dat wordt heel anders ingeschat dan alcohol. Cocaïne maakt je bijvoorbeeld juist alerter, maar hier komt de valkuil: de combinatie van alcohol en drugs gaat helemaal mis. Het kan ervoor zorgen dat je totaal van het padje raakt. En dat vergroot het risico op ongelukken aanzienlijk.

Dus: wees verstandig. Heb je een feestje of een etentje? Laat de auto lekker staan als je gaat drinken. Maar je hoeft niet per se te drinken. Je kunt het ook prima naar je zin hebben zonder alcohol of drugs. Gewoon jij, je nuchtere brein en je vrienden of familie.