Q/U met DEA-agent Steve Murphy over zijn klopjacht op drugsbaron Pablo Escobar: “Dit is het echte Narcos-verhaal”
Als we het hebben over cocaïne, dan hebben we het al snel over Pablo Escobar. Don Pablo begon zijn drugsimperium in de jaren zeventig en was de gevreesde leider van het Medellínkartel, tot zijn dood in 1993. Zijn megakartel was goed voor 80% van de wereldproductie en handel in cocaïne. Hij verdiende op zijn hoogtepunt zo’n 61 miljoen dollar (55,2 miljoen euro). Per dag, that is. In 1993 ging het mis voor Pablo. Hij werd in een succesvolle arrestatie doodgeschoten en dat maakte een einde aan zijn heerschappij in de cocaïnewereld. Een van de hoofdpersonen in de klopjacht en vangst van ‘El Doctor’ is DEA-agent Steve Murphy. Je weet wel, die gast met die bad-ass snor. Voor Quote/Unquote spreken we hem over zijn leven, de klopjacht op Pablo en het uitbrengen van zijn nieuwe boek.
De meesten onder ons hebben vast wel eens de hitserie Narcos gekeken op onze favo-streamingsdienst Netflix, en anders heb je er ooit weleens iets over gehoord. Het is namelijk één van de ‘beste’ en meest succesvolle Netflix-series ooit. De serie gaat over DEA-agenten Steve Murphy en Javier Peña en hun klopjacht op drugsbaron Pablo Escobar. Toch moet je niet alles wat je ziet in Narcos geloven. De serie kent namelijk ook veel Hollywood-spektakel. Om deze reden hebben Steve Murphy en Javier Peña hun verhaal zelf op papier gezet. Het echte Narcos-verhaal lees je in hun boek: Manhunters (Onze jacht op Pablo Escobar) .
Het begin
We vragen hoe het gaat met Steve. “Hello sir. Het gaat goed. Ik kom net terug van de sportschool en heb mijn bakkie koffie in de hand.” Zelfs op 63-jarige leeftijd gaat Steve Murphy nog elke dag naar de gym en ziet hij eruit alsof hij je elk moment op de grond kan werpen. Eens een bad-ass altijd een bad-ass zullen we maar zeggen, maar genoeg smalltalk. We gaan het hebben over de klopjacht op Pablo Escobar en de indrukwekkende carrière van Steve Murphy.
Hoe was het om aan de zaak van Pablo Escobar te werken? “Fantastisch en uitdagend. Tijdens onze carrière zeiden mensen altijd dat we een boek moesten schrijven of een film moesten maken, maar dat is natuurlijk niet de reden waarom we ons werk deden. We zijn simpelweg agenten en dit was onze zaak. Toen we beiden richting ons pensioen gingen, klopte Netflix op onze deur. Ze wilden graag ons verhaal vertellen en dus gingen wij praten met de producers. Na het tekenen van de contracten ging Narcos van start. Wij werkten zelf als consultant aan de show. Pas na Narcos wilde Javier een boek gaan schrijven, mede dankzij de aanmoedigingen van de producers. We spraken erover tijdens een kop koffie en dachten: verdomme, we moeten ons verhaal ook zelf vertellen.”
Het echte Narcos-verhaal
Ongeveer vier jaar na de eerste aflevering van Narcos komen Steve Murphy en Javier Peña naar buiten met hun eigen boek over hun klopjacht op Pablo Escobar. Waarom namen zo ruim de tijd? “Ik ben enorm blij dat we onze tijd hebben genomen en niks overhaast hebben uitgebracht. Het is namelijk zo’n gigantisch verhaal en dat moet je goed vertellen. Het boek gaat ook niet alleen over Pablo Escobar, maar ook over onze jeugd en andere zaken waar we aan hebben gewerkt. Je krijgt een blik in ons persoonlijke leven en we eindigen met het verhaal over Pablo Escobar. Je mist dan ook niks. Het is het complete verhaal en veel uitgebreider dan Narcos .”
"Er wordt gezegd dat Pablo goed is voor de dood van meer dan vijftigduizend mensen"
“De reden waarom we dit boek hebben geschreven en de wereld over reizen om ons verhaal te vertellen, is vrij simpel. We vertellen de waarheid! We houden van de serie Narcos en van wat Netflix met ons verhaal heeft gedaan, maar veel van wat je ziet is niet waar. Er is heel wat Hollywood in verwerkt. Tijdens onze World Tour, zoals onze mede-agenten het noemen, vertellen wij ons verhaal en de échte waarheid. Dit doen wij nu al vier jaar en we geven jaarlijks zo’n 75 ‘shows’, dus we hebben het aardig druk. Dit boek is dan ook het perfecte verlengstuk hiervan. We vertellen de waarheid en daar gaat het om.”
