Legend Evert ten Napel over zijn pensioen, die dekselse Achahbar en ruzie met Van Gaal
Het is de commentator die als een van de weinigen die nog een "ouderwetse" lipmicrofoon gebruikte. Jarenlang hebben we genoten van gevleugelde uitspraken van deze woordenkunstenaar. ''Het lijkt wel alsof hij de bal aan een touwtje heeft of 'Wat een duik, een snoek is er niks bij''. Na een prachtige carrière is er dan toch een einde gekomen voor legende Evert ten Napel. De 77-jarige Drent is zaterdag voor het laatst te horen op ESPN. Hij zal de wedstrijd tussen Ajax en PSV in de strijd om de Johan Cruijff Schaal van commentaar voorzien. Wij spraken met de iconische voetbalcommentator.
Evert Ten Napel geldt als een van de bekendste en populairste sportcommentatoren van de nationale televisie. Hij werkte sinds begin jaren tachtig voor de NOS als sportverslaggever en verzorgde onder meer het commentaar voor wedstrijden tijdens het door Oranje gewonnen EK van 1988. De commentator is bekend van uitdrukkingen als "Schiet maar jongen", "Wat scheelt het" en "Goeie genade".
Hoe kijk je terug op je carrière?
Als jongetje had ik een bepaalde droom: ik wilde graag radioverslaggever worden. En dat is ook gelukt. Later ben ik overgestapt naar de tv, wat ik eigenlijk totaal niet ambieerde. Ik heb daar ook geen spijt van, het is wel aardig gegaan.
Wat vond je leuker: journalist zijn of commentator?
Ik ben begonnen bij de regionale krant, prachtig was dat. Mijn ambitie was nog steeds de radio. Uiteindelijk ben ik terecht gekomen bij programma’s als Langs de Lijn en Studio Sport . Het was het platform van die tijd, en dat is het nog steeds. Natuurlijk zijn er nu ook zat anderen, maar Studio Sport is tot op de dag van vandaag echt een instituut.
Wat maakt iemand een goede commentator?
Bij televisie is het beeld alles bepalend, het gaat om wat de kijker op het scherm ziet. En daar zit een man of vrouw tussendoor te praten. Soms hinderlijk, en soms nuttig en toevoegend waar de kijker iets aan heeft. Dat is gewoon heel erg moeilijk. Vindt de kijker het wel interessant wat ik nu vertel?, is een gedachte die regelmatig door m'n hoofd gaat. De stilte is het mooiste, een sportwedstrijd met het geluid van die sport en dan het publiek erbij. Dat heb ik door corona onwijs gemist het laatste jaar. Het gekunstelde geluid eronder snapte ik wel, anders lijkt het alsof je in een leeg zwembad bent.
Hoe bereid jij je voor op een wedstrijd?
Een heel seizoen ben je bezig met voetbal, je leest de kranten, Voetbal International. Je kijkt naar wedstrijden, samenvattingen. Dan heb je 80% in je zitten en die 20% moet je per wedstrijd proberen aan te vullen met actuele dingen. Voor coronatijd kon je voor de wedstrijd nog met mensen praten. Het is lastiger nu, maar was nog leuk genoeg om door te zetten.
"Die dekselse Achahbar"
Welke wedstrijd of welk sportmoment is je altijd bijgebleven?
Dat is heel moeilijk kiezen, zoveel bijzondere en mooie momenten meegemaakt. Maar dan denk ik toch Feyenoord – PSV. Ik zou in principe niet meer de grote wedstrijden doen. Toen belde Bjorn, degene die de wedstrijden verdeelt mij op: 'Evert ik denk dat jij die wedstrijd moet doen'. Die dekselse Achahbar scoort twee keer, daar hebben we nooit meer iets van gehoord. Ik ben hem wel eens tegengekomen en dan begon hij er zelf over. Op de terugweg werd ik gelijk gebeld door Bjorn: 'Zie je wel Evert, dat ik jou op de juiste wedstrijd heb gezet.'
Wat is je grootste blunder?
Zie het niet als een grote blunder, dat niet nee, maar iets wat ik achteraf niet goed heb gedaan. Dat was de overtreding van de Duitse keeper Harald Schumacher op Patrick Battiston tijdens het WK 1982. Daar had ik scherper moeten zijn. Het enige excuus wat ik kan aanvoeren is dat je toen nog niet veel herhalingen had. Ik volgde net als de scheidsrechter de bal. De bal huppelde richting het doel en ik dacht gaat die erin of niet.
Tot 2019 was je de stem voor de gamereeks van FIFA. Word je daar nog wel eens op aangesproken?
Ik had geen idee toen ik erin stapte. Via de NOS was ik gevraagd of ik dat wilde doen. Met als voorwaarde dat ik het met een co-commentator deed. Waarvan ik in eerste instantie antwoordde dat we dat in Nederland niet doen. Maar de Engelsen wilden dat per se. Er waren twee mogelijkheden: Wim Kieft of Youri Mulder. De eerste keer kom je in een studio en krijg je een lap tekst voor je. En daar moet je het mee doen, we kregen geen beeld om mee te werken. Die was uit het Engels slecht vertaald.
"Het betaalde heel goed, daar ben ik heel eerlijk in"
Waarom heb je voor Youri Mulder gekozen?
Hij had ervaring en deed al veel voor tv. Ik kende Youri en het klikte tussen ons.
Jullie waren het langstzittende koppel in Europa. In andere landen werd na een jaar of vijf alweer gewisseld van FIFA commentator. Bij jullie pas na 15 jaar, hoe kijk je daar tegenaan?
