James Worthy over de liefde voor Liverpool FC, Steven Gerrard en de ode aan zijn vader

James Worthy is een begenadigd schrijver. Als koning van de metafoor schreef hij duizenden weergaloze columns voor bladen en kranten. Met Liverpool brengt hij z'n vijfde boek uit. James’ vader werd geboren in Liverpool en voedde zijn zoon op met een onvoorwaardelijke liefde voor de stad en gelijknamige voetbalclub. Na het overlijden van zijn vader kwamen James’ herinneringen aan de stad en de club in een ander daglicht te staan. Niet alleen verdriet, maar ook een bron van troost. We spraken James over zijn lievelingsstad, Robbie Fowler en rouwen. We konden James natuurlijk opbellen of in een café spreken, maar dan hadden we nooit zulke ambachtelijke antwoorden uit hem gekregen als hij nu uit z'n toetsenbord heeft laten vloeien. Een e-mailinterview met onze favoriete schrijver van Nederland.

Een boek over Liverpool is een boek over je vader. Wat is jouw eerste Liverpool herinnering aan je vader?

We gingen altijd met de veerboot naar Engeland. Ik was een gevoelig jongetje. Mijn buik kon al die boze golven niet aan. Dan gingen mijn vader en ik aan dek voor een frisse neus, en kotste ik de Noordzee vol. Als we in Engeland van de veerboot afreden, kreeg ik mandarijntjes van mijn moeder. Die geur. Dat is de eerste herinnering. Vitamientjes op een lege maag. Mijn vader die mijn mond schoonmaakt. Mijn kots op de mouwen van zijn regenjas.

Als je jouw liefde voor Liverpool moet beschrijven in drie woorden. Welke woorden zou je kiezen?
Broederschap. Melancholisch. Vader.

Je ging terug naar Liverpool om zijn as uit te strooien op Anfield Road. In hoeverre heeft het schrijven van dit boek geholpen in het rouwproces?

Schrijven helpt altijd. Dat is ook waarom ik schrijf. Als ik schrijf, vraag ik het papier om hulp. Om handvatten. Rouwen is een onverklaarbaar proces. We leren het niet op school. We leren het nergens. Hoe lang duurt het? Hoe lang mag het duren? Zit er überhaupt wel een eind aan? Ik ben inmiddels anderhalf jaar aan het rouwen en ik betwijfel of het ooit weggaat. En van mij hoeft het ook nooit weg te gaan. Het gemis is een loyale vriend. Als het rouwen stopt, ga ik het missen ongetwijfeld missen.

Wat betekent voetbal voor jou?

Toen mijn vader overleed, betekende het heel even helemaal niets meer voor me. Ik kon er niet naar kijken zonder hem. Samen verliezen is beter dan in je eentje verliezen. Maar tegenwoordig is het alleen maar meer gaan betekenen. Ken je die Narnia-films? Dat die kinderen via een klerenkast in een magische wereld belanden? Dat is wat voetbal voor me is. Het stadion is die klerenkast. Als ik voetbal kijk, voel ik dat mijn vader heel dichtbij is. In voetbal-Narnia kunnen we nog samen zijn. Zonder kleerscheuren.

Is Anfield Road een mooi stadion eigenlijk?

Het stadion is niet per se mooi, maar de verhalen en het verleden maken het oogverblindend. Dat stadion draagt het verleden als een prachtige jurk. En de mensen maken het stadion mooi. De laatste keer dat ik het stadion bezocht, was ik onnodig vroeg. Ik keek om me heen en zag mezelf een paar keer zitten. Dat hoekige hoofd. De korte benen. De gebalde vuisten. En iedereen droeg nieuwe, witte gympen. Dat is ook wat Liverpool is. Het is een plek waar de gympen altijd witter dan de tanden zijn.

Je bent dol op voetbalstadionvoer. Wat eet je op Anfield Road?

