Q&A met Thomas Rijsman en Nordin Ghouddani over 'Marokkaanse trots'

In het boek komen meer dan 25 verschillende Marokkanen aan bod. Van grote namen zoals Khalid Boulahrouz en Hakim Ziyech tot een opkomend talent als Nassim El Ablak. Samen vertellen zij over hun weg naar top van het Nederlandse voetbal en de vooroordelen waar ze onderweg mee te kampen hadden. Zo ontstaat een interessant portret van een bevolkingsgroep die met 10% oververtegenwoordigd is in de Nederlandse voetballerij. Schurende onderwerpen zoals onderschatting van spelers zoals Oussama Idrissi door bondscoach Ronald Koeman en het conflict tussen Frank de Boer en Mounir El Hamdaoui worden niet vermeden. Het levert een boek op dat barst van de spannende anekdotes. Genoeg reden om Thomas Rijsman en Nordin Ghouddani aan het woord te laten over de totstandkoming van dit project.

Thomas:Dat begon eigenlijk rondom de keuze van Hakim Ziyech om voor het Marokkaans elftal uit te komen. Door veel mensen werd hem dat niet in dank afgenomen. Daarom vroeg ik mijn jeugdvriend Nordin waarom Blind zo weinig moeite deed om Ziyech te overtuigen. Waarop Nordin reageerde met ‘Wat denk je zelf? Hij wordt onderschat omdat hij Marokkaan is.’ Om zijn mening kracht bij te zetten vertelde hij me toen ook iets wat ik tot dan toe niet wist: we hadden allebei dezelfde Cito-score, maar ik kreeg een vwo-advies terwijl Nordin een lts-advies kreeg. In het boek gaan we daarom op onderzoek of Marokkaanse voetballers ook met dit soort onderschatting te maken hebben.

Nordin:De voetballiefhebber krijgt een inkijkje achter de schermen. We gaan de diepte in en laten ze zien wie deze voetballers zijn en waar ze vandaan komen. Ze durven zich kwetsbaar op te stellen. Ook als je niks met voetbal hebt, maar wel geïnteresseerd bent in de multiculturele samenleving doe je veel kennis op. Nu zijn het toevallig voetballers, maar het hadden ook schilders kunnen zijn. Daardoor begrijp je minderheden wat beter. De struggles in het leven die zij doorstaan hebben. Het zijn dan wel bijna allemaal miljonairs, maar ze hebben zeker littekens opgelopen en moesten strijden om zo ver te komen.

Nordin:Heel belangrijk. Het zijn twee verschillende werelden. We hadden vaak gesprekken van twee, drie uur en Thomas kan dan vanuit zijn wereld vragen stellen en ik vanuit de mijne. Zo ontstaat er een mooie kruisbestuiving.

Thomas:Ik weet ook zeker dat als ik dit boek in mijn eentje had geschreven, we nog niet eens de helft van de voetballers zo ver hadden gekregen om mee te doen.

Thomas:Wat we geprobeerd hebben is om aan iedere speler een thema te koppelen. Dat is ook bijna alle hoofdstukken gelukt. Als we het over het geloof hebben dan spraken we met de meest praktiserende moslim (El Jebli), als we het over straatvoetbal hebben dan spraken we met iemand die daarin te lang bleef hangen (El Khayati) en als we het over iemand hebben die misschien wel door vooroordelen zijn carrière geknakt heeft gezien dan spraken we met El Hamdaoui. Bij Boukhari, El Khattabi en Boussaboun konden we niet zo’n duidelijk thema koppelen, maar ze horen er zeker bij hoor.

Nordin:Er was bovendien een focus op actieve spelers en met Boulahrouz hadden we al een bekende oud-speler aan het woord.

Nordin:Er zit veel variatie in dus als ik voor 1000 euro een hoofdstuk moest kiezen dan zou ik het niet weten. El Ablak vond ik een heel mooi verhaal omdat het klein is, maar tegelijkertijd heel bepalend. Hij werd weggestuurd bij FC Zwolle, zoals wel meer jongeren worden weggestuurd van school of hun eerste baan. Hoe draai je het dan om zodat je weer het witte licht ziet? Hij deed dat door te mailen naar clubs zoals Fortuna Sittard zodat hij weg was uit zijn vertrouwde omgeving en maakte zijn droom waar.

Thomas: De kracht is inderdaad de diversiteit. Ik vond het verhaal van Bilal Ould-Chikh heel interessant. Die jongen heeft echt het stempel van mislukt, arrogant en doet het alleen voor het geld. Als tiener werd hij al multimiljonair, maar in de kern heeft hij gewoon een klein hartje. Als ik voor de vorm dan echt een moet kiezen? Dan ga ik voor het stuk van Oussama Idrissi. In een persconferentie werd Ronald Koeman gevraagd of hij in Idrissi een kandidaat zag voor het Nederlands elftal. Hierop reageerde hij met ‘dat is toch die jongen van AZ?’ waardoor het leek alsof hij hem niet kende. Misschien ben ik te gevoelig geworden, maar het verbaasde mij dat dit fragment niet op tv kwam. Daarom was ik heel benieuwd of Idrissi als hoofdpersoon van het fragment dat ook zo vond en verdomd: dat was zo. Ik voelde me dus heel erg gesterkt in mijn intuïtie en het bewijst dat er nog heel wat te winnen valt als de bondscoach zoiets onhandigs zegt en het niet eens wordt opgepikt. Een heel belangwekkend hoofdstuk dus.

Nordin:Ja! En niet alleen de voetballers. Een minderheid heeft het altijd lastiger dan de oorspronkelijke witte Nederlanders. Dat geldt op scholen, voor stageplekken of als je een woning moet huren. Ik hoopte altijd onbewust dat die voetbalwereld gewoon voor de beste spelers gaat, maar ook daar moet je als Marokkaan veel beter zijn dan je concurrent. Het is heel erg pijnlijk om dit te concluderen, maar het is een feit. Dat zie je aan de etnische profilering bij de belastingdienst, bij de politie.. Het zijn gewoon aantoonbare feiten.

Thomas:Een trainer zou wel gek zijn om niet zijn beste speler op te stellen en dat zijn nu eenmaal vaak Marokkanen, maar toch zijn er oneerlijkheden. Daar moet je geen verstoppertje voor spelen. Nordin en ik doen dat niet en de meeste spelers in het boek doen dat niet. We zitten niet boos met vingertjes te wijzen en de meeste mensen in het boek doen dat ook niet. Het is dan ook een boek dat de waarheid benoemt en daarna uitnodigt tot dialoog.

Thomas:We zijn bezig om hier een televisieserie van te maken. Daarnaast hebben we wel een tweede deel in de planning. Nordin zou dan graag willen spreken met Nederlandse Marokkanen in het buitenland. Er zijn nog zo veel verhalen te vertellen dus er zit nog genoeg in de pijplijn.