Hoe Elon Musk blinde mensen weer kan laten zien met Neuralink

Blindsight is de nieuwste belofte van Neuralink, het bekende Amerikaanse bedrijf wat focust op BCI's (implanteerbare brein-computerinterfaces). In plaats van een oog en een oogzenuw gebruikt het implantaat een micro-elektroden-array in je hersenen, meer specifiek: de visuele cortex. Die elektroden “schrijven” visuele signalen rechtstreeks de hersenen in op basis van beelden die een camera buiten je lichaam registreert. Dat betekent dat je niet per se je ogen hoeft te hebben; zolang je visuele cortex maar intact is, kan het chipje mogelijk dus beelden “onthullen”.

Volgens Neuralink heeft Blindsight al gewerkt bij apen. De chip stimuleerde visuele delen van de hersenen en in twee derde van de gevallen bewoog het aapje zijn ogen alsof-ie iets zag dat er niet was.

Musk zelf denkt dat de eerste menselijke implantaties al in 2026 kunnen gaan plaatsvinden. Bovendien kreeg Blindsight in september 2024 van de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond Food and Drug Administration (FDA) de zogenoemde “Breakthrough Device”-status. Dat betekent dat het registratie- en goedkeuringsproces versneld wordt.

Musk stelt wel nog dat de eerste beelden eruit zullen zien als “Nintendo-graphics”, oftewel basic, korrelig, low-res. Maar op termijn zou het zelfs mogelijk zijn om “superzicht” te krijgen, zoals infrarood of ultraviolet.

Hier komt de realitycheck. Experts waarschuwen dat hersenimplantaten zelden iets opleveren dat lijkt op natuurlijk zicht. Wat Blindsight waarschijnlijk biedt, is meer een vage vorm van “zicht”: denk aan wazige lichtvlekken, lijnen of contouren. Wie blind is sinds z’n geboorte, heeft bovendien nooit de neurale “kaart” voor beelden opgebouwd. De visuele cortex van zulke mensen is misschien nooit getraind om visuele input te interpreteren. Dan wordt het nóg ingewikkelder om er iets herkenbaars uit te destilleren. Er zitten dus echt nog wel wat haken en ogen aan Blindsight.

Blindsight is trouwens niet de eerste poging tot een visuele prothese. Onderzoek naar implantaten die het zicht proberen te herstellen bestaat al decennia, maar resultaten blijven beperkt. Wat Neuralink anders beweert te doen: veel meer en kleinere elektroden gebruiken om zo potentieel veel scherpere “beelden” te genereren. Of dat werkt, is nog afwachten.

Het idee van een implantaat dat je weer doet “zien” is natuurlijk mega. Voor miljoenen blinden zou dat de wereld op z’n kop zetten. Maar laat je niet gek maken door de hype. Zoals experts terecht opmerken: het is erg optimistisch om te verwachten dat Blindsight de realiteit van gewone ogen zal nabootsen. Dit is eerder een technologische poging om “zicht” te simuleren, misschien eerder bruikbaar als een extra zintuig dan als volledige vervanging. Toch: het is een (twijfelende, voorzichtige) stap in de juiste richting.