De moordrups van Hawaï: hij draagt zijn prooien als camouflage

De meeste rupsen eten blaadjes. Maar deze soort pakt het anders aan: hij eet vlees. Insecten die vastzitten in spinnenwebben, dood of bijna dood, worden zijn lunch. En daarna? Dan gebruikt hij de restjes, zoals pootjes, stukjes pantser en kaken, om een soort harnas te maken. Best griezelig, maar het helpt hem om niet op te vallen.

De soort werd voor het eerst opgemerkt in de spinnenwebben van boomholtes en rotsspleten, waar hij zich verstopt tussen het afval. In eerste instantie dachten wetenschappers dat het om restmateriaal ging van eerdere maaltijden van spinnen. Pas bij nader onderzoek bleek het een slimme overlevingsstrategie van een tot dan toe onbekende rupsensoort. Niet gek dus dat deze rups van onderzoekers de naam Bone Collector heeft gekregen.

De rups leeft in spinnenwebben, boomholtes en onder rottend hout. Om bij eten te komen, knaagt hij zich soms een weg door het spinrag. Terwijl hij zich voortbeweegt, sleept hij een zijden omhulsel achter zich aan, waar insectenrestjes aan blijven plakken. Zo krijgt hij die griezelige maar slimme vermomming.

Het is trouwens geen rommelige verzameling. De rups kiest elk stukje zorgvuldig uit en maakt het passend voordat hij het op zijn lijf bevestigt. Voor roofdieren zoals vogels en ook voor de spin zelf, lijkt dat 'harnas' op niets eetbaars. Het zijn precies die harde buitenlagen van insecten waar een spin niets mee kan. En juist dat maakt deze camouflage zo effectief.

Onderzoekers zagen dat de soort zelfs kannibalistische trekjes vertoont. In het wild is er dan ook zelden meer dan één rups per web te vinden. Alsof hij zijn leefgebied instinctief voor zichzelf bewaart. Ook opvallend: de camouflage bestaat uitsluitend uit insectenresten. Geen blaadjes, geen schors maar alleen exoskeletten zijn goed genoeg.

Hoewel de rups pas recent ontdekt is, bestaat deze soort mogelijk al zes miljoen jaar. Dat is ouder dan het Hawaïaanse eiland zelf. Toch is het voortbestaan van deze unieke rups onzeker. Hij leeft in een gebied van slechts 15 km², waardoor zelfs kleine veranderingen in zijn leefomgeving (zoals een bosbrand) grote gevolgen kunnen hebben.