Massaclaim tegen Sony: te veel betalen voor digitale Playstation games

Op het eerste gezicht lijkt het misschien logisch dat een game digitaal wat goedkoper zou moeten zijn dan een doosje met een schijfje en een hoesje. Toch is dat niet het geval. Sterker nog, het tegenovergestelde gebeurt. Uit een analyse van de stichting blijkt dat digitale games in de PlayStation Store gemiddeld bijna de helft duurder zijn dan hun fysieke tegenhangers. En dat terwijl er geen kosten zijn voor productie, transport of opslag.

Wat is hier aan de hand? Volgens de aanklacht houdt Sony alles zelf in de hand. De PlayStation Store is de enige plek waar digitale games voor PlayStation gekocht kunnen worden. Andere aanbieders zijn uitgesloten. Voor consumenten betekent dit simpelweg dat ze nergens anders heen kunnen. Wie digitaal wil spelen, betaalt de prijs die Sony vraagt. En die prijzen blijven hoog, zelfs jaren na de release van een game.

De stichting noemt dit een duidelijke vorm van machtsmisbruik. Zij vinden dat Sony zich als monopolist opstelt en daarmee de regels van eerlijke concurrentie overschrijdt. En dat is niet alleen vervelend voor de portemonnee van de gamer, maar volgens hen ook in strijd met Europese regels. Er wordt zelfs verwezen naar de Digital Markets Act, een wet die bedrijven moet dwingen eerlijke digitale markten te creëren.

Inmiddels is de actie ‘Fair PlayStation’ van start gegaan. Nederlanders die sinds 2013 iets gekocht hebben in de PlayStation Store, kunnen zich zonder kosten aansluiten bij de massaclaim. En dat gebeurt ook massaal. Binnen een paar uur na de aankondiging kwamen er duizenden aanmeldingen binnen. Het geeft aan dat veel gamers zich herkennen in het probleem en het zat zijn om telkens meer te betalen voor minder.

Sony zelf heeft nog niet inhoudelijk gereageerd op de dagvaarding. Wel is bekend dat vergelijkbare rechtszaken al lopen in andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Daar wordt Sony van precies hetzelfde beschuldigd: het kunstmatig hoog houden van download prijzen en het afsluiten van concurrentie.

De stichting wil niet alleen dat Sony de digitale markt openstelt, maar ook dat consumenten gecompenseerd worden. Het idee is dat iedereen die te veel betaald heeft, een deel van dat bedrag terug zou moeten krijgen. Hoeveel dat precies zal zijn, is nog niet duidelijk. Verwacht wordt dat dit tussen de 20 en 25 procent ligt van het betaalde bedrag, minus de kosten voor de rechtszaak.

Toch is er ook kritiek. Sommige juristen wijzen erop dat Sony niet altijd zelf de prijzen bepaalt van alle spellen, zeker niet als het gaat om titels van andere ontwikkelaars. Bovendien zijn er soms andere manieren om goedkopere digitale codes te vinden, bijvoorbeeld via buitenlandse winkels of acties van derde partijen. De vraag is dus of Sony echt zo’n ijzeren greep op de markt heeft als beweerd wordt.

In de loop van dit jaar zal de rechter zich buigen over de zaak. Dan wordt ook duidelijk of de Nederlandse rechtbank bevoegd is om hierover te oordelen. Tot die tijd blijft het onderwerp actueel. Voor veel gamers draait het om meer dan geld alleen. Het gaat ook om keuzevrijheid, eerlijkheid en transparantie in een markt die steeds digitaler wordt.

Of Sony daadwerkelijk moet bloeden voor zijn digitale prijsbeleid, zal moeten blijken. Maar een ding is duidelijk: de aandacht is er, de onvrede groeit, en het recht zal nu moeten uitwijzen waar de grens ligt tussen commercieel beleid en machtsmisbruik.