De waarheid
“We doen niet alsof we een stelletje stoere jongens, superhelden of superagenten zijn. We zijn twee gewone mannen, die toevallig aan een grote zaak werkte. Daarom vertellen we in het eerste deel van het boek ook veel over ons persoonlijke leven. Je krijgt een veel reëler beeld van de zaak en wat voor gevolgen deze had op onze levens. Je leert dingen die je in Narcos niet voorbij ziet komen.”
Het boek biedt een veel uitgebreidere blik op het verhaal en focust zich alleen op gebeurtenissen die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Wat vinden jullie dan echt van de serie Narcos ? “We houden van Narcos . Het is één van de beste politie-actieseries die ik ooit heb gezien, maar je moet in je achterhoofd onthouden dat niet alles wat je ziet klopt. Wij hebben de makers de waarheid verteld, maar ze hebben de macht om tekst toe te voegen. Het is en blijft Hollywood, maar daar hebben we natuurlijk ook een contract voor getekend. Ze hebben het recht om dingen aan te passen, romantischer te maken en dramatischer over te brengen. Dat maakt de serie ook veel beter. Wij hebben ons verhaal en onze waarheid verteld en toen kwamen zij met Narcos. Zo moet je het eigenlijk zien.”
Hollywood vs Steve en Javier
Zoals Steve aangeeft, is niet alles wat je ziet in Narcos echt gebeurd. Heb je hier een voorbeeld van? “In seizoen één zie je de ‘sicarios’ (huurmoordenaars) in ons appartement inbreken. Ze vermoorden onze kat en hangen deze vervolgens aan onze voordeur op, om zo een bericht af te geven. Dit is nooit gebeurd. We hadden wel een kat (Puff) en hij is ook gestorven in Colombia, maar Puff was gewoon een oude kater en stierf aan een hartaanval. Daarnaast word ikzelf ook ontvoerd in de serie. Ook dit is nooit in het echte leven gebeurt. Dat is de dikke Hollywood-saus”
Het vangen van Pablo Escobar
“Hoe vang je iemand als Escobar? Dat heeft alles te maken met teamwerk en je toewijding aan de zaak, maar het meest belangrijke is het vertrouwen in de mensen om je heen. Dit klinkt misschien ongeloofwaardig in een situatie als deze, maar je moet niet vergeten dat we als Amerikanen te gast zijn in Colombia. Wij hebben geen rechtspraak of autoriteit daar. Je moet elkaars respect verdienen en dat doe je door informatie met elkaar te delen.”
“Wat de Escobar-operatie zo uniek maakt is het eindresultaat. We hebben niet alleen het hoofd van de slang afgehakt, maar we hebben het hele Medellínkartel opgerold. Zo ver wij weten is er nog maar één lid van het Medellínkartel in leven in Colombia. Hij heeft zijn tijd in de gevangenis uitgezeten en leeft als een vrij man. Hij kan Colombia echter niet verlaten, want als hij ooit de grens overgaat, dan wordt hij opgepakt en uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Dat is het grote verschil tussen de Escobar-operatie en andere vergelijkbare operaties. Wij hebben de hele organisatie uitgeschakeld.”
De horror van de drugsoorlog
Het succes van de klopjacht ging echter niet zonder tegenslagen. “Niemand weet precies hoeveel mensen hun leven hebben gegeven, maar we kunnen met zekerheid zeggen dat er meer dan duizend Colombiaanse agenten hun leven hebben verloren in de strijd tegen Escobar. Ook zijn er zeker tussen de tienduizend en vijftienduizend onschuldige mensen omgekomen door toedoen van Pablo Escobar. De cijfers zijn echter veel heftiger dan wij ons ooit kunnen voorstellen. De enige levende ‘sicario’ van het Medellíkartel zegt dat Pablo goed is voor de dood van meer dan vijftigduizend mensen.”
"We verloren acht goede vrienden van ons in één operatie"
Ben jij persoonlijk veel vrienden verloren tijdens deze oorlog? “Ik kan mij één ere-begrafenis nog herinneren als de dag van gisteren. Er waren acht dichte kisten. We verloren acht goede vrienden van ons in één operatie. Persoonlijk weet ik niet meer hoeveel vrienden ik heb verloren, maar dit waren er in ieder geval veel te veel.”