Bij Homebaked haal ik altijd een pie. Maakt niet uit welke. Ze zijn allemaal lekker. Een pie maken, het blijft een kunst. Het is ook echt troostvoer. Het is knapperig, het is wam en dan die rijke gravy. Het eten bij deze bakkerij is heerlijk, maar het smaakt ook beter, omdat ze veel voor de gemeente doen. Ze leren mensen bakken. Ze leren ouders wat gezond eten is. Maar soms haal ik ook gewoon een hamburger of een hotdog bij zo’n kraam. Dat is ook wat voetbal is. Troep eten, buikpijn krijgen, poepen in de rust en de eerste paar minuten van de tweede helft missen.

Wie was je lievelingsspeler toen je een klein jongetje was?

Op de meeste posters in mijn jongenskamer stond Robbie Fowler. Hij was niet alleen een bijzonder goede spits, maar in een bepaalde periode van zijn carrière speelde hij altijd met een pleister op zijn neus. Hij was het gezicht van neuspleisters in de sport. En ik had in mijn jeugd een probleemhuid. Vaak zat er een puist op mijn neus. Maar dankzij Fowler was het heel normaal om met een pleister op mijn neus naar school te gaan. De supporters noemen hem nog steeds God. Dat was zijn bijnaam. God. Hij scoorde 183 keer voor Liverpool. Fowler gaf de mensen hoop en de pokdalige tiener pleisters.

Pugh, nummer 4.

Welke club beschouw je als een grote rivaal: Manchester United of Everton?

Ik heb Everton nooit echt als rivaal gezien. Mijn opa was voor Everton. De eerste wedstrijd die ik ooit bezocht, was een wedstrijd van Everton. De club van mijn opa kan mijn rivaal niet zijn, begrijp je? United blijft een rivaal. Als ze verliezen, ben ik gelukkig. Maar United is een beetje vergane glorie. Ik krijg soms bijna medelijden met die club. City is de laatste jaren simpelweg de grootste rivaal. Maar ook wel een gekke rivaal, omdat ze zo schitterend voetballen. Ik heb een hekel aan die club, maar veel respect voor de trainer en de spelers. Wat het ook wel is. Ik ben inmiddels een man van in de 40. Voetbal is zo veel meer dan rivaliteit. We houden allemaal van dezelfde dingen en we willen allemaal dezelfde dingen. Mooie herinneringen maken. En verhalen voor onze kleinkinderen.

Stel dat jij een superpower had waarmee je jezelf kon transformeren in een profvoetballer van wereldklasse. Op welke positie zou jij jezelf opstellen, met welk nummer zou je spelen en wat zou er op je shirt staan?
Ik ben altijd een verdediger geweest. Een laatste man. Ik had prof kunnen worden. Dat zei mijn vader altijd. Dat ik prof had kunnen worden. Dus ik zou mezelf naast Virgil zetten. Shirtnummer? 24. Dat is mijn geluksgetal. Ik weet ook niet waarom. Ik ben geboren op 24-6-80. Mijn geboortedatum is een soort tafel van twee. Maar 24 dus. Ik vind het een mooi getal. De 2 lijkt op een zwaan en de 4 lijkt op een zeilboot. En dan nog de naam. Mijn echte naam is James Patrick Pugh, maar de mensen kennen me als James Worthy. En toch, als ik voor Liverpool zou spelen, zou ik voor Pugh gaan. Dat is de enige en meest waardige keuze. Pugh. 24. Kijk hem daar eens staan! Die kleine, blonde wervelwind naast Virgil.

Wie is de beste speler die de club ooit heeft voortgebracht?

Dan moet ik voor Steven Gerrard gaan. Steven Gerrard is de beste voetballer die ik ooit live heb zien voetballen. Hij was mijn held al toen ik klein was en dat is hij nu nog steeds. Zijn tackles waren hard, zijn passes zijdezacht. Gerrard kon een slager zijn, maar als hij dat bloedige schort uittrok, veranderde hij in een patissier. Alles wat hij deed was romig, zacht en zoet. Alles wat ik in voetbal zoek, kwam op magische wijze samen in Gerrard. Zelfs zijn rode kaarten hadden een goud randje. De mooiste avonden van mijn leven werden mede mogelijk gemaakt door hem. Hij was de architect van mijn dromen. Tijdens gymles droeg ik zijn shirt. Als ik niet zo bang voor naalden zou zijn geweest, had ik ongetwijfeld zijn gezicht op mijn rug laten tatoeëren. Gerrard was mijn favoriete Beatle. John, Paul, Ringo en Paul maakten muziek voor de oren, maar Steven maakte muziek voor mijn hart.

