Q/U met Ruud Gullit over Streetkings in Jail, criminaliteit en Nelson Mandela

Streetkings in Jail
Stelen en dealen is makkelijk geld. Op straat zie je wat de consequenties zijn van de verlangens naar materialisme. Het heeft ook te maken met de omgeving van die jongens. Om dat allemaal te weerstaan moet je mentaal heel sterk zijn. Tijdens de opnames van Streetkings in Jail kreeg ik dat steeds weer bevestigd. Als de straffen in Nederland zwaarder zouden worden, dan hebben we daar al een stap gezet. In Nederland lijkt dat niet te gaan gebeuren. Het is heel makkelijk om te zeggen: sluit ze op en we hoeven er niet meer naar om te kijken. Maar dat geldt niet voor iedereen: de meesten komen weer terug in de maatschappij. Wat kunnen we doen om die mensen te motiveren? Heel veel mensen vergeten dat die jongens streetwise zijn en heel goed weten hoe ze met mensen moeten omgaan. Dat zijn eigenschappen waar die jongens gebruik van moeten maken.

Een doel
Het is moeilijk om te zeggen wat je wil gaan doen op een leeftijd van 12 á 14 jaar. Veel jongeren studeren voor iets en eindigen in iets heel anders. De leidraad van alles is geld. Niet zozeer het geld zelf, meer de luxe die je ermee kan kopen. Het gaat ze alleen maar om merkkleding, auto’s en mooie horloges. Daar gaan sommigen heel ver voor. Maar het gaat erom wat ze er mee willen zeggen. Vertonen ze patserig gedrag en steken ze je de ogen uit met hun mooie spullen? Daar heb ik problemen mee.

Materialisme
De Amerikaanse rappers, maar ook de Lil’ Kleines en de Boefjes van deze wereld stimuleren dat materialistische gedrag. Als je een normale 9 tot 5 job hebt, dan kun je geen Gucci of Balenciaga betalen. Als ze dan per se dat soort spullen willen hebben, dan is de stap naar criminaliteit vrij klein.

Kleding
In mijn tijd was het anders. Ik groeide niet op met Louis Vuitton. Wij hadden bijvoorbeeld Salty Dog en van die grote koningskettingen. Echte merkkleding, dat kwam allemaal later. Ik werd er pas mee geconfronteerd toen Armani en Versace opkwamen. Ook toen ik in Italië ging spelen moesten we allemaal met zo’n Louis-bag lopen. Ik vond het alleen maar onhandig. Wij als Nederlanders waren toentertijd niet zo modieus. We werden echt uitgelachen soms, haha.

Rap
Rappers hebben zoveel invloed op jongeren tegenwoordig. Ik kan de muziek wel waarderen. De beats zijn top, maar de teksten zijn vaak wel bedenkelijk. Dat creëert wel een verkeerd soort imago. Maar daar moet je ook niet teveel achter zoeken.

Chris Brown
Een van de leukste momenten in m’n leven was met mijn jongste zoon (die speelt nu bij AZ, red.). Hij was toen zestien en we gingen samen naar het Malieveld in Den Haag. Eigenlijk mocht hij nog niet naar binnen, want het was 18+, maar hij was al zo lang, dat ging wel. We stonden helemaal vooraan bij artiesten als French Montana en Chris Brown. Om hem daar zo zien te genieten, dansen en zingen. Nou, dat was de dag van m’n leven. Ik kan me niet voorstellen dat ik op die leeftijd iets met m’n vader zou gaan doen. Dus om zo’n raakvlak met mijn zoon te hebben, dat is gewoon te gek. Nu vragen m’n kinderen nog steeds of ik mee uitga. Of dat nou is om de rekening te betalen, dat weet ik niet, haha.

Confronterend
De gevangenis is eigenlijk een soort universiteit voor criminelen. Daarom was het ook confronterend om in die gevangenissen te zijn. Je ziet het allemaal van de buitenkant in documentaires, maar om daar echt binnen te staan is heftig. Veenhuizen (filmlocatie) is dan zelfs nog een van de gevangenissen waar iedereen graag wil zitten. Ik vond het best lastig om die deuren weer achter je te sluiten.