“Het ergste wat ik ooit heb meegemaakt was echter een autobom bij een winkelcentrum. Hier spreken we ook over in het boek. De explosie vond plaats op het moment dat moeders met hun kinderen aan het shoppen waren voor schoolspullen. Deze werden geraakt door honderden glasscherven. Dat is ‘by far’ het meest verschrikkelijke dat ik ooit heb gezien.”
Het cruciale moment
“Veel mensen zullen dit niet verwachten, maar het is écht de waarheid. De groep ‘Los Pepes’ heeft het tij gekeerd in onze de strijd tegen Pablo Escobar. Dit was simpel gezegd een groep burgerwachten die het heft in eigen handen namen. Wij als politie ondersteunen een groep als dit natuurlijk nooit, maar zij konden een strijd leveren tegen Pablo die wij nooit konden voeren. Ze waren namelijk even hard als Pablo zelf.”
"Je werd een doelwit en als doelwit werd je opgespoord en afgemaakt"
“Zij pakten iedereen aan die ook maar iets te maken had met Pablo en met aanpakken bedoel ik: je werd een doelwit en als doelwit werd je opgespoord en afgemaakt. Het maakte niet uit of je een advocaat, bankier of zelfs een schoolleraar was. Je kan het eigenlijk het beste zien als twee terroristische organisaties die elkaar uitmoorden.”
Hoe reageerde het Colombiaanse volk op deze groep? “Het Colombiaanse volk zag dit als een overwinning, omdat Pablo een koekje van eigen deeg kreeg. Totdat ze een advocaat en zijn 10-jarige zoontje vermoorden. Vanaf dat moment werd ‘Los Pepes’ ook gezocht door de politie. Ondanks alles, en ik sta persoonlijk allesbehalve achter hun manier van handelen, hebben ze (Los Pepes) toch een cruciale rol gespeeld in het pakken van Pablo Escobar. Dat is de lelijke, maar harde waarheid.”
De ‘war on drugs’
Wat vind je van de term ‘war on drugs’? “De term ‘war on drugs’ is één grote grap. Kijk naar ons verhaal. We gaan Pablo Escobar, een man die verantwoordelijk is voor tachtig procent van de wereldproductie en handel van cocaïne opsporen, en wie sturen we? We sturen Steve Murphy en Javier Peña. Twee mannen tegenover een imperium, dat kun je geen oorlog noemen. Het is één grote grap.”
Zie je tegenwoordig enige verbetering in de strijd tegen drugs? “Helaas niet. Het gaat om zoveel geld en er zijn zoveel slechte mensen die over de rug van anderen profiteren. Het is een oorlog die we niet kunnen winnen. We kunnen nooit alle mensen die actief zijn in de drugswereld arresteren en opsluiten. We zullen altijd de helden van de politie nodig hebben om ons te beschermen, maar we moeten ook kijken naar andere oplossingen. Zolang er vraag is, is er levering. Dat is eenvoudige economie en daar valt terrein op te winnen. We moeten ervoor zorgen dat de vraag minder wordt.”
Is er nog iets waar je spijt van hebt? “Het enige wat ik betreur, is dat we die ‘son of a bitch’ niet eerder hebben gepakt. Puur en alleen om het feit dat hij verantwoordelijk was voor zoveel doden. Je kan dit zelf ook uitzoeken, maar de statistieken liegen er niet om. Na de moord op Pablo Escobar zakte het moordpercentage in Medellín met bijna tachtig procent. Dat is simpel gezegd te wijten aan het feit dat Pablo er niet meer was.”
Een oneindige broederschap
Hoe is je relatie met Javier Peña nu? “We zijn nog steeds erg goed bevriend en spreken elkaar vaak. Ik zeg altijd tegen Javier: 'ik zie je soms meer dan mijn eigen vrouw'. We reizen namelijk veel samen en doen al die bijeenkomsten en promotie dingen samen. Mijn kinderen noemen hem ook nog altijd ‘uncle Javier’. Hij is en zal voor altijd mijn broeder zijn.”
Een andere oneindige broederschap zien we tussen Steve en zijn wereldberoemde snor. Staat de snor voor iets speciaals? “Ha, nee dat niet. Ik liet mijn snor staan, omdat het me ouder maakte. Mijn huidige vrouw Connie heeft mij één keer zonder snor gezien en toen zei ze: ‘ Don’t you ever shave it again ’. Daarom heb ik mijn snor nog steeds en daarom zal ik deze altijd houden.”
Tekst: Stan op de Weegh
