Het klinkt misschien als een ver-van-je-bedshow, maar in Nederland leven naar schatting 200.000 mensen met Alzheimer. Een genezing is er helaas nog niet, maar recente wetenschappelijke inzichten tonen een verrassend verband: tandvleesontsteking lijkt mogelijk een rol te spelen bij het ontwikkelen van deze slopende ziekte.
In een baanbrekend onderzoek ontdekten wetenschappers de aanwezigheid van de Porphyromonas gingivalis-bacterie in de hersenen van overleden Alzheimer-patiënten. Deze bacterie is verantwoordelijk voor chronische parodontitis, oftewel tandvleesontsteking, en komt dus vooral voor in de mond. Maar hier komt de twist: de bacterie lijkt niet alleen de mond aan te tasten, maar ook een schadelijke invloed te hebben op je hersenen. Onderzoekers merkten dat wanneer muizen werden blootgesteld aan de bacterie, het zich niet alleen in hun mond verspreidde, maar ook in de hersenen terechtkwam. Het resultaat? Een verhoogde productie van amyloïde beta, een eiwit dat sterk wordt geassocieerd met Alzheimer.
En het wordt nog interessanter. De bacteriële enzymen die de ziekte veroorzaken, werden niet alleen aangetroffen bij mensen met Alzheimer, maar ook bij mensen die al hersenveranderingen vertoonden die verband houden met de ziekte, maar nog niet gediagnosticeerd waren met dementie. Dit betekent dat de bacterie mogelijk al jaren voor het verschijnen van symptomen in het spel is. Het is een stille dreiging die zich langzaamaan in je hersenen nestelt, zonder dat je het door hebt.
De ontdekking biedt hoop voor de toekomst. Farmaceutisch bedrijf Cortexyme ontwikkelde een medicijn, COR388, dat veelbelovend blijkt in het bestrijden van de bacterie én het verminderen van de amyloïde beta-opbouw in dierproeven. Er is nog geen definitief bewijs bij mensen, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend. Dit zou wel eens de doorbraak kunnen zijn die we zo hard nodig hebben in de strijd tegen Alzheimer, waar al meer dan 15 jaar geen nieuwe behandelingen voor zijn gekomen.
Het lijkt misschien te mooi om waar te zijn, maar het onderzoek legt wel een belangrijke boodschap op tafel: zorg goed voor je tanden. We hebben het hier niet alleen over een frisse adem of een stralende glimlach, maar ook over het beschermen van je hersenen. Tandvleesziekten zouden wel eens een onopgemerkte factor kunnen zijn in het ontstaan van Alzheimer. Dus de volgende keer dat je je tanden poetst, besef dan dat je misschien niet alleen je mondgezondheid, maar ook je hersenen beschermt. Wie had dat ooit gedacht?