Fragment + winactie uit het boek 'De magie van Max'

De liefde voor hun sport zit natuurtalenten in het bloed. De filmbeelden van Johan Cruijff die als kind in Betondorp de bal hooghoudt zijn wereldberoemd. Net als de beelden van Max Verstappen die al in een kart rondscheurde voordat hij naar de kleuterschool ging. Ze zijn er van jongs af aan dagelijks zo mee bezig dat de transformatie van liefhebber tot professional vanzelf gaat. Eerst leren van de bal en de wagen te houden, daarna begint een ontdekkingsreis en vervolgens worden de grenzen steeds vaker opgezocht. Omdat bij Cruijff en Verstappen talent en sport samenvloeien ontstaat er een totaal nieuwe dimensie. Daardoor zijn ze in hun denken en doen vaak verder dan hun omgeving, wat van hen niet alleen pioniers maar ook rebellen maakt: door de gevestigde orde en media meestal negatief beoordeeld, bij het publiek juist geliefd om dat zogenaamde tegendraadse. Hoewel vaak anders wordt beweerd, als het om hun sport gaat hebben mannen als Cruijff en Verstappen geen dubbele agenda. Het niet respecteren van autoriteit heeft bij hen alles te maken met hun aversie tegen onkunde en onrecht. Ze lijken een zesde zintuig te hebben voor mensen die wel weten waar ze het over hebben. Daar wordt door hen autoriteit op beoordeeld.

Tijdens het eerste seizoen van Verstappen in de Formule 1 krijg ik steeds déjà vu’s naar situaties die ik zo’n veertig jaar lang met Cruijff heb meegemaakt. Net als de legendarische nummer 14 blijkt de jonge coureur altijd superscherp, voor niets en niemand bang, voortdurend vernieuwend bezig en behept met een ongekende winnaarsmentaliteit. Omdat ik ook bij Cruijff steeds meer de fascinatie voor die brutale, fantastische racer opmerk, ontstaat bij mij het idee om ze een keer bij elkaar te brengen als de kans zich voordoet. Dat moment komt er: woensdag 2 maart 2016. In de week dat Cruijff en ik in Barcelona bezig zijn met het schrijven van zijn autobiografie, Johan Cruijff – mijn verhaal. Precies op het moment dat er op het Circuit de Catalunya voor Verstappen testdagen voor zijn tweede Formule 1-seizoen geprogrammeerd staan. Ik vraag eerst aan Cruijff of hij een bezoek aan Max ziet zitten en meteen twinkelen zijn ogen. ‘Ja, leuk, man. Wanneer?’ Daarna zoek ik contact met Verstappens manager Raymond Vermeulen, die spontaan reageert: ‘Gaan we doen. Woensdag zou mooi zijn. Dan maken we er een mooie dag van.’ Voor de goede orde, op dat moment zit Cruijff midden in zijn chemobehandeling, nadat zes maanden eerder longkanker bij hem geconstateerd is. Het is een periode waarin hij gedwongen is veel te rusten, maar op die 2e maart straalt hij weer de vitaliteit uit die hem zo typeert. Als we op die dag op het circuit arriveren kijkt Johan Cruijff zijn ogen uit.

In de hospitality, werkplaats en pits op het Circuit de Catalunya wordt hij urenlang onderhouden door de vijftig jaar jongere wereldster en zijn vader, die honderduit vertellen over het raceteam van de inmiddels achttienjarige Nederlandse coureur. Al snel doemen de raakvlakken op, als Verstappen bijvoorbeeld vertelt over zijn reactietraining. De jonge Limburger blijkt op een speciaal, vierkant scherm 65 oplichtende lampjes binnen dertig seconden uit te kunnen drukken. Verstappen: ‘De kunst is om iets door je knieën te zakken en recht vooruit te blijven kijken, terwijl je met je handen links en rechts de lampen uitdrukt.’ Cruijff: ‘Dat is eigenlijk hetzelfde als bij het voetbal. Als je de bal hebt moet je daaroverheen kijken om het overzicht te houden. Terwijl ik de bal aan mijn voet had, was ik zo toch in staat om heel snel alles op het veld te overzien. Ook voetbal is dus niet alleen een kwestie van een hoge handelingssnelheid met de bal, ook met het hoofd.’ De coureur snapt meteen wat de oude meester bedoelt. ‘Dit seizoen mag er tijdens de race geen informatie meer via de intercom worden gegeven. Ik moet nu bijvoorbeeld zelf aanvoelen of de remmen niet oververhit raken. Tijdens het rijden heb ik er dus een taak bij gekregen. Daarom is de stand van mijn hoofd tijdens die reactietraining zo belangrijk. Ik moet over mijn stuur naar de baan blijven kijken en tegelijk zo veel mogelijk in zo min mogelijk tijd tot me nemen. Van de auto’s voor en achter me tot de informatie die ik op het beeldscherm in de cockpit krijg.’

