In gesprek met een lilliputter: "Mensen lachen om ons en wij gaan lachend naar huis toe"

Acteur en entertainer Jan Braem zit al tien jaar in deze business en geldt jarenlang als een van de meest gevraagde entertainers uit zijn beroepsgroep. Zo speelde hij in Tv-commercials of televisieseries als Hollands Hoop en Heer & Meester en stond hij op grote evenementen als Sensation White, Thuishaven, Reurpop en hij was de ‘minikoning’ in de Amsterdamse club Escape. Ook tegen gekke outfits en kleine evenementen heeft hij geen bezwaar, zo bracht hij eens op een bruiloft nacho’s rond. De nacho’s lagen op zijn sombrero zodat de gasten van zijn hoed konden eten. Jan is 1 meter 28 en is geboren met achondroplasie – de meest voorkomende groeistoornis waarbij je korte ledematen hebt. De grootse kleine man heeft een goede baan, een leuke dochter en hij gaat volgend jaar trouwen met zijn vriendin. Als entertainer was hij onderdeel van bijzondere evenementen over het hele Europese continent.

“Ik ben 56 jaar geleden geboren in de Gelderse Achterhoek. Mijn ouders wisten een week na mijn geboorte al dat ik altijd klein zou blijven. Als klein kind zeiden ze tegen mij dat ik nog wel ging groeien, als ik verdrietig was. De lagere school en de mavo heb ik makkelijk doorlopen. Eigenlijk had ik hierna naar de toneelschool moeten gaan, maar ik was helemaal klaar met leren. Ik had woede in mij, een zware puberteit. Bovendien was het in de Achterhoek erg ongebruikelijk om naar de toneelschool te gaan. Zakendoen, dat leek me ook altijd wel wat. Zo ben ik als administratief medewerken het kantoorleven ingerold.”

“Toen ik zestien jaar oud was en al mijn vrienden verkering kregen, vond ik dat lastig. Ik wilde ook een vriendinnetje. Dat dit mij niet ging lukken ervaarde ik als de grootste beperking in mijn leven. Daarom ben ik toen begonnen met DJ’en – ik wilde ook iets leuks doen en dat bleek een succes. Ik kreeg makkelijk een volle zaal mee en dat voelde geweldig. Al snel draaide ik in grote clubs en had ik meerdere boekingen per week. In Duitsland maakte ik naam als Little Joe, Europa’s kleinste DJ. Dit had mijn Duitse platenmaatschappij verzonnen. Uiteindelijk heb ik 22 jaar lang gedraaid, tot begin jaren ’90.”

“Zo’n tien jaar geleden wilde ik weer de entertainment in. De relatie met de moeder van mijn dochter was over en ik had een nieuwe vriendin. Ik werkte toen al als accountmanager voor een firma die kaarsen maakt voor de horeca. Hier werk ik nog steeds. Werkweken van 36 uur, dus dat is goed te combineren; entertainment is vooral ’s avonds. Bovendien kan ik weleens een dag vrij nemen.”

“DJ’en werd ‘m niet meer met al die nieuwe House-DJ’s – dan maar de kleine mensenentertainment. Doutzen Kroes wordt voor haar lichaam betaald, waarom zou ik dat niet mogen? Ik heb me ingeschreven bij verschillende castingbureaus en toen is het balletje gaan rollen. Inmiddels heb ik mijn eigen bedrijf: Short People Agency.”

“Ik heb een fantastische dochter van zestien jaar oud. Ik zie haar iedere week, maar ze woont bij haar moeder. Zij heeft gelukkig een normale lengte gekregen, die kans was maar 25 procent. Er was ook nog eens 25 procent kans dat ze niet levensvatbaar zou zijn, dus we hebben de hoofdprijs gekregen. Dat weet ze ook. Ze doet atheneum, dus presteert ook nog eens goed op school. Ik ben heel blij voor haar. Ze is aan het puberen, dus je zult begrijpen dat ze zich weleens schaamt voor mijn werk.”

