Q&A met Ewout Genemans: "De samenleving is een stuk ongezelliger geworden"

Het was weer een gek seizoen van Ewout hé? Wat heb je allemaal gedaan?
Ja zeker! Veel verschillende dingen, van Death Row waar we op de dodencellen met een gedetineerde hebben gesproken, tot het grootste high-class escortbureau van Nederland, en alles wat daar tussen zit. Het ging alle kanten op dit seizoen.

Op welke aflevering heb je de meeste reacties gekregen?
Op de aflevering van de bodyfarm. Dat hadden we van tevoren niet eens zo verwacht. Om het nog even uit te leggen, een bodyfarm is een plek in Texas waar tientallen lichamen in de open lucht liggen waar politie en wetenschappers onderzoek op kunnen doen. Als je daar komt met de camera, zie je alleen maar lichamen liggen. Het was voor ons best wel zoeken wat je wel en niet in beeld kunt brengen. Ondanks dat je niet heel veel zag, kregen we er toch heel veel reacties op en vragen over.

We zagen bijvoorbeeld op Instagram veel vragen over de ‘rode netten’ en alle andere externe zaken.
Ja, precies. Hoe het nou werkt, hoe het eruit zag, hoe het voor ons was om daar te komen, noem het maar op. De dood is iets dat mensen heel eng vinden. Maar ook spannend. Als je daar iets over maakt merk ik altijd dat mensen er heel veel over willen weten.

Wat vond je zelf het meest indrukwekkend?
De geur! Eerst ben je heel erg onder de indruk van wat je ruikt en wat je ziet. Je bent er als mens wel op ingericht dat als je zoiets ziet en ruikt dat je in de eerste instantie daarvan weg wil lopen. Maar toen ik er een beetje aan gewend was, was ik er vooral van onder de indruk en vond ik het mooi dat die mensen deze keuze maken.

Het is immers voor de wetenschap!
Precies, als er geen mensen zouden zijn die deze keuze maken, zouden ze heel veel onderzoeken niet kunnen doen. Als je de verhalen erachter hoort, maakt dat wel indruk.

Hoe lang zie jij jezelf nog nieuwe programma’s van het programma Ewout maken? Je lijkt wel over een onuitputtelijke bron van verhalen te beschikken.
Eigenlijk is dat wel een beetje zo. Er zijn altijd wel weer nieuwe onderwerpen. Het is ook niet zo dat we heel erg ons best hoeven doen om te bedenken wat we gaan doen. De redactie werkt het hele jaar door aan de serie en vaak is de aanlooptijd van wanneer je wat bedenkt, tot je het gaat maken best wel lang. Er zijn heel veel dingen die we vorig jaar bedacht hebben die we dit jaar pas gaan maken. Je gaat ook steeds meer ontdekken wat de kijker leuk vindt om te zien, en dat probeer je dan toch een beetje op te zoeken in onderwerpen.

Je zegt wat de kijker leuk vindt om te zien, wat zijn voorbeelden daarvan?
Nou, eigenlijk zijn dat toch vaak dingen die ze zelf niet echt zouden kunnen meemaken, maar wel nieuwsgierig naar zijn. Gelukkig kan niet iedereen zich voorstellen hoe het is om in een dodencel te zitten, maar je kunt er wel over nadenken hoe gruwelijk het zou zijn als je daar zou zitten. Hetzelfde geldt voor zo’n bodyfarm. Iedereen kan zich een voorstelling maken hoe dat is om te zien, maar ik ben dan degene die daar aanwezig is en aan de kijkers omschrijft hoe dat is. Ik heb wel gemerkt dat het dingen zijn die een beetje moeten prikkelen bij mensen. En wat we altijd belangrijk vinden is dat we er op het moment dat het speelt echt bij zijn. Er zijn ook programma’s waar je terugblikt, van “10 jaar geleden gebeurde er dit en hoe was dat om dat mee te maken.” Maar wij willen er altijd bij zijn in het moment.

