Hemelvaartsdag: wat vieren we eigenlijk op deze vrije donderdag?

Hemelvaartsdag is een christelijke feestdag die precies 40 dagen na Pasen valt. Op Pasen wordt gevierd dat Jezus is opgestaan uit de dood, en met Hemelvaart herdenken gelovigen dat hij veertig dagen later naar de hemel terugkeerde. Volgens de bijbel steeg Jezus op naar zijn vader, God, en gaf hij zijn volgelingen de opdracht zijn boodschap van hoop te verspreiden: vertel de wereld dat Ik ben opgestaan, en dat er verzoening is tussen mens en God.

Hemelvaart is niet zomaar een losstaande feestdag. Het maakt deel uit van een grotere reeks van christelijke herdenkingen, de zogenoemde Paascyclus. Die begint met Palmpasen en loopt via Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Pasen door naar Hemelvaart, en eindigt uiteindelijk tien dagen later met Pinksteren. Hemelvaartsdag valt daardoor altijd op een donderdag, maar wel elk jaar op een andere datum. Dat komt doordat de data worden berekend op basis van de maankalender.

Dat Hemelvaartsdag een officiële feestdag is, staat al sinds 1815 in de Nederlandse wet. De meeste mensen zijn vrij van werk en scholen blijven dicht. Voor veel christenen is het ook een moment van bezinning en verbondenheid: zij bezoeken een kerkdienst of mis.

Maar ook buiten de kerkmuren leeft Hemelvaart. Wist je bijvoorbeeld dat het óók de feestdag is van de Christelijke Arbeidersvereniging? Op Hemelvaartsdag in 1891 werd namelijk een belangrijk pauselijk document over sociale rechtvaardigheid gepubliceerd. Die historische gebeurtenis wordt elk jaar herdacht.

Een leuke taalkundige twist: het woord ‘Hemelvaart’ klinkt alsof Jezus per boot richting de hemel vertrok. Maar niets is minder waar. Het woord ‘vaart’ komt van het Oudnederlandse ‘opvaren’, wat zoveel betekent als ‘omhooggaan’ of ‘omhoog vliegen’. Denk dus meer aan opstijgen dan aan een vaarvakantie!

In 2025 valt Hemelvaart op donderdag 29 mei. Als je nog lekker in bed ligt: blijf gerust nog even liggen, want deze vrije dag is niet zomaar een extra cadeautje in de agenda, maar een eeuwenoude traditie met een diepere betekenis. Of je nu gelovig bent of niet, Hemelvaartsdag is een mooie gelegenheid om stil te staan bij hoop, verbondenheid en het idee dat afscheid soms ook een nieuw begin betekent.