Smoesjes
Veel gevangenen hadden excuses: het was nooit hun schuld. Het waren niet per se smoesjes, het is meer het weglopen voor het probleem. Kijk, ik maak ook fouten. Dat moet in het leven ook kunnen, anders zou het ook een heel saai en zielig bestaan zijn. Je kan pas verder als je tegen jezelf kunt zeggen: hoe stom ben ik geweest? Als je dat erkent en herkent, dan pas kan je stappen maken. Maar zij zien dat vaak gewoon niet. Eentje gaf zelfs zijn ouders de schuld. Natuurlijk is er veel onrecht in de wereld en mensen veroorzaken nou eenmaal problemen. Maar je moet de mensen in je omgeving uitkiezen. Sommigen zuigen je helemaal leeg, die mensen kunnen ook in je familie zitten.

Glinstering
FC Emmen gaf in de gevangenis een voetbalkamp voor de gedetineerden. Dat vond ik een heel goed initiatief. Ze gaan natuurlijk geen voetballers meer worden, maar toch. Je bent heel beperkt wanneer je opgesloten zit. Tijdens het voetballen zag je weer die lach op hun gezichten en het plezier dat vrijkomt. Wanneer je in zo’n cel zit verlangen die jongens ernaar. In teamsport leer je met mensen omgaan. Iemand kan een enorme lul zijn, maar kan ook een belangrijke asset zijn in het team. Het ging er af en toe hard aan toe, maar dat is goed. In een groep laat je soms dingen doorgaan om te kijken hoe ze dat oplossen. Er waren jongens bij die konden echt goed voetballen. Ook in die gevangenis heb je negatieve karakters. Maar bij sommigen kijk je in de ogen en dan zie je die glinstering nog.

Weerbaarheid
Toen m’n zoon bij AFC speelde had hij een vriendje in de Pijp die naast een voetbalpleintje woonde. Ik heb ‘m bij daar afgezet en zei: ‘Ik zie je over drie uur’. Na drie uur kwam ik hem weer ophalen en hij vond het geweldig. Daarna is hij ook met andere vriendjes naar verschillende pleintjes gegaan om te kijken hoe het er daaraan toegaat. Hij heeft daar heel veel van geleerd. Op die manier heb ik vroeger ook veel mensenkennis opgedaan. Toen hij echt veel (veld)wedstrijden begon te spelen voetbalde ‘ie tegen jongens uit Oost en de Bijlmer. Ze werden compleet omvergelopen. Geweldig vond ik dat. Geef die van mij maar effe een beuk, dacht ik. Daar leer je zo veel van.

Werk
Ik werk nu voor Ziggo, BBC, BNsport, Qatar en binnenkort ook nog voor Amazon. Ik vind dat superleuk en kan daardoor heel veel reizen. Laatst heb ik ook het FIFA- gala gepresenteerd. Het belangrijkste daarin is gewoon jezelf zijn. Aan gespreksstof heb je bij mij geen gebrek, haha. Maar presenteren blijft wel echt een vak. Ik heb het geluk gehad dat ik bij mensen af kon kijken. Vooral bij Humberto Tan en Jack van Gelder, maar ook bij iemand als Gary Lineker. Ik was er zelfs bij toen hij voor het eerst ging presenteren, hij scheet zeven kleuren stront. Ik heb geen moeite om te spreken in het openbaar en als je me een espresso geeft ben ik niet te stoppen, haha.

Trainerschap
Of ik ooit nog aan het werk ga als trainer weet ik niet. Ik ben altijd een persoon geweest die altijd alles op zich af laat afkomen en daar reageer ik op. Ik heb een prachtig leven, ik ben gezegend met superleuke mensen om me heen en het werk dat ik doe vind ik hartstikke leuk. Dat alles geeft me een bepaalde vrijheid waardoor ik van alles en nog wat kan doen. Ik zie heel veel van de wereld en daar ben ik eigenlijk wel tevreden mee.

Nelson Mandela
Het was uitzonderlijk om die man te ontmoeten. Een heel speciale vent, met een uniek aura om zich heen. Ik heb zelfs donkere mensen zien blozen. Je voelt gewoon iets rondom die man, dat hoor je ook van iedereen. Hij staat echt ver boven alle die ik ooit heb mogen ontmoeten.

Tekst: Dan Tesselaar
Beeld: Insight.TV