Hoe de gitaarsolo’s van John Frusciante alle emoties in je los maken

Vroegah was alles beter. Tuurlijk, is dit lang niet altijd het geval. Maar als je naar de hedendaagse muzieklijsten kijkt, bekruipt je toch geregeld een gevoel van depressiviteit. Je hebt natuurlijk uitzonderingen. Er zijn wordt nog steeds wel af en toe pure muziekkunst naar buiten gebracht, maar er is ook zo’n enorm grote hoeveelheid aan hitgeile elektronische meuk. Daarom tijd om een van de ware muzieklegendes van de afgelopen jaren te eren: John Frusciante.

De gitaarmeester heeft zichzelf als kind al een groot deel van het repertoire van gitaargrootheid Jimi Hendrix geleerd. Als tiener werd hij gitarist van de band waar ‘ie een tijdje fan van was: de Red Hot Chili Peppers. Dit kleine, wilde bandje uit Californië groeide uiteindelijk uit tot een van de grootste rockbands ter wereld. Voor een groot deel te danken aan de magistrale gitaargeluiden die Frusciante in z’n tijd bij de Peppers gecreëerd heeft.

Drugsverslaving

In zijn tijden bij de Peppers moeten we eigenlijk zeggen. Hij heeft namelijk meerdere keren de band verlaten. Dit had verschillende redenen. Z’n drugsverslaving was er een van. Heroïne heeft hem in de jaren ’90 op het randje van de dood laten schommelen. Vriend van de Peppers en de bekendste tattoo-artiest van Nederland Henk Schiffmacher heeft dit lijden van dichtbij meegemaakt.

“Ik heb het meeste tatoeages bij de Peppers wel gezet. Zo ook de octopus op John Frusciante’s arm die helemaal verdwenen is. Die armen zijn zo ontstoken geweest tijdens dat heroïnegebruik, dat er een heleboel uitgezworen is. Er is ook tegen John gezegd dat ‘ie echt moest stoppen omdat z’n armen anders geamputeerd zouden moeten worden. Die armen waren namelijk een grote zweerpartij. Al die needle marks waren ontstoken en die tatoeage is er voor de helft uitgebrand”, vertelt Schiffmacher in een interview met FHM.

Gitaarmagie

We mogen van geluk spreken dat het nooit zover gekomen is. Aan z’n armen zaten namelijk een paar magische vingers die emotie verscheurende geluiden uit z’n favoriete snaarinstrument konden krijgen. Die gitaar was een uitlaatklep voor z’n gevoel. Gevoel dat ‘ie vervolgens bij de luisteraar kon opwekken. We spreken in de verledentijdsvorm niet omdat Frusciante niet meer met ons is, maar omdat ‘ie vrijwel nooit meer z’n gitaarmagie aan het publiek toont. Gitaarmagie zoals hij kon creëren, bijvoorbeeld tijdens het nummer Scar Tissue dat ze bij hun befaamde concert op het terrein van Slane Castle speelden in 2003. Skippen is niet nodig, het nummer zit vol met subliem solowerk van gitaargod Frusciante.

Met het strelen van enkele snaren stralen gestage emoties in een uitbarsting van gevoel. Scar Tissue is daar natuurlijk ook het perfecte nummer voor. Langzaam en met een ontroerend effect. Dat maakt John bijzonder. Het is niet zo dat ze met z’n allen één emotie kunnen raken, John kan in z’n eentje alle emoties wakker schudden. Dit zal je bij het hele Slane Castle concert overigens ervaren. Het gaat van traantrekkende solo’s zoals die in Scar Tissue en Californication, tot energiebommen zoals die in Can’t Stop.

Opgeladen emoties

Een ander goed voorbeeld van solo waarin alle frustraties geuit kunnen worden, is die in Don’t Forget Me tijdens hun optreden in het France La Cigale. Ingeleid door basbaas Flea begint het nummer rustig. Het bouwt op. Je emoties worden opgeladen. Opgeladen om ze er rond de vierde minuut in het nummer allemaal tegelijkertijd uit te gooien. Wat een geweld.

Schreeuwende snaren

De onwaarschijnlijke vingervlugheid van John doet ons vermoeden dat dit een next-level solo is om te spelen. Zeker weten doen we dit niet. Wij zijn geen gitaarexperts. Wel weten we dat we hem dit zeker niet na doen. En wat nog veel minder mensen hem na zullen doen is het opwekken van gevoel. Of dat nou angst, woede of verdriet is. Laat Frusciante’s snaren voor je schreeuwen.

“Some people compare John Frusciante to Jesus, but I don’t think that’s fair. Jesus is nothing compared to John Frusciante”, wordt gezegd in de comments onder de bovenstaande video van Don’t Forget Me. We snappen die verwarring. Kijk naar z’n haardos en de vergelijking is niet ver te zoeken.

We hebben hier nog een stukje magische muziek voor je. Mocht Don’t Forget Me nog niet genoeg zijn geweest om elke beetje frustratie eruit te spuwen, dan moet het wel lukken met Parallel Universe. Net als Scar Tissue is ook deze video van het Peppers-concert op het terrein van Slane Castle. Parallel Universe is overigens ook het favoriete Red Hot Chili Pepeprs-nummer van Schiffmacher: “Dat nummer is gewoon puur geweld.”

Weer een voorzichtige opbouw naar de gitaaruitbarsting van Frusciante die rond 4:20 start. Aan z’n gezicht zie je wat dit met hem doet. Een gezicht dat je vanzelf gaat imiteren als je jezelf maar genoeg laat gaan. Zo’n nummer moet je luisteren met het volume op standje maximaal. Geen schaamte, gewoon losgaan. Het is dat we hier niet het complete concert gaan neerplempen, de geluidsgolven van die avond in 2003 zijn allemaal van hetzelfde magische niveau als in dit nummer.

Down to earth

Als het goed is hebben we je nu goed duidelijk kunnen maken dat wat Frusciante in z’n vingers heeft niet anders te omschrijven is dan puur talent. Deze muzikant is rauw, down to earth en kan improviseren waar nodig. Er zijn beelden van John die even een totaal andere solo improviseert nadat een van z’n snaren het begeeft.

Echte muziek

Het feit dat de niet op fame beluste Frusciante uit de band stapte zegt genoeg. Flea zei ooit dat alle beroemdheid en de grootte van de band hem teveel werd. Hoeveel pijn het ook doet, de kans dat John ooit terug zal keren naar de Red Hot Chili Peppers is te verwaarlozen. Gelukkig hebben we de beelden nog. Hier heb je nog een prachtige jam. Zanger Anthony geeft het al aan: “It’s time fore some freestyle.” Even om je eraan te herinneren wat échte muziek is.

Tekst: Coen Grutters