Hoe zit het precies met de regelgeving omtrent gokreclame?

Gokreclame voor online goksites heb je vast vaak voorbij zien komen de laatste maanden. Dat heeft alles te maken met legalisering van online kansspelen (check bijvoorbeeld dit overzicht van Nederlandse online casino’s ). Dit gebeurde op 1 oktober 2021, waarna er een ware bonanza aan gokreclame was. Maar dit ging niet lang goed. Al snel volgden er politieke debatten en vonden er veranderingen plaats. Maar hoe zit het nu precies met al die gokreclame?

Onze interesse in deze ‘nieuwe markt’ is aanwezig. Met handige FAQ’s over online gokken hebben we meer en meer kunnen leren over Nederland en online kansspelsites.

Beginnen bij het begin

Op 1 april 2021 trad de Wet kansspelen op afstand (Wet Koa) in werking. Deze wet is een aanvulling op de bestaande Wet op de kansspelen. De Wet Koa is in het leven geroepen om online kansspelen veilig(er) te maken voor de Nederlandse consument. Waarom? Er werd al jaren online gegokt, maar dan illegaal. Door het aanbod te reguleren, werd het voor de overheid mogelijk om controle uit te oefenen op consumentenbescherming bij online kansspelen. Zo worden er strenge eisen voor Wet Koa vergunningsaanvragen gesteld op het gebied van:

• Financiële stabiliteit (de vergunninghouder moet aantonen financieel stabiel te zijn en spelerstegoeden te scheiden van algemene bedrijfstegoeden);
• Anti-witwasbeleid (het zogeheten Wwft-beleid, bedoeld om te zorgen dat de vergunninghouder alert blijft op witwaspraktijken);
• Integriteit (de vergunninghouder moet beleid aanleveren over integriteit, bijvoorbeeld: hoe wordt er omgegaan met corruptie?);
• Eerlijk spelverloop (volgens de wet moet het spelsysteem van de vergunningshouder gekeurd worden op onder andere eerlijkheid);
• Betrouwbaarheid (het bedrijf dat de vergunning aanvraagt wordt van achter tot voor doorgelicht op bijvoorbeeld faillissementen in het verleden);
• Verslavingspreventie (een zeer belangrijk onderdeel: de vergunninghouder moet aantonen verantwoordelijk om te gaan met verslavingsmogelijkheden van spelers);
• En reclame…

Over dat laatste onderdeel gaan we het even hebben. Want de ironie van het legaliseren van de online kansspelmarkt: ook reclame wordt (of werd in het begin grotendeels) ook legaal. Dus hoewel er enerzijds regulering was, was er ook sprake van een bom aan reclame toen de markt openging op 1 oktober 2021 (6 maanden nadat de Wet Koa in werking trad).

De kansspel reclamebom

We spraken net van ironie bij regulering van de kansspelmarkt door de legalisering van reclame voor online kansspelen. Ironisch, omdat het doel consumentenbescherming is, maar anderzijds de gokreclame wellicht juist zorgt voor meer gokkers. Ook spraken we van een bom aan gokreclame. En die was er, nadat de markt openging.

BetCity was ineens overal zichtbaar met ex-voetballers als Andy van der Meijde. TOTO draaide spotjes met Kim Feenstra en Hans Klok. Kansino (eerder Batavia Casino) kwam met de ‘JA JA JA JA!’ reclame. Op tv, langs de weg, in bushokjes en op de radio. Overal was ineens gokreclame!

Snel een einde aan de gokreclame voor online kansspelen

De politiek, in het bijzonder Tweede Kamerlid Nispen van de SP, was niet erg blij met de ontwikkeling. Al een paar weken na opening van de online gokmarkt diende Nispen een motie in voor stemming op een verbod op gokreclame. Hij kreeg een meerderheid en een verbod zou er dus moeten gaan komen.

Hoe ziet het reclameverbod eruit?

Allereerst moest rolmodellenmarketing ophouden. Online gokbedrijven kregen tot 30 juni 2022 om de BN’ers de laan uit te sturen. Dit onderdeel kreeg urgentie omdat rolmodellenmarketing voor gokken überhaupt al als discutabel werd gezien (denk aan de Koning TOTO discussie uit 2019 ).

Vervolgens werd het verbod op ongerichte gokreclame geopperd. Gokreclame op televisie, op radio, langs de weg en in bushokjes kan dan niet meer.

Overigens was al voor inwerkingtreding van dat besluit merkbaar dat online gokbedrijven de geluiden serieus namen. Vrij snel na de rolmodellenstop waren ook tv-reclames over gokken een stuk minder en waren de reclames langs de weg (en in bushokjes) nagenoeg verdwenen. Dit is een stukje zelfregulering van de aanbieders. Zo zijn er verschillende brancheverenigingen in Nederland (denk aan NOGA ) die, nog voordat wetgeving definitief wordt, probeert te anticiperen op de wijzigingen. Zo laten de gokaanbieders aan de overheid zien proactief te zijn en zich verantwoord op te stellen.

Maar hoe weet de gokker dan waar hij legaal kan gokken op internet?

Met een verbod op online kansspelreclame bestaat natuurlijk een risico dat gokkers niet precies weten waar ze legaal terecht kunnen. Daarom heeft de overheid ook gekozen voor een verbod op ongerichte reclame. Gerichte gokreclame blijft daarmee wel mogelijk. Daaronder zou bijvoorbeeld zoekmachine-marketing vallen. Denk aan affiliatie en advertenties op gok gerelateerde zoektermen.

De politiek en online kansspelen

De politiek is doorlopend betrokken bij de (online) goksector. Vaak worden er debatten over gehouden en verschillende partijen zijn (fel) tegen regulering van de markt. Toch heeft de politieke discussie soms iets ‘dubbels’. De meest succesvolle online gokaanbieders zijn (in ieder geval na opening van de markt) immers TOTO en Holland Casino geweest. Dit zijn allebei staatsbedrijven. Daarnaast is de kansspelbelasting niet misselijk. Deze bedraagt, na de verhoging die in november 2022 bekend werd gemaakt, 29,5%. Dit is fors. Ter vergelijking:

• Kansspelbelasting in België: 11 – 15%
• Kansspelbelasting in Malta (hier zijn veel online kansspelbedrijven gevestigd): 5%
• Kansspelbelasting Verenigd Koninkrijk: 21%
• Kansspelbelasting Frankrijk: 13.7%

Gesteld kan dus worden dat de Nederlandse staat best wat overhoudt aan regulering van de online kansspelen. Toch is de politieke discussie over gokreclame wel weer begrijpelijk. Consumentenbescherming zal in Nederland vrijwel altijd boven de euro’s gaan.