Deze straf hangt de mierensmokkelaars uit België boven het hoofd

Vorige week hing er nog een levenslange gevangenisstraf boven hun hoofd. Vanavond horen de jongens welke straf hen daadwerkelijk te wachten staat. De tieners noemen het zelf "een naïeve vergissing", maar volgens het Openbaar Ministerie reisden ze met een duidelijk doel naar Kenia: mieren smokkelen.

De twee achttienjarige Kempenaren, David L. en Seppe L., werden in een hostel aan het Naivasha-meer ingerekend. De politie vond in hun bagage een bizarre buit: duizenden koninginnenmieren, netjes verpakt alsof ze onderweg waren naar een mierencongres.

Ze zitten inmiddels al 2,5 week vast op een Keniaans politiebureau. En geloof het of niet: deze mieren zijn behoorlijk wat waard. Het Keniaanse parket schat de totale waarde op zo’n 1 miljoen Keniaanse shilling (ongeveer 7.000 euro). Maar in Europa kunnen ze oplopen tot wel 150 euro per mier. Serieus geld dus, voor iets wat je normaal gesproken niet ziet lopen.

Volgens de Kenya Wildlife Service (KWS) is dit geen kinderspel. ,,Deze zaak is een mijlpaal in de strijd tegen biopiraterij en de illegale handel in insecten,” aldus de instantie. Ze nemen het bloedserieus en hebben zich als burgerlijke partij gemeld in de zaak. Vroeger draaide dierensmokkel vooral om iconen als olifanten, maar tegenwoordig verschuift de focus naar ecologisch belangrijke soorten, zoals deze mieren.

De gesmokkelde soort is de Messor cephalotes, in de volksmond ook wel de Afrikaanse oogstmier. Deze beestjes bouwen complexe ondergrondse kolonies, slaan zaden op voor de winter en helpen ook nog eens bij het bestrijden van ongedierte. Het smokkelverhaal klinkt misschien als een slechte sidequest, maar de realiteit is anders. De Afrikaanse oogstmier komt alleen voor in Ethiopië, Soedan en Kenia en is dus zeldzaam en zeldzaam betekent natuurlijk cahsen. De prijs per mier varieert tussen de 10 en 250 euro, afhankelijk van het land. Geen gekke bijverdienste dus, als je de juiste mieren in handen hebt.

Anderhalve week geleden verschenen David en Seppe voor de rechter op het Jomo Kenyatta International Airport, een vliegveld dat bekendstaat om het vroegtijdig onderscheppen van smokkelwaar. Daar gaven de jongens toe en vroegen ze om een tweede kans. „We zijn niet naar Kenia gekomen om de wet te breken,” zei David. „Het was een stomme fout. We zijn achttien en hebben gewoon dom gedaan.”

Maar hun verhaal wringt. Want de overheid ziet in het tweetal geen naïeve toeristen, maar bewuste smokkelaars. Ze wijzen op het enorme aantal mieren, de speciaal geprepareerde reageerbuisjes (compleet met watten voor een lange overleving) en het feit dat deze buisjes ontworpen lijken om röntgenscanners op luchthavens te omzeilen.

En dan komt natuurlijk de hamvraag: wat voor straf riskeren ze? Volgens de Wildlife Conservation and Management Act (WCMA) kunnen de boetes voor het illegaal handelen in niet-bedreigde diersoorten, zoals deze mieren oplopen tot 20 miljoen Keniaanse shilling (zo’n 135.000 euro), met daarnaast een gevangenisstraf van minimaal tien jaar. Of beide.

Het Openbaar Ministerie en de KWS willen van deze zaak een voorbeeld maken. Hun boodschap is glashelder: het maakt niet uit hoe klein het beestje is wie handelt in wilde dieren zonder vergunning, krijgt met de volle kracht van de wet te maken.