Geen heroïne meer, maar crack meest gebruikte drug in Nederland

Uit onderzoek van Stichting Mainline blijkt dat in 2023 meer hoogrisicogebruikers crack gebruikten dan heroïne, morfine, methadon of fentanyl. De stichting sprak met 520 wekelijkse harddrugsgebruikers in steden als Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Haarlem, Groningen en Heerlen. Waar vroeger heroïne de harde kern van de scene domineerde, is nu de crackpijp het populairste attribuut in het straatbeeld.

Volgens schattingen zijn er inmiddels bijna 28.000 crackgebruikers in Nederland. En daar komt het zorgelijke deel: ruim 75 procent kampt met psychische problemen, maar slechts een klein deel zoekt hulp. De onderzoekers trekken aan de bel, want de meeste gebruikers vallen buiten de boot van de geestelijke gezondheidszorg.

Ondanks de stijging in crackgebruikers, krijgt maar een klein deel hulp van de verslavingszorg. Slechts 31 procent van de mensen die alleen crack gebruiken (dus geen heroïne of andere opiaten) staat geregistreerd in het landelijke zorgsysteem. Ter vergelijking: bij opiaatgebruikers is dat 61 procent. En dat is sowieso al minder dan tien tot vijftien jaar geleden.

Het probleem? De zorg is vooral ingericht op heroïnegebruikers. Voor crackrokers is er simpelweg geen passend aanbod. "Mensen die crack gebruiken, vallen vaak tussen wal en schip en dat is zorgelijk,” zegt Lisa Strada, projectleider van het Trimbos-instituut tegen het AD. "Gespecialiseerde zorg en ondersteuning voor deze groep is hard nodig.”

En volgens Strada zou dat niet alleen de gebruikers zelf helpen, maar ook hun buurt. "Dat zou ook de overlast in hun omgeving kunnen terugdringen.”

Het is duidelijk dat crack bezig is met een stille opmars, terwijl de hulpverlening achter de feiten aanloopt. De hype is geen feestje, eerder een signaal dat Nederland te maken krijgt met een nieuwe generatie gebruikers die door het systeem heen glippen.