XCOM 2 review – Welkom terug, Commander

XCOM 2 is het vervolg op XCOM: Enemy Unknown uit 2012 en als je die hebt gespeeld, kun je je waarschijnlijk nog herinneren hoe pijnlijk het is als je een van je beste soldaten kwijtraakt of het intense geluk dat je voelt na een heldhaftige overwinning. XCOM 2 is fantastisch om dezelfde redenen en biedt genoeg nieuws om een meer dan waardig vervolg te zijn op Enemy Unknown.

De game start met precies de tegenovergestelde opzet van zijn voorganger. Waar je in Enemy Unknown de aarde beschermt tegen een invasie van buitenaardse wezens, hebben de aliens in XCOM 2 al gewonnen. De mensheid heeft zich overgegeven en gaat gebukt onder een kwaadaardig regime. Terwijl de aliens vrede verkopen, weet de paramilitaire organisatie XCOM wel beter. Mensen over de hele wereld verdwijnen, dus het is tijd om in actie te komen. Het is een flauw sciencefictionverhaal, maar het is de spelopzet die eruit voortkomt die zo boeiend is.

De Avenger
Vanuit je mobiele basis, de Avenger, ga je de strijd aan met het buitenaardse gespuis. Ongeveer een derde van de tijd besteed je aan het onderhouden van deze enorme basis. Door missies uit te voeren, verdien je geld, waarmee je nieuwe manschappen kan inhuren die je in staat stellen om je basis uit te breiden. Een bekend riedeltje, maar verfrissend door een aantal vernieuwingen.

Ten eerste is er minder ruimte om je basis uit te bouwen. Met maar twaalf vakken om te vullen, voor werkruimtes en laboratoria, om onder andere je manschappen en hun uitrusting mee te verbeteren, moet je nog beter nadenken over waar je voor kiest. Als je bijvoorbeeld niet snel genoeg een Guerrilla Tactics School bouwt, duurt het niet lang voordat de aliens je soldaten genadeloos afmaken. Maar kies hiervoor, en je bent minder snel in staat om hoofdmissies uit te voeren, wat de game op de lange termijn weer lastiger maakt.

Ingenieus
Daarnaast zet je ingenieurs en wetenschappers een stuk breder in. Zij zijn namelijk noodzakelijk om alle faciliteiten in je basis optimaal te benutten. In de wereld van XCOM 2 zijn wetenschappers en ingenieurs schaars, dus heb je er bijna nooit genoeg. Wanneer je meerdere onbemande faciliteiten hebt en niet genoeg bemanning hebt om ze allemaal optimaal draaiende te houden, moet je jezelf afvragen wat jij belangrijker vindt. Als je dan moet kiezen tussen nieuwe wapens waardoor stersoldaat Pietje het loodje niet legt op het slagveld, en genoeg stroom om buitenaardse artefacten te onderzoeken ten behoeve van, je weet wel, de overleving van de mensheid, is die keuze niet snel gemaakt. En dat is precies zoals het hoort.

Deze keuzestress is er ook als je missies selecteert. Net als in Enemy Unknown zie je te allen tijden een doomsday-klok in beeld. Als alle vakjes rood zijn, hebben de aliens hun mysterieuze project af. En dat wil je natuurlijk niet. Het gebeurt vaak dat je moet kiezen tussen het verzamelen van geld en andere voorraden en het vertragen van dat buitenaardse project. Vooral als je weet dat Vijftig Tinten Thijs Barhard en Martin ‘de Mus’ Verschoor het met hun groentjes niet redden in de volgende missie en je die voorraden hard nodig hebt, sta je weer voor een onmogelijk dilemma. Een bewezen systeem, dat in deze uitgebreide vorm nog effectiever is.

“That is one ugly motherf…”
Het gros van de tijd spendeer je op het slagveld, terwijl je jouw trouwe soldaten van vakje naar vakje schuift, in nerveuze afwachting van wat de aliens voor je in petto hebben. Gezonde nervositeit, want XCOM 2 is pro forma ontzettend moeilijk. De game introduceert een scala nieuwe vijanden, waaronder de Viper: een enorme vrouwelijk-ogende slang die gifwolken spuugt en simpele zielen als Wessel ‘Het Gordijn’ Schillemans zo naar zich toe trekt om ze fijn te knijpen. Laten we ook de gevreesde Codex niet vergeten, die met een simpele aanval alle wapens van soldaten in een radius van vijf blokjes onschadelijk maakt. Knikkende knieën krijg je ervan.