Ik heb 15 jaar lol gehad en veel waardering gekregen. We kregen op een gegeven moment vanuit het hoofdkantoor van EA een mooi bericht. Die zeiden dat mijn stem nog net zo was als de eerste keer dat ik opnam. Maar op een gegeven moment werd het wel zwaarder. We keken elkaar wel eens aan: daar gaan we weer. Toch kijk ik er met een goed gevoel op terug. Bovendien betaalde het goed, daar ben ik heel eerlijk in.
Zijn er wel eens jongeren die met je op de foto willen of vragen om een bepaalde zin uit FIFA te zeggen?
Ben zo vaak herkend door kinderen, vooral door mijn stem. Qua beeld niet hoor, haha. Ik werd zoveel aangesproken, ook door ouders. Die zeiden dat ze gek werden van mijn stem door de game, haha.
Wat is de meest bijzondere persoon die je gesproken hebt in je carrière?
Meerdere mensen. Louis van Gaal bijvoorbeeld. Die zei: dus jij hebt verstand van voetbal, Evert? "Nee joh natuurlijk niet Louis, dit is de eerste wedstrijd die ik zie", zei ik. Ik heb op een beperkt amateurniveau honderden wedstrijden gespeeld, net zoals wedstrijden gefloten. Dus ik zou geen verstand van voetbal hebben? Louis: 'Oh, ik vind je dochter aardiger dan jij.' Ik: "Maar Louis, nu heb ik een probleem, want ik vind je vrouw Truus veel leuker dan jij." Toen liep die weg. Toenmalig perschef Kees Jansma draaide zich om en zei: "wat ben je toch ook een klootzak."
Je eerste wedstrijd was op een woensdagavond in de Adelaarshorst in Deventer. Go Ahead Eagles ontving FC Amsterdam. Wat staat je nog bij van die wedstrijd?
Ik was bloednerveus, maar ik had een enorme drive om bij Langs de Lijn te werken. Ik had me bijzonder goed voorbereid. En toen hoorde ik door mijn oortje: we gaan nu over naar onze debuterende verslaggever Evert ten Napel. Dat was wel even schrikken. En kijk waar we nu zijn.
Een van je grote wapenfeiten is het verslag voor televisie van de EK-halve finale West-Duitsland - Nederland (1-2) op dinsdag 21 juni 1988, die werd gespeeld in het Volksparkstadion in Hamburg. Wat betekent die wedstrijd voor je?
De impact van die wedstrijd was enorm, alles zat erin. Het hele volk snakte ernaar, daardoor was het zo bijzonder. Hierdoor was het Volksparkstadion van Oranje.
Naar eigen zeggen is Ten Napel een "commentator van het volk". Wat bedoel je daarmee?
Maak het voor iedereen makkelijk. Het moet voor iedereen te volgen zijn. Ga geen ingewikkelde verhalen vertellen, blijf bij de wedstrijd.
Wat vind je van iemand als Sierd de Vos?
Nee nee, die vind ik echt verschrikkelijk. Ik heb Sierd een keer een appje gestuurd bij een Real Madrid – Barcelona. Met de opmerking: Sierd bederf mijn Clásico niet. Niet mijn stijl van commentaar geven, het interesseert mij namelijk niet of je in een bepaald restaurant lekker kan eten.
Wie vind jij op dit moment dan een goede commentator?
Iedereen die daar zit, is goed, anders kom je daar niet. Ik luister graag naar Frank Snoeks, ook een goede gabber van mij. Hij praat veel, maar daar zit altijd een vleugje humor in. Prachtig taalgebruik ook.
Je gaat nu stoppen. Welke wedstrijd zou je dan als laatste willen becommentariëren?
Nee hoeft voor mij niet, dat wordt namelijk helemaal niks. Ik heb een keer een afscheidswedstrijd becommentarieerd. Het werd een van de meest memorabele voetbalwedstrijden uit de Nederlandse sporthistorie: de afscheidswedstrijd van Johan Cruijff op 7 november 1978. Die avond kwam Bayern München op bezoek in Amsterdam. Maar niet Cruijff maakte de avond herinneringswaardig, maar de afslachting die volgde. Bayern München leidde Ajax genadeloos naar de slachtbank. 0-8 werd het maar liefst. Dat wilde ik sindsdien nooit meer mee maken. (na het interview bleek dat Evert de wedstrijd om de Johan Cruijf schaal tussen Ajax en PSV zal becommentariëren als afscheid, red.)
Het spelletje blijft zo leuk. En een van de weinige dingen die ik goed kan, verder kan ik niet zoveel. Ik heb ervan genoten en nu ga ik lekker voetbal kijken en andere talentvolle commentatoren luisteren. Dat heb ik wel verdiend.
Het boek 'Het Volksparkstadion is van Oranje' van Evert ten Napel ligt nu in de boekhandels en is online verkrijgbaar.
Favorieten van Evert ten Napel
Stadion: Estadio Bernabeau, ligt midden in de stad. Speler
: Dan toch Cruijff, dat was zo’n persoonlijkheid. Heeft ook zoveel betekent voor het voetbal.
Wedstrijd: Duitsland - Nederland. Maar de ontknoping van de eredivisie van 2006/2007 dat was ook onvergetelijk. Eindtoernooi
: Frankiijk 1998 WK. Prachtige sfeer heerste er toen.
Oranje-speler: Cruijff, en anders van Basten. Beste catering
: Bayern, daar kreeg je een buffet, niet normaal.
Bondscoach: Rinus Michels, die heeft echt iets moois neergezet. Commentator
: Was echt fan van Herman Kuiphof, dat was mijn voorganger. En dan van tegenwoordig, Frank Snoeks.
Sportjournalist: Willem Vissers van de Volkskrant.