Wat is je favoriete Liverpool-goal aller tijden?

De sneller corner van Trent en Origi tegen Barcelona. Ik heb nog nooit zo hard gejuicht als toen en ik denk ook niet dat ik ooit nog zo hard zal juichen. Liverpool was kansloos. Ze hadden al met 3-0 verloren in Barcelona. Maar Liverpool won op Anfield gewoon met 4-0. Sinds die avond is Messi een klein beetje van zijn magie verloren. Liverpool kan dat. Zeker op Anfield. Anfield kan van de grootste tovenaar ooit een doorsnee Kazàn maken.

In 2020 werd Liverpool voor het eerst in 30 jaar kampioen. Waar heb jij de kampioenswedstrijd gekeken en hoe zag de rest van de dag er vervolgens uit?

Ik keek de wedstrijd tegen Chelsea met mijn vader. Ik zat op de grond naast zijn bed. Er stond een ziekenhuisbed in de huiskamer van mijn ouders. We hielden elkaars hand vast. Ik heb de hele wedstrijd gekeken, maar mijn vader sliep. We werden kampioen in juni. Mijn vader overleed in augustus. Ik keek in mijn eentje naar de wedstrijd, maar na elke doelpunt kneep ik zachtjes in zijn hand. Liverpool won uiteindelijk met 5-3. Toen hij diep in de nacht wakker werd, vroeg hij of hij de huldiging had gemist. Ik zei nee. ‘Die is pas over een paar uurtjes,’ loog ik. Toen viel hij weer rustig in slaap.

Het succes van Liverpool gaat onmiskenbaar gepaard met de komst van coach Jurgen Klöpp. Wat betekent hij voor jou?
Jurgen heeft onze club gered. Wat hij heeft gedaan is echt ongekend. Toen hij trainer van Liverpool werd, hadden we echt heel veel matige spelers. Hij heeft van brandhout een droom gebouwd. En alles is gewoon uitgekomen. De man is een held en een fijn mens. Hij past perfect bij de club. Toen mijn vader ziek werd, hebben we veel over Klöpp gepraat. ‘Als jij er niet meer bent, denk je dan dat Jurgen mij zou willen adopteren?’ vroeg ik op een avond aan hem. Hij werd niet eens boos. Hij begreep het. Zo groot is Jurgen. ‘Ik hoop het voor je, jongen,’ zei mijn vader.

James' vader & James.

Wie is de speler met de mooiste voetbalnaam die ooit voor Liverpool heeft gespeeld?
Ik heb een paar favorieten. Florent Sinama-Pongolle blijft een mooie naam. Bjørn Tore Kvarme ook. En vergeet Pegguy Arphexad niet. Maar mijn huidige favoriet is Takumi Minamino. Er staat 3 keer mi in zijn naam, maar hij is de meest onzelfzuchtige speler die ik ken.

Welke speler had je, tevergeefs, heel graag in het shirt van Liverpool zien spelen?
Ronaldinho. Al was het maar voor één wedstrijd. Ik had hem echt graag in dat rode shirt willen zien. En dan die glimlach. Dat goddelijke gehuppel over het veld. Ja, dat had ik heel graag willen zien. Misschien in een volgend leven.

Zou je nog iets willen zeggen tegen de mensen die dit interview lezen waarom ze dit boek moeten lezen?
Niets moet. Lezen is het leukst als het niet moet. Je moet het vooral gewoon willen. Maar het is een mooi verhaal geworden. En grappig ook. Ik heb lang naar de juiste toon gezocht, maar het is aardig gelukt. Mijn vader wist dat ik een boek over hem ging schrijven. Hij had eigenlijk maar één eis. Hij wilde dat je het boek in negentig minuten uit zou kunnen lezen. Ook dat is gelukt. De lezer krijgt geen blessuretijd.

Het boek Liverpool van James Worthy is nu uit en ligt bij de bekende boekenwinkels, maar met hetzelfde gemak bestel je 'm hier online .