Jeroen Kampschreur won vijf keer goud op het WK, hoe kom je zonder benen op de top van de berg?

Het skiseizoen staat keihard op de deur te rammelen en wij openen dit prachtige winter wonder seizoen met Paralymisch zitskiër Jeroen Kampschreur. Hij heeft thuis een prijzenkast die uitpuilt van de trofeeën, zo won hij onder andere vijf keer goud op het WK Paraskiën. Wie is Jeroen en hoe kom je zonder benen op de top van de berg?

Geboren zonder scheenbenen

Jeroen werd geboren met onderontwikkelde scheenbenen. Het kwam er eigenlijk op neer dat zijn benen nooit zouden functioneren. Op 1-jarige leeftijd werd de beslissing gemaakt om zijn onderbenen te amputeren. Het heeft geen invloed gehad op zijn prestaties op de piste, want tegenwoordig scheurt hij in zijn zitski met snelheden van wel 120 km/u van de piste. Als kind heeft Jeroen zijn beperking nooit als negatief ervaren, voor hem is het nooit anders geweest. Hij had zowel een rolstoel als protheses. Al waren dit niet de protheses zoals we ze vandaag de dag kennen.

‘‘Het waren een soort beschermingskousen met voetjes eronder. Op het schoolplein rende ik gewoon lekker met iedereen mee. Ik heb me nooit anders gevoeld en ben ook nooit anders behandeld. Ik maak er voornamelijk grappen over.’’

‘’Als ik zou treuren om mijn benen dan heb ik geen poot om op te staan.’’

Op een gegeven moment konden de protheses van Jeroen de rennende kinderen niet meer bijhouden. De protheses gingen in de kast en de rolstoel werd eruit gehaald. Nu, jaren later, is de technologie enorm verbeterd. Afgelopen zomer heeft Jeroen de mogelijkheden opnieuw onderzocht en kwam hij erachter dat de protheses van vandaag hem een heleboel kunnen bieden. 10 augustus was de dag dat Jeroen voor het eerst met beide benen op de grond stond.

Gerlos

Zijn liefde voor skiën ontstond in Gerlos, het schattige skidorpje in Oostenrijk. Veel mensen kennen Gerlos als zuipoord, maar voor Jeroen is het thuiskomen. Jeroen zijn ouders komen al bijna 40 jaar in Gerlos en konden kleine Jeroen niet achterlaten. Het werd tijd om op onderzoek uit te gaan. ‘‘Toen ik zeven was zijn we naar een borstelbaan gegaan in Huizen, daar konden we een zitski lenen. Na een paar keer oefenen zijn we met een geleende zitski naar Gerlos gegaan.’’

De eerste paar jaar skiede Jeroen onder begeleiding van zijn ouders. Met een touw gaven zijn ouders richting aan. Gebeurde er niks? Dan was het schuss de berg af. Dat ging heel lang goed, tot het niet goed ging. ‘‘Op een gegeven moment schrok mijn moeder ergens van en liet ze mij per ongeluk los. Met een noodgang scheurde ik van de piste af, ik vond het prachtig. Mijn moeder iets minder. Mijn vader skiede achter me aan en stuurde me de juiste richting op. Ik had toen pas door dat er niemand meer achter mij zat. Vanaf die dag heb ik nooit meer onder begeleiding geskied.’’

De Gerlos-gangers kunnen dat maar al te goed beamen. Al jaren zien zij de beste man voorbij scheuren. Mochten jullie denken dat er rekening met hem gehouden moet worden op de piste, dan zitten jullie er flink naast.

‘‘De piste is voor mij een soort levende slalom, ik kan me niet herinneren dat ik ooit ben ingehaald.’’

Skimaterialen

Jeroen is meer dan andere skiërs afhankelijk van zijn materialen. Een standaard zitski doet het hem niet meer voor Jeroen. Bij botenbouwer Gert van Leest (een goede vriend van de familie Kampschreur), is hij in een zak van piepschuim gaan zitten, waar vervolgens alle lucht uit werd gezogen. De vorm van zijn onderlijf bleef over en met een scan hebben ze een mal van zijn onderlichaam weten te maken. Het resultaat was een op maat gemaakte zitski.

Hoe goed zijn materialen ook zijn. Het gaat wel eens mis, alleen is Jeroen dan net wat verder van huis dan de normale skiër. ‘‘Als ik een flinke klapper maak, dan zit er nog even een dikke dertien kilo aan staal vast aan mijn lijf. Met een crash is dat gewoon gevaarlijk. Ik ben vaak genoeg gecrasht om te weten wat ik moet doen en hoe ik mijn lichaam moet gebruiken, maar uiteindelijk ben je gewoon een object wat naar beneden dondert.’’

Skicarrière van Jeroen Kampschreur

Toen Jeroen meedeed met de Europa Cup wedstrijden, begon hij toch wel door te krijgen dat hij best een beetje kon skiën. Reuzeslalom is zijn favoriete discipline. Dit zijn bochten van 24 tot 35 meter en ook zijn grootste kans op een gouden medaille.

Maar de weg naar de top bewandel je niet alleen. Samen met zijn coaches Falco Teitsma (coach Nederlands team) en Nick Elsewaerd (coach van de Nederlandse selectie) klimmen ze richting hun gouden medailles. ‘‘De band met mijn coaches is heel goed, het is lachen, gieren, brullen en als het moet zijn we serieus. Nick ken ik eigenlijk al sinds ik twaalf ben, hij is altijd bij mij gebleven. Toen ik bij de selectie zat, kwam Falco erbij. Sinds mijn 16^e hebben we een topsport programma voor mij opgezet.’’

Jeroen is net terug van een tweeweekse training in Saas Fee, een gletsjer in Zwitserland, waar hij en zijn team trainen van augustus tot oktober. De agenda zit bomvol want in november is Jeroen te vinden op de piste in Pfelder, in Italië. Hier gaat hij trainen voor de eerste World Cup wedstrijden van dit jaar. Na de World Cup in december volgt het WK in januari, wat zal plaatsvinden in Noorwegen. Maar dan begint het echte werk pas, Jeroen zal namelijk meedoen aan de Paralympische Winterspelen in Beijing. Of hij deze knaller gaat winnen is natuurlijk nooit zeker en hangt ook niet enkel en alleen van zijn talent af. Bij de Paralympische Winterspelen zijn er mensen met verschillende soorten beperkingen, in verschillende gradaties. ‘‘Op deze manier ski ik dus tegen allemaal verschillende beperkingen en is het eerlijk. Als jij voor jouw beperking het allersnelste skiet, zal je de wedstrijd winnen.’’

Er is een systeem om een gelijkwaardige wedstrijd te organiseren. Iedere beperking wordt in een bepaalde klasse ingedeeld. Die klasse wordt bepaald op basis van de ernst van jouw beperking. Er wordt dus daadwerkelijk gekeken naar wat jouw lichaam wel en niet kan. Dus stel, iemand is 6% ‘meer beperkt’ dan bijvoorbeeld Jeroen, dan krijgt diegene ook 6% meer tijdsaftrek. ‘‘De klassen en gradaties van de beperkingen zijn eerlijk, alleen zitten sommige mensen in de verkeerde klasse.’’

Helaas valt er wel te smokkelen. Als iemand bij een keuring doet alsof hij/zij iets niet goed kan, terwijl het hem of haar prima afgaat, dan krijgt diegene meer extra tijd dan hij/zij verdient. Er kan dus mee gesjoemeld worden. Maar Jeroen laat zich niet uit het veld slaan door wat kleine schoonheidsfoutjes.

‘‘Er wordt nog wel eens misbruik van gemaakt. Ik vind het eigenlijk een beetje de doping onder de Paralympics.”

Hij kroop zonder benen naar de top van de berg, won vijf keer het WK en gaat daar binnenkort in Bejing een nieuwe paralympische gouden medaille aan toe proberen te voegen. ”Het enige wat ik kan doen is gewoon keihard skiën en mijn tegenstanders zo dik mogelijk verslaan.’’