Zelfs de Sectoids, die ook in Enemy Unknown zitten, zijn nu een afschrikwekkend gezicht dankzij de mogelijkheid om dode vijanden weer tot leven te wekken en je soldaten over te nemen. Stel je nu eens voor wat er zou gebeuren als je alle drie deze vijanden tegelijkertijd tegen het lijf loopt. Juist, daar moet je even goed over nadenken. Dankzij alle nieuwe vijanden moet je jouw strategieën om de haverklap aanpassen om met deze wisselende situaties om te gaan. Prioriteiten stellen over welke vijand je het best zo snel mogelijk kan aanvallen en waarom, zijn hierdoor aan de orde van de dag.

Kalmte voor de storm
De gameplay an sich is vrijwel onveranderd gebleven. Je bent nog steeds elke soldaat om de beurt van dekking naar dekking aan het verplaatsen, om zo een tactisch voordeel te kunnen krijgen en de de vijand aan gort te knallen. XCOM 2 doet je in ieder geval een lol door je aan het begin van bijna elke missie verborgen te maken. De vijand weet niet dat je er bent, tot je bijvoorbeeld door een ruit springt en te veel herrie maakt of te snel vooruit sprint en daardoor in het zicht van een vijand komt. Ook menselijke burgers kunnen je verraden, uit angst voor represailles van hun heersers.

Dat voegt een extra tactische laag toe aan het begin van elk potje, omdat je met de juiste beslissingen een groepje vijanden kan omsingelen. Het geeft jou het tactische voordeel en kan bepalend zijn voor overwinning tijdens een moeilijke missie. Er is wel geduld voor nodig, want sprint gehaast op je doel af en het gebeurt vrijwel elke keer dat een boze Sectoid je plotseling in zijn vizier heeft.

De opzet van missies staat veelal in schril contrast met het geduld en de voorzichtigheid dat de gameplay afdwingt. Veel missies hebben nu namelijk een bepaald aantal beurten waarin je de missie moet afronden. De wisselwerking tussen deze haast en het geduld dat je moet opbrengen om succesvol te zijn, doet wonderen voor de gameplay. Het lokt confrontaties uit, waar je minder snel van geneigd bent om weg te rennen en op je dooie gemak even alle wapens te herladen. Als je ondoordacht handelt, faal je, met alle gevolgen van dien. Dat maakt elk gevecht vele malen spannender.

Problemen
Een van de meer uitgesproken problemen van XCOM: Enemy Unknown is het gelimiteerd aantal speelvelden. Om niet in herhaling te vallen, past XCOM 2 een willekeurig element toe. Door maps willekeurig te genereren van groepen assets zie je hetzelfde speelveld nooit twee keer. Dat is een enorme verbetering ten opzichte van Enemy Unknown, omdat het zelden voorkomt dat je elementen herkent. De game is niet erg sterk in het schetsen van een omgeving – vechten in Azië is niet heel anders dan in West-Europa – maar dat neemt niet weg dat de game veel minder snel in herhaling valt, waardoor een nieuwe game starten na het uitspelen ervan ook een stuk leuker is.

Als grafisch schouwspel is XCOM 2 minder indrukwekkend. De game ziet er prima uit en de vijanden zijn fantastisch vormgegeven. Van standaard ogende aliens tot wezens geïnspireerd door Griekse mythologie; het zijn stuk voor stuk felle tegenstanders en zo zien ze er ook uit. Maar, net als zijn voorganger heeft XCOM 2 zo af en toe ook last van wat grafische bugs. Her en der steekt een soldaat zijn wapen ineens dwars door dekking en zie je actieshots niet, omdat de camera achter een boom zit. Gelukkig heeft dat verder geen invloed op de gameplay en gebeurt het zo zelden dat het de ervaring niet aantast.

Conclusie en beoordeling
XCOM 2 is een game die je beloont voor bedachtzaamheid en geduld. Net als XCOM: Enemy Unknown dus, maar in vrijwel elk opzicht net een beetje beter, onder andere dankzij extra tactische lagen in gevechten, meer variatie in de maps en de moeilijke keuzes die je maakt tijdens het onderhouden en upgraden van je basis. Wij kunnen ons geen turn-based strategiespel bedenken dat hieraan gaat tippen dit jaar. Wat we nu vooral hopen, is dat ook console-gamers binnenkort mogen genieten van XCOM 2, want zo’n game wil je eigenlijk niemand onthouden.

Cijfer: 9+

Voor meer reviews en het allerlaatste gamenieuws, check: www.insidegamer.nl