Vader Jos vertelt dan over het precisiewerk dat de Formule 1 met zich meebrengt. Op dat moment stopt de Toro Rosso-wagen van Carlos Sainz jr. bij de pits. ‘Zie je die nieuwe voorvleugel? Daar is door acht man twee weken aan gewerkt. Kosten: 60 duizend euro. Maar tot in de perfectie uitgevoerd.’ Cruijff: ‘Wat dat betreft zijn ze hier toch verder dan in het voetbal. Voor ieder onderdeel is er een specialist, die meteen op zijn werk wordt afgerekend. Het is in deze sport meteen duidelijk wie er gefaald en wie er geleverd heeft. Van monteur tot coureur.’ Later, tijdens de lunch in de fraaie hospitality van Toro Rosso, gaat het al snel over voetbal. Het is na het racen de favoriete sport van Max, met een zwak voor FC Barcelona, de club waar Cruijff als speler en coach furore maakte en waar hij gezien wordt als de visionair achter de veelgeroemde speelstijl. De aanleiding is het incident tijdens de Grand Prix van Singapore, toen Verstappen in zijn debuutjaar de stalorders negeerde om zijn collega Sainz te laten passeren. Cruijff: ‘Zoiets kan je alleen doen als je gelijk hebt.’ Tegen Max: ‘En je had gelijk, want je wist dat hij al een paar ronden lang niet sneller was. Dan mag je op je strepen staan.’ Cruijff komt vervolgens met een voorbeeld uit het voetbal: ‘Toen Guardiola hoofdtrainer bij Barcelona kon worden, vroeg hij aan mij of hij daar wel geschikt voor was. Ik heb hem toen gezegd: “Wel als je de president uit de kleedkamer durft te zetten. Hij heeft daar namelijk niets te zoeken. Durf je dat niet, dan kun je beter trainer van het tweede blijven.”’ Verstappen vertelt dat hij weliswaar een groot voetballiefhebber is, maar dat zijn actieve carrière te verwaarlozen is. ‘Ik kwam er snel achter dat anderen beter waren. En dat waren er toch wel heel veel. Gelukkig ging racen me toen al beter af.’

Bij Cruijff is het precies andersom. ‘De eerste keer dat ik hier in Barcelona ging karten, dacht ik dat ik het geweldig deed. Helm op en scheuren door de bochten. Tot de coureur die me had uitgenodigd naar mijn rondetijd keek en zei: “Ik ga nog sneller in m’n achteruit.”’ Cruijff, die een week eerder zijn vijfde chemokuur heeft ondergaan, luistert daarna heel intens naar de gedetailleerde uitleg van de tiener over zijn nieuwe wagen en de seizoensvoorbereiding. De achtenzestigjarige voetbalicoon vol bewondering: ‘Deze jongen is niet alleen enorm intelligent en talentvol, maar ook volkomen zichzelf. Ondanks alles durft hij gewoon achttien te zijn. Dat vind ik mooi om te zien.’ Urenlang hangt Verstappen aan de lippen van Cruijff. En andersom. Uiteindelijk wisselen ze telefoonnummers uit en beloven contact te houden. Intussen heb ik de foto’s die ik gemaakt heb naar alle internationale persbureaus gestuurd – opdat die unieke middag van 2 maart 2016 wereldwijd vereeuwigd wordt. Later bij hem thuis raakt Cruijff niet uitgepraat over het bijzondere dagje uit, symbolisch voor de verschuiving der generaties. Die 2de maart vind ik het vooral mooi om te zien dat er direct een klik is tussen het racetalent en de voetbalicoon die zijn opa had kunnen zijn.

De parallellen zijn ook opvallend. Allebei zijn ze op hun achttiende beroemd. En beiden lijken ze zich nauwelijks bewust van hun status en hebben een familielid als vertrouwensman: Cruijff zijn schoonvader en Verstappen zijn vader. Verder zijn ze loyaal. Nummer 14 brengt het grootste deel van zijn carrière door bij Ajax en Barcelona, terwijl nummer 33 het gelonk van Mercedes en Ferrari laat voor wat het is omdat Red Bull hem toch als eerste de hand heeft gereikt. Ook daarom zijn beiden publiekslievelingen. Omdat ze zijn wie ze zijn. Uniek en aardig tegelijk. Gewoon aardig. Behalve als je aan hun sport komt.

Boek over Max Verstappen winnen? Laat in de comments op Facebook of in een DM op Instagram weten waarom jij dit boek wil winnen! Misschien jij dan een lekker boek te verslinden op vakantie. Succes!