Hoe ga je om met de emotionele impact van je werk als documentairemaker?
Het maakt op mij ook zeker wel indruk. Een voorbeeld is Death Row. Ik zat tegenover een veroordeelde man met slechts een plaatje glas ertussen en zijn hoofd zat heel dicht bij dat plaatje. Je zit dus intens bovenop iemand als het ware. En je hebt een telefoon waardoor je met elkaar kunt praten en niemand anders eromheen hoort echt wat het gesprek is. De afspraak die wij hebben als crew is dat we wel altijd heel veel praten met elkaar. Het is belangrijk om hier niet stoer over te doen en dingen met elkaar te bespreken.

Dus het bespreekbaar maken?
Ja, bespreekbaar maken inderdaad. Dit is wel nodig omdat je soms best wel heftige dingen ziet of meemaakt.

Zijn er topics waar jij je handen niet aan gaat branden?
Op zich zouden we alles wel kunnen doen aan onderwerpen. Er is ook niet zo snel iets waarvan ik denk dat zou ik niet doen. Maar het moet je als kijker raken. Als je het dan hebt over onderwerpen die we al gemaakt hebben, bijvoorbeeld in Mexico over heel zwaar georganiseerde misdaad, zijn er wel minder mensen die zich daarmee kunnen identificeren. Of die zich voor kunnen stellen hoe het is om in zo’n bende te zitten.

Er staat ook een nieuw seizoen van Bureau Rotterdam op het programma. Voor het eerst naar Roffa! Kun je een tipje van de sluier geven?
Het gaat eigenlijk van schietpartijen, tot achtervolgingen, tot kinderen van 13 die met een vuurwapen lopen tot aan ‘kleinere’ dingen. Een man wiens hond wordt doodgebeten door een andere hond. Wat ik net al een beetje zei over het andere programma: wat je heel erg merkt is dat die kleinere verhalen toch een grote impact heeft op de kijkers. Dit komt doordat mensen kunnen denken ‘dat kan mij ook overkomen’. Het wordt in die zin wel een heel spannend seizoen. Het is hele diverse dingen die voorbij zullen komen.

Welke thema’s heeft Rotterdam allemaal mee te dealen?
Voetbalsupporters uiteraard, maar ook wijken waar mensen het niet breed hebben waardoor er veel achter de voordeur gebeurt waar de politie bij moet komen. Maar ook bijvoorbeeld veel mensen die zich bezighouden met drugs. Waar ik mij over verbaasd heb is de grote hoeveelheid vuurwapens. In de andere steden hebben we ook wel eens een vuurwapen gezien, maar hier hebben we er echt veel gezien en ook dat een wapen gebruikt wordt. Je moet je voorstellen: als politieagent ga je ook op een bepaalde manier je werk doen, omdat je iedere dag van het een op het andere moment met veel geweld te maken kan krijgen.

Waarom de keuze voor Rotterdam?
Ik wilde heel graag al een keertje naar Rotterdam, omdat het de moordhoofdstad is van Nederland. Iedere dag lees je wel dat er wat gebeurt in Rotterdam, neem bijvoorbeeld de explosies. Ik dacht “als je een serie over de politie maakt, dan moet je eigenlijk wel een keer daar naartoe.” Ik ben blij dat dat nu gelukt is.

Zou dit format mogelijk ook naar het buitenland gebracht kunnen worden?
Dat zou wel leuk zou zijn! Maar het ligt eraan of de kijker het wil zien. Het zou op zich wel de moeite waard zijn om een keer een aflevering van de Ewout serie te proberen. Maar niet voor de Bureau-serie, het geheim van deze serie is dat het zo herkenbaar is. Dat het zich afspeelt in Nederland en dat mensen zien dat de Nederlandse politie doet.

Jij staat wel echt met je poten in de klei, zoals dat heet. Hoe heb jij de maatschappij in de afgelopen jaren zien veranderen?
Het is wel een stukje ongezelliger. Ik kan dat alleen maar zien vanuit de programma’s die ik maak. Maar er zijn heel mensen die steeds meer verward gedrag vertonen en niet de juiste hulp krijgen waardoor de politie er weer tegenop moet treden. Maar ik merk ook als ik seizoen 1 vergelijk met seizoen 5, dat er veel harder wordt gedaan tegen de politie. Het is er allemaal niet gezelliger op geworden. Hoe ongezelliger het wordt, hoe meer programma’s ik kan maken. Zo is het ook wel weer, maar het moet ook niet doorslaan.

