Beruchte crimineel overleden die de inspiratie vormde voor de term 'Stockholm-syndroom'.

Voor wie Clark Olofsson niet paraat heeft in het misdaaddossier: dit is de man die in de jaren ‘70 berucht werd door een gijzeling die zó vreemd verliep, dat de wereld er een nieuwe term aan overhield. Het begon op 23 augustus 1973, toen een andere crimineel, Jan-Erik Olsson, de Kreditbanken in Stockholm binnenstormde. Hij stelde drie eisen aan de politie: drie miljoen kronen, een vluchtauto en dat Clark Olofsson, die toen al gevangen zat, naar de bank werd gebracht. De politie stemde, tegen ieders verwachtingen in, toe. Clark werd naar de bank gebracht en voegde zich bij de gijzelnemer, waarmee het aantal gijzelnemers op twee kwam.

Wat volgde, was even opmerkelijk als verontrustend: de gegijzelden begonnen zich te hechten aan hun ontvoerders. Ze beschermden hen zelfs tegen de politie en vroegen of Olsson en Olofsson als eersten naar buiten mochten, uit angst dat ze anders zouden worden neergeschoten. Eén van de gegijzelden kreeg later zelfs een relatie met Olofsson. Zo werd het stockholmsyndroom geboren: een term die wereldwijd wordt gebruikt om te beschrijven hoe mensen zich emotioneel kunnen binden aan hun gijzelnemer. Het is nooit erkend als officiële diagnose, mede omdat het lastig is te bepalen of die gevoelens authentiek zijn of voortkomen uit een overlevingsinstinct.

Clark Olofsson was geen kleine jongen. Hij had een neus voor bankovervallen, drugssmokkel en spectaculaire gevangenisontsnappingen. In 1976 pleegde hij de grootste bankroof die Zweden tot dan toe had gezien. Zijn leven bestond uit een aaneenschakeling van celstraffen, afgewisseld met vluchtpogingen en escapades door Europa, waaronder België.

Toch wist hij dat leven op een bijna glamoureuze manier te verkopen. Hollywood zou het niet beter kunnen verzinnen. Niet voor niets maakte Netflix een serie over hem: Clark, met Bill Skarsgård in de hoofdrol.

Na zijn laatste gevangenisstraf, die duurde tot 2018, keerde Olofsson terug naar Zweden. Niet om opnieuw het criminele pad te bewandelen, maar om van zijn pensioen te genieten. Een verrassend rustig slotakkoord voor een man die decennialang de politie te slim af was. Dinsdag overleed hij in het ziekenhuis van Arvika, na een langdurige ziekte.

Clark Olofsson laat geen erfenis van medailles of prijzen na, maar wel een indrukwekkend strafblad en een psychologisch begrip dat wereldwijd bekend is. Rest in peace, Clark. Je was een boef, maar wel een legendarische.