“Ook ben ik al veertien jaar samen met mijn vriendin. Ik heb haar een paar maanden geleden ten huwelijk gevraagd en ze heeft ja gezegd. We gaan in 2018 trouwen. Dat ik veel van huis ben is gelukkig geen probleem voor haar. Ze is heel zelfstandig en kan goed alleen zijn. Ik moet haar alleen niet vragen om met mij mee te gaan naar een evenement.”

“Dit werk is gewoon fantastisch. Het is ontzettend leuk om te organiseren, te doen en mee te maken. Het verdient ook goed want dit is een lucratieve business. Ik ben een feestbeest en ik hou van aandacht, laat ik dat maar eerlijk zeggen. Als ik in een Amsterdamse nachtclub op koningsnacht als Minikoning op het podium stap om een zaal gek te maken, dan vind ik dat echt geweldig. Mensen willen naderhand met je in gesprek. Zelfs de vrouwen willen ineens met je dansen.”

“Over het algemeen word ik heel goed behandeld. Ik blijf vaak ook nog wat langer hangen op die feesten. Natuurlijk zijn er weleens vervelende reacties, vaak van dronken mensen – studentenfeesten meestal. Dan zeggen ze iets doms, tillen ze me op of gooien ze me de lucht in. Daar trek ik me gelukkig niks van aan, of ik moet het verdrongen hebben. Ik zeg altijd maar zo: mensen lachen om ons en wij gaan lachend naar huis toe.”

“Zelf vind ik het erger als we ergens slecht voorbereid aankomen en er dingen van ons worden verwacht die we niet kunnen waarmaken. We kunnen geen act opvoeren door simpelweg klein te zijn. Een goede act uitvoeren vraagt om een duidelijke taak, een rol om aan te nemen en mogelijkheden om mee te improviseren. Het is niet altijd makkelijk om een publiek te vermaken. Soms grijp ik dan naar mijn muziekinstrument of begin ik te dansen. Ik vind dat ik redelijk goed kan dansen. Mensen vinden het in ieder geval leuk om te zien.” Jan schiet zelf in de lach op het moment dat hij een rare beweging maakt met zijn korte armen boven zijn hoofd en vervolgt: “ Blijkbaar vinden mensen dit ontzettend grappig om te zien.”

“Er zijn kleine mensen die kritiek hebben op mijn beroep. Zij vinden dat ik ze belachelijk maak of aan negatieve typecasting doe. Eigenlijk hoor ik dit bijna nooit meer tegenwoordig. Vroeger zeiden mensen nog weleens dat ik misbruik maak van mijn handicap. Ik vind het prima dat er kritiek is op mijn beroep, maar ik ervaar dit zelf niet zo.”

“Ik vraag me vaak af hoe lang ik dit zo door blijft gaan. Het inhuren van kleine mensen is momenteel erg populair, mede door films en series. Daar heb ik veel profijt van: ik kom op de mooiste plekken. Nu is het nog leuk, maar als je mij drie weken op rij ergens ziet staan valt het misschien niet eens meer op dat ik zo klein ben. Het zou ook zomaar afgelopen kunnen zijn en daar ben ik weleens bang voor.”

“Toch kan ik niet zeggen dat ik blij ben als klein mens te zijn geboren. Wel heb ik volledig geaccepteerd dat dit zo is, maar dat heeft natuurlijk ook heel wat jaren gekost. Vroeger wilde ik voetballer worden, met meiden op stap. Ik zag vooral de nadelen. Inmiddels wil ik niet meer anders – ik ben wel tevreden zo. Daarin ben ik geen uitzondering. Ik ken veel kleine mensen die gelukkig zijn, een leuk gezin en een goede baan hebben.”

“Dat ik door mijn lengte geen normale kleding kan kopen maakt me niet meer uit. Ook vind ik het geen ramp als ik in de supermarkt nergens bij kan. Mensen helpen je toch wel. Soms krijg je iets al in je handen gedrukt zodra je er alleen maar naar kijkt. Ook die overdreven hulp vind ik niet vervelend, ik maak altijd een praatje met iedereen.”