Welke programmamaker kijk jij met bewondering naar?
Ik heb niet per se een voorbeeld. Ik weet wel dat ik van jongs af aan eigenlijk al bij de televisie wilde werken. Ik vond laatst toen ik wat dingen aan het opruimen was bij mijn ouders een brief van mij toen ik 14 was die ik naar de politie in Voorburg had gestuurd, met de vraag of ik een filmpje mocht maken. Dus of ik mee mocht op de achterbank van de politieauto. Dat mocht toen één keer en dat was best wel geestig. Daar was ik toen al mee bezig. Later heb ik het Junior Songfestival gepresenteerd. Toen reisden we naar een land af waar het Songfestival werd gehouden, dat waren altijd obscure plekken. Roemenië, Armenië noem maar op. Ik weet nog dat de chauffeur vertelde waar de lokale gevangenis zat en daar wilde ik altijd langsrijden omdat ik dat toch spannend vond om te zien.

Ik moest best wel een stap maken van kinderprogramma’s naar de dingen die ik nu maak. Daarom ben ik op een gegeven moment echt gestopt met presenteren en ben ik me echt op mijn bedrijf gaan focussen. Ik heb spannende dingen altijd interessant gevonden.

En komt dat ‘thrillseeken’ nog ergens vandaan?
Nee eigenlijk niet. Ik zou willen dat ik daar een leuk verhaal bij had. Het is pure interesse. Wat ik het leukste vind en ook altijd al leuk heb gevonden is het op pad gaan met een camera en nog niet weten wat je gaat doen en gaat meemaken en dus ook niet welk resultaat er te zien zal zijn. Dat vond ik minder leuk aan acteren, daar weet je van het begin tot het einde wat je gaat doen en wat je gaat zeggen. Er zit dan weinig verrassing meer in.

Ik vind het heel leuk dat je van tevoren nooit weet wat er gaat gebeuren. Dat vind ik de allerleukste dagen of reizen. Met een goed team op een zo goed mogelijke manier dingen vastleggen, zodat alles in elkaar valt en er een spannend verhaal voor kijkers volgt. Dat vind ik het leukste.

Stel de lezers van FHM willen hetzelfde doen als jij later, heb jij nog een cruciale tip?
Ga het doen! Vroeger toen ik 14 was, wilde ik al doen wat ik nu doe. Nu is het makkelijker dan toen. Je hebt nu een telefoon op zak en je kunt heel makkelijk wat gaan maken. Als je een unieke ingang hebt, je weet het voor elkaar te krijgen om ergens binnen te komen of je bent op reis en je ziet wat: ga het maken! Als je iets hebt wat bijzonder is, dan willen mensen het vanzelf zien.

Als je een droomproject zou mogen kiezen, ongeacht het budget of andere beperkingen, wat voor soort programma zou je dan willen maken en waarom?
Goede vraag, ik heb nu niet één ding. Wat ik nu doe vind ik superleuk en wat ik gaaf vind om te merken dit seizoen, is dat de kijker verhalen die over het buitenland gaan ook interessant vindt. Zoals Death Row. Dat zijn dingen die we ons in Nederland niet voor kunnen stellen en zo zijn er in de wereld nog veel meer spannende en interessante dingen te vertellen. Er is nog genoeg te doen in deze serie.

Tot slot, wat kunnen we in de toekomst van Ewout Genemans verwachten?
Vanaf november komt het tweede seizoen van De Jeugdkliniek op Videoland, waar we meelopen bij de Yes We Can Clinics. Een kliniek voor jongeren met gedrags- en psychische problemen en verslaving. Ook zijn we heel druk bezig met het nieuwe seizoen van Ewout . In november gaan we daar alweer de eerste voor draaien en voor nog een nieuw project in februari. Er komen nog genoeg interessante dingen aan!