Rijksmuseum koopt 200 jaar oud condoom met een wel heel pikant plaatje

Op het condoom staat een prent van een non met ontbloot bovenlijf. Ze zit wijdbeens voor drie geestelijken en wijst er één aan met haar vinger, met de tekst: “Voilà mon choix” (Dit is mijn keuze). Het is een speelse verwijzing naar een beroemd verhaal uit de Griekse mythologie, waarin prins Paris moet kiezen tussen drie godinnen. Alleen is deze versie iets... eh, gewaagder.

In een interview met De Telegraaf legt conservator Joyce Zelen van Het Rijksmuseum uit dat het condoom waarschijnlijk een luxe souvenir was na een bezoek aan een bordeel.“We denken niet dat het bedoeld was voor gebruik, maar eerder als een grapje of luxe aandenken,” zegt ze. “We hebben het onderzocht met uv-licht en kunnen bevestigen: dit exemplaar is nooit gebruikt.”

Condooms van schapendarm waren in die tijd het beste wat er was. Ze waren duur, kwetsbaar en lang niet altijd veilig, maar toch populair. Zeker onder mannen die bang waren voor soa’s zoals syfilis of een ongewenste zwangerschap. Vaak werden ze stiekem verkocht bij barbiers of cafés. Rijke mannen konden er zelfs eentje op maat laten maken. Na 1839, toen rubber werd ontdekt, veranderde alles. Maar dit condoom is dus nog uit de pre-rubber-tijd, wat het extra bijzonder maakt.

Dat dit fragiele object nog bestaat, is vrij uniek. Het kwam direct na de aankoop in handen van een privéverzamelaar van erotica en bleef daardoor goed bewaard. In november wist het Rijksmuseum het te bemachtigen via een veiling. De aankoop is onderdeel van een grotere presentatie over seksualiteit en prostitutie in de 19de eeuw. Thema’s die in musea vaak onderbelicht blijven, maar nu extra aandacht krijgen.

Wie denkt dat het Rijksmuseum alleen maar oude meesters en Delfts blauw laat zien, heeft het mis. Dit kleine, pikante stukje geschiedenis geeft een verrassend inkijkje in hoe mensen toen dachten over seks, humor en taboes. Dus ja, je kunt nu naar het museum voor kunst én condooms van 200 jaar oud. We zeggen het maar even.