Uiterst zeldzame zwarte luipaard is terug van weggeweest

In Afrika is laatst, voor het eerst in een eeuw, een zwart luipaard vrouwtje gespot. Normale luipaarden hebben natuurlijk een bruinachtige vacht met zwarte vlekkies, maar dit vrouwtjes luipaard is zo zwart als de nacht. Een bijzonder verschijnsel dat unieke beelden oplevert.

Melanisme

Waarschijnlijk is de bijzondere kleur het gevolg van een genetische mutatie die melanisme wordt genoemd. Hierbij maakt het lichaam teveel pigment aan, waardoor de vacht dus donkerder wordt. Het is eigenlijk precies het tegenovergestelde van albinisme, waarbij het lichaam juist te weinig pigment aanmaakt waardoor de huid heel licht wordt. De zeldzame zwarte katachtige werd in Kenia gevonden door bioloog Nick Pilfold en zijn team. Zij waren naar een reservaat in het land toe gereisd na het horen van geruchten over het zwarte luipaard, in de hoop het dier met eigen ogen te kunnen zien.

De mythe over het bestaan van melanistische luipaarden in Kenia doet al jaren de ronde, maar het wetenschappelijke bewijs voor het bestaan van de dieren is extreem schaars. Nick en zijn team kregen het echter in 2018 voor elkaar om het bijzondere dier op de foto te zetten en daarmee het eerste wetenschappelijke bewijs in een eeuw tijd aan te kunnen leveren. Voor hen brengen zwarte katten dus absoluut geen ongeluk. Ze spotten het jonge dier samen met een groter luipaard, dat wel een normaal vachtpatroon had en waarschijnlijk haar moeder is. Dat zou een goed teken zijn, het wijst er namelijk op dat de unieke vachtkleur van het dier geen invloed heeft gehad op de band met haar familie.

Zwarte luipaard

In het leefgebied van luipaarden, wat loopt van Afrika tot aan het oosten van Rusland, komen negen verschillende soorten voor. Op dit moment wordt er geschat dat 11% van alle luipaarden melanistisch is, maar ze worden voornamelijk in Zuidoost-Azië gevonden waar de tropische bossen ze van genoeg schaduw en verstopplekken voorzien. Hierdoor zou hun zwarte kleur als een soort camouflage kunnen dienen, iets wat een mega voordeel is tijdens de jacht.

In het Kenia hebben ze dat voordeel niet, alleen als ze 's nachts jagen is het handig. Toch lijken de dieren prima in het grasland van de Afrikaanse savanne te kunnen overleven. Het blijkt overigens niet de eerste keer te zijn dat er een Afrikaanse melanistische luipaard is gespot in Kenia, in 2007 was er ook al zo'n zeldzaam exemplaar op de foto gelegd, maar het bestaan van die foto werd pas bekend tijdens het onderzoek in 2018. De Afrikaanse dieren zijn zelfs zó zeldzaam dat onderzoekers twijfelen of de genetische mutatie van hun vacht wel hetzelfde is als die van hun Zuidoost-Aziatische soortgenoten. Wij vinden ze hoe dan ook supergaaf!

Wakanda

Nick Pilfold kwam trouwens ook nog op een grappig toeval met betrekking tot de vindplaats van de Afrikaanse zwarte luipaarden. De luipaarden zijn dus gevonden in Kenia in Oost-Afrika, maar dat ligt vlakbij het fictieve land Wakanda uit het stripverhaal van superheld Black Panther. “Het is een grappig toeval,” zegt hij. “De enige plek waar we zwarte luipaarden hebben gespot, is een gebied dat in het Marvel Universe blijkt